Παγκόσμιος Δείκτης Ευτυχίας

του Γιάννη Σχίζα

 

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 23.3.2018

 

Το ΑΕΠ είναι το μέσο με το οποίο μετράμε την εισοδηματική κατάσταση, όμως η υπεροχή του ΑΕΠ μιας χώρας έναντι μιας άλλης δεν πιστοποιεί και αντίστοιχη υπεροχή στον τρόπο ζωής. Γι' αυτό φαίνεται ότι ο ΟΗΕ συνέλαβε τον «Παγκόσμιο Δείκτη Ευτυχίας» - κατά τα πρότυπα των «Δεικτών Ευημερίας» που εκπονούσαν οι εναλλακτικοί οικονομολόγοι την πρώτη δεκαετία του αιώνα μας: δεικτών που επιχειρούσαν να εκτιμήσουν το πραγματικό επίπεδο ζωής, συνυπολογίζοντας οικονομικούς, κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και άλλους παράγοντες. Είχαμε ακαθάριστη εγχώρια ευημερία, είχαμε δείκτες ευημερίας, ακαθάριστη ευτυχία και πολλά άλλα -δείγματα μιας μεταστροφής στον χώρο των οικονομολόγων με τη συνεκτίμηση (ή τουλάχιστον την απόπειρα συνεκτίμησης) και άλλων στοιχείων- «ποιότητας ζωής», θα λέγαμε, σε γενικές γραμμές...

Η φετινή ετήσια έκθεση του ΟΗΕ ανέδειξε τη Φινλανδία ως την πλέον ευτυχισμένη χώρα του κόσμου, ενώ στον αντίποδα κινήθηκε το Μπουρούντι... Η είδηση δεν αναφέρει τις ελληνικές επιδόσεις, γι' αυτό θα αναφερθούμε σε τελευταία ειδησεογραφία επί του θέματος: Αυτή προέρχεται από το 2012 και σημειώνει την καταβύθιση της χώρας μας στην 102η θέση, από την 70ή στην οποία βρισκόταν το 2010! Δεν ξέρουμε πώς πήγαν τα πράγματα στη συνέχεια, πάντως πρέπει να τονιστεί τούτο: οι εκτιμήσεις αυτές προέρχονταν από γκάλοπ, των οποίων τα αποτελέσματα επηρεάζονται εύκολα από τις εκάστοτε πολιτικές συνθήκες...

Η έκθεση του ΟΗΕ για την Παγκόσμια Ευτυχία συμπεριέλαβε 156 χώρες και τα κριτήρια που χρησιμοποίησε αναφέρονταν στις επιδόσεις τους σε δείκτες, όπως το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, η κοινωνική στήριξη, η ελευθερία, το προσδόκιμο υγιούς ζωής, η γενναιοδωρία, η απουσία διαφθοράς. Σύμφωνα με την κατάταξη του διεθνούς οργανισμού -που είναι οπωσδήποτε «μαχητή»- οι δέκα πιο ευτυχισμένες χώρες το 2018 είναι: η Φινλανδία, η Νορβηγία, η Δανία, η Ισλανδία, η Ελβετία, η Ολλανδία, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία, η Σουηδία και η Αυστραλία.

Οι ΗΠΑ καταλαμβάνουν τη 18η θέση στον κατάλογο, από την 14η που ήταν πέρυσι: Η χώρα, παρά την εισοδηματική πρόοδο της τελευταίας πενταετίας, μαστίζεται από την παχυσαρκία, από την κατάθλιψη και τις υπερβολικές δόσεις οπιούχων. Η δε παρουσία αυτών των τριών προβλημάτων αυξάνεται με ταχύτερους ρυθμούς σε σχέση με τις περισσότερες άλλες χώρες.

Η εδραίωση ενός τέτοιου δείκτη προσκρούει σε πολλά εμπόδια, κυρίως δε στον υποκειμενικό χαρακτήρα των εκτιμήσεων. Κι έτσι, όμως, είναι πρόοδος μέσα σε κοινωνίες που δοκιμάζονται σκληρά από τον οικονομισμό που διακατέχει τις κλασικές μελέτες...