TOM KAI TZEΡΡΥ

Tου Γιάννη Σχίζα

Στη δεκαετία του 1980 που πηγαίναμε με την κόρη μου κινηματογράφο,  πριν να αρχίσει το κυρίως έργο  ξεκίναγε ένα στιγμιότυπο με κινούμενα σκίτσα. Οι στιγμές εκείνες ήταν πραγματικά απερίγραπτες : Μόλις εμφανίζονταν στην οθόνη το στίγμα του έργου, εγείρονταν  μια χαρά και ένας πάταγος που  κυριολεκτικά δημιουργούσε στην αίθουσα κατάσταση σεισμού, καθώς  όλοι  οι θεατές έδειχναν τον ενθουσιασμό τους. Οι πρωταγωνιστές του στιγμιότυπου  ήταν   εκεί, ήταν  ο Τομ, ο Τζέρυ, οι πάπιες, ο τρυποκάρυδος, ο Τουϊτυ και ο Σιλβέστρος, κι από κοντά η γιαγιά με το σκουπόξυλο – να τιμωρεί τις «απρέπειες» του γάτου….

Πάντοτε ήθελα να  ερμηνεύσω αυτή τη χαρά που έφερε ένας από τους   δημιουργούς  της, ο Τζιμ Ντάϊτς(1925-2020).Σκεπτόμουν πως ο  Τομ και ο Τζέρρυ εκπροσωπούσαν την παραβίαση  των νόμων της φύσης και επομένως ταυτίζονταν με την ενδόμυχη ανάγκη μας να είμαστε άτρωτοι  :  Έπεφταν από ψηλά και δεν πάθαιναν τίποτε, τρώγανε φαγητό σε μεγάλες θερμοκρασίες και το πολύ να επέστρεφαν στη σκηνή κατακόκκινοι, εισπράττανε  μπουνιές από το σκύλο  και το μόνο που τους συνέβαινε ήταν μια εκτόξευση και ένας κρότος στις εσχατιές του ορίζοντα. Τι ήταν πραγματικά αυτό που έκανε το γάτο, το ποντίκι, τον τρυποκάρυδο, τον λαγό, το γουρουνάκι, να είναι τόσο διαφοροποιημένα στην οθόνη από το πραγματικό εαυτό τους   και ταυτόχρονα να γίνονται  τόσο ελκυστικά, τόσο χαρούμενα; Μήπως  εκπροσωπούσαν τους βαθύτερους παραμυθοειδείς πόθους  της  ηλικίας που έρχεται και παρέρχεται  χωρίς πολλές σκοτούρες-  δηλαδή την τελεσίδικα  χαμένη παιδικότητά μας;

Ο πρόσφατος θάνατος του Τζην Ντάϊτς  επανέφερε αυτές τις σκέψεις  στο προσκήνιο της προσοχής μου.  Ο Ντάϊτς είχε κερδίσει το Όσκαρ καλύτερης ταινίας κινούμενων σχεδίων το 1960, αλλά έκτοτε τα σχέδια  της συντεχνίας του  προχώρησαν  -  εκτός από αναμόχλευση των ίδιων χαρακτήρων δημιούργησαν  και νέους . Ο ίδιος  πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Ποπάϊ, ενώ  οι νεώτεροι πήγαν μακρύτερα  με  χαρακτήρες μηχανικούς  ή γενικώς περίεργους και αλλόκοτους. Πάντως  η παραγωγή νέων τύπων (πχ Μπομπ Σφουγγαράκης !) φαίνεται πως   δεν άφησε χρόνο να εντρυφήσουν οι μελετητές στην ανάγκη που τα παράγει.

Τα κόμικς με την κινησιολογία τους μπήκαν μέσα στη ζωή μας. Μπήκαν όμως και στα ανέκδοτά μας :   Θυμάμαι την εποχή που κυριαρχούσε η Μάγια η μέλισσα, όταν στο χώρο εργασίας κυκλοφορούσε άτομο καραφλό, με μια κίτρινη μπλούζα με μαύρα στίγματα, οπότε το «πειραχτήρι του χώρου» είπε δυνατά  : Ρε σεις, ο τάδε συνάδελφος δε μοιάζει με τον Μπίλυ στη «Μάγια τη μέλισσα»;

ΑΥΓΗ 25.4.20