Σχετικά με την ενημέρωση του Δημ. Συμβουλίου Λαμίας από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΦΟΔΣΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΑΕ ΟΤΑ

Του Στέφανου Σταμέλλου*

Έγινε στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Λαμίας ενημέρωση - με μεγάλη καθυστέρηση είναι αλήθεια - από τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΦΟΔΣΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΑΕ, τον κ Τσοκανή, για την πορεία του σχεδιασμού διαχείρισης των στερεών αποβλήτων των δήμων της Περιφέρειας που μετέχουν στο ΦΟΔΣΑ. Προηγήθηκε ο δήμαρχος και πρόεδρος του ΔΣ του ΦΟΔΣΑ κ. Σταυρογιάννης, ο οποίος είχε και τη σχετική εισήγηση του θέματος. Και οι δύο τόνισαν με έμφαση την εξασφάλιση της δημόσιας χρηματοδότησης των έργων, που έχουν δρομολογηθεί, έναντι των έργων ΣΔΙΤ που προωθούνται σε άλλες περιοχές της χώρας.

Κατ’ αρχήν θεωρούμε πολύ πρώιμη τη θριαμβολογία του διοικητικού διδύμου του ΦΟΔΣΑ, καθώς μας χωρίζει ακόμη μεγάλο χρονικό διάστημα από την οριστική ένταξη των έργων∙ και οι διαθέσιμοι δημόσιοι πόροι είναι εξαιρετικά περιορισμένοι.  ‘Όπως ανέφερε ο ίδιος ο κ. Τσοκανής, η διαθέσιμη δημόσια χρηματοδότηση για όλα τα έργα πανελλαδικά είναι 870 εκ. €, από τα οποία: 337 εκ. έχουν εκχωρηθεί στις περιφέρειες, 273 εκ. πήγαν στην 1η πρόσκληση του ΥΜΕΠΕΡΡΑ για έργα, 250 εκ. προορίζονται για μελλοντικές προσκλήσεις και κυρίως για την Αττική,  και 10 εκ. για τεχνική βοήθεια.  Το σύνολο των έργων του ΦΟΔΣΑ Στερεάς είναι 100 εκ., χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο σχεδιασμός που υλοποιείται από το δήμο Λιβαδειάς και τους «συν αυτώ» δήμους που μπορεί να είναι άλλα 20 εκ.   Άρα λένε ότι η Περιφέρεια Στερεάς θα πάρει το 14% της δημόσιας χρηματοδότησης για τα απορρίμματα, έχοντας το 5% του πληθυσμού της χώρας και ενώ δεν έχει λυθεί ακόμη το τεράστιο πρόβλημα της Αττικής και της Θεσσαλονίκης.

Τα παραδείγματα των ενταγμένων έργων της Θήβας και Άμφισσας, που είχαν  λάβει δημόσια χρηματοδότηση ήδη από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο - και χρησιμοποιούνται ως επιχείρημα προβολής της ικανότητας του ΦΟΔΣΑ για να στηριχθεί η αισιοδοξία των διοικούντων - δεν είναι πειστικά, καθώς πρόκειται για μικρά έργα που προφανώς δεν προσέλκυσαν εξαρχής το ενδιαφέρον των ιδιωτών για ΣΔΙΤ.  Η χρονική απόσταση που μας χωρίζει από την υλοποίηση των δύο μεγαλύτερων έργων για τη Λαμία και τη Χαλκίδα, καθώς και οι προτεραιότητες που θα δοθούν από την κυβέρνηση σε επιτακτικότερες ανάγκες μεγαλύτερων περιφερειών, μας κάνουν πολύ επιφυλακτικούς για το αν  τελικά θα ξεφύγουν από τις αρπάγες των ΣΔΙΤ.  Προς στιγμήν έχουν ενταχθεί μόνο οι μελέτες των δύο έργων και θεωρούμε υπεραισιόδοξο το χρονοδιάγραμμα του ΦΟΔΣΑ, ότι θα υλοποιηθούν εντός διετίας, όταν η εμπειρία έχει δείξει ότι μπορεί να μεσολαβήσει και πάνω από 5ετία μέχρι την υλοποίησή τους. 

Επίσης θεωρούμε περιττό τον κομπασμό για την ικανότητα κι ετοιμότητα του ΦΟΔΣΑ Στερεάς στην υλοποίηση του σχεδιασμού. Αυτή τη στιγμή πανελλαδικά εντάσσονται για χρηματοδότηση τα έργα του σχεδιασμού του προηγούμενου ΕΣΠΑ, τα οποία ήταν κατά κύριο λόγο έργα ΣΔΙΤ, με εξαίρεση κάποια μικρά έργα, όπως αυτά της Θήβας και της Άμφισσας.  Μετά τις αρχικές κορώνες της κυβέρνησης το 2015 για κατάργηση των ΣΔΙΤ και υλοποίηση όλων των έργων με δημόσια χρηματοδότηση, η απουσία ώριμου σχεδιασμού για την εναλλακτική διαχείριση που προανήγγειλε ο ΕΣΔΑ, η ανάγκη άμεσης εξεύρεσης οποιασδήποτε λύσης στο πρόβλημα των απορριμμάτων και γρήγορης απορρόφησης των πόρων του ΕΣΠΑ, αλλά και η σκληρή πραγματικότητα του τεράστιου κόστους των υπερδιαστασιολογημένων και υπερκοστολογημένων ΜΕΑ, την οδήγησαν στην πεπατημένη του προηγούμενου σχεδιασμού των έργων ΣΔΙΤ.  Από την άλλη εντάσσει σωρηδόν στο ΕΣΠΑ μελέτες μεγάλων έργων ΣΔΙΤ, που ακύρωσε, και μελέτες ανώριμων έργων, μεταξύ άλλων της Λαμίας, Χαλκίδας και Λιβαδειάς, λίγο πολύ σε μια λογική «όποιο κάτσει».  Όταν στις μελέτες που εντάχθηκαν μέχρι τώρα περιλαμβάνεται η Κεντρική Μακεδονία με 9 μονάδες και η Κέρκυρα, μένει να δούμε πώς θα διανεμηθεί η δημόσια χρηματοδότηση στο τέλος.  Η λογική λέει: αφού αυτή η επιλογή  «με ΣΔΙΤ ή χωρίς ΣΔΙΤ» έχει επίπτωση στο κόστος διαχείρισης για το δημότη, όπως όλοι αναγνωρίζουν, έπρεπε ο σχεδιασμός να είναι κεντρικός και να γίνεται δίκαιη κατανομή των δημόσιων πόρων.  Δύσκολο να πιστέψουμε ότι περιοχές που ήταν έτοιμες με ώριμο σχεδιασμό, αλλά με ΣΔΙΤ, θα «τιμωρηθούν» με έργα ΣΔΙΤ και υπέρογκα τέλη καθαριότητας, ενώ περιοχές, όπως η Φθιώτιδα, που αδράνησαν, θα επιβραβευθούν με δημόσια χρηματοδότηση και προνομιακή μεταχείριση των πολιτών τους. Η πολυδιαφημιζόμενη ετοιμότητα του ΦΟΔΣΑ Στερεάς θα δικαιολογούνταν μόνο, εάν αυτή τη στιγμή ενέτασσε έργα και δράσεις του ΕΣΔΑ και όχι μελέτες∙ και φυσικά δεν προσμετρούν τα έργα - γέφυρες της Θήβας και της Άμφισσας που είχαν ενταχθεί, αλλά δεν κατάφεραν να υλοποιηθούν την προηγούμενη περίοδο.

Εννοείται είμαστε αντίθετοι με τις ΣΔΙΤ στη διαχείριση των απορριμμάτων από θέση αρχών. Από την άλλη, θεωρούμε λάθος να μένουμε μόνο στο δίλημμα «με ΣΔΙΤ ή χωρίς ΣΔΙΤ», γιατί εγκλωβιζόμαστε στη λογική της αναγκαιότητας κατασκευής των πολύπλοκων και κοστοβόρων Μονάδων Επεξεργασίας.  Όσο κι αν το τίμημα της διαχείρισης με ΣΔΙΤ φαίνεται να είναι πιο βαρύ, οι ΜΕΑ, είτε με ΣΔΙΤ, είτε χωρίς ΣΔΙΤ, οδηγούν στην επανάπαυση και στην ακινησία και σε μια παγιωμένη πρακτική αποκομιδής και μηχανικής επεξεργασίας με τελική διάθεση στην καύση, αρκεί τα σκουπίδια να φύγουν από τους δρόμους. Το σημαντικό όμως νομίζουμε είναι η εφαρμογή του ΕΣΔΑ και των ευρωπαϊκών οδηγιών σχετικά με τις προτεραιότητες και τους στόχους, αλλά και η ουσία της κυκλικής οικονομίας και της ανακύκλωσης.  Θα μειώσουμε τα σκουπίδια;  Θα λειτουργήσει η λογική ότι τα σκουπίδια δεν είναι για πέταμα αλλά υλικό για επαναφορά στην παραγωγική διαδικασία;  Θα δώσουμε προτεραιότητα στη Διαλογή στην Πηγή;  Άρα οι ΜΕΑ των ΣΔΙΤ- οι οποίες θέλουν εγγυημένες ποσότητες συμμείκτων για να είναι βιώσιμες – όπως το ίδιο και οι ΜΕΑ των δημόσιων χρηματοδοτήσεων, τις οποίες θα αναγκαστούμε να τις λειτουργήσουμε μέσω εργολάβων, θα πρέπει να έχουν έναν σαφή δευτερεύοντα ρόλο στη διαχείριση και όχι πρωτεύοντα, όπως προβάλλεται τώρα.  Και πρέπει να βλέπουμε ότι οι ΜΕΑ, έτσι κι αλλιώς, έχουν σταθερό κόστος λειτουργίας και υψηλό κόστος συντήρησης με καμιά δυνατότητα αυτοδιαχείρισης λόγω πολυπλοκότητας∙ με αποτέλεσμα τη συνεχή επιδότησή τους από το δημότη μέσω των σκουπιδιών, που ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ εν τέλει να οδηγούνται σ΄ αυτές.

Με τις ΜΕΑ το παιχνίδι της διαχείρισης των απορριμμάτων περνά στα χέρια των εταιριών, είτε μέσω των ΣΔΙΤ, είτε μέσω της λειτουργίας των Μονάδων.  Αυτές θα έχουν την τεχνολογία και την τεχνογνωσία και θα επιβάλλουν το δικό τους σκοπό με στόχο το κέρδος.  Άρα δεν καταλαβαίνουμε τους πανηγυρισμούς του ΦΟΔΣΑ Στερεάς για την κατασκευή μεγάλων κεντρικών μονάδων, που θα οδηγήσουν σε πλήρη εξάρτηση από τους εργολάβους για τη λειτουργία τους.  Αν αυτές οι συμβάσεις ομηρίας των δημοτών θα είναι λίγο καλύτερες από τις αντίστοιχες των ΣΔΙΤ, αυτό δε μειώνει τις τεράστιες ευθύνες της αυτοδιοίκησης, η οποία θα μπορούσε με δική της αυτόνομη λειτουργία και οικονομική στήριξη, με άξονα τα ανταποδοτικά τέλη και μόνο, να πάει στη λογική της Διαλογής στην Πηγή και να μειώσει τις ανάγκες σε ΜΕΑ, ταφή ή καύση στις οποίες επενδύουν οι εταιρείες.   Γιατί, είναι προφανές, όσο αυξάνεται η πολυπλοκότητα της διαχείρισης, αυτή ξεφεύγει από την ευθύνη της αυτοδιοίκησης και περνάει στα χέρια των εταιριών, με αποτέλεσμα να αυξάνεται πολλαπλώς και το κόστος. 

Θεωρούμε επομένως ανέφικτη την προσδοκία του κ. Σταυρογιάννη ότι το κόστος των 25€ τον τόνο, που πληρώνουν σήμερα οι Δήμοι για την εναπόθεση των απορριμμάτων στους ΧΥΤΑ, θα γίνει ακόμη μικρότερο, μετά την υλοποίηση των έργων.  Καταρχήν όλα τα σύμμεικτα θα επιβαρύνονται με το κόστος λειτουργίας των ΜΕΑ, αφού θα περνάνε υποχρεωτικά από εκεί.  Από αυτά θα ανακυκλώνονται μόνο τα μέταλλα, που είναι πολύ μικρή ποσότητα, ενώ το 70%, αποτελούμενο από ένα βρώμικο μείγμα χαρτιού και πλαστικού, το λεγόμενο RDF και τα επεξεργασμένα οργανικά, θα καταλήγει στους ΧΥΤΥ πληρώνοντας το τέλος εναπόθεσης των 25€. Αυτό το κατ’ επίφαση «υπόλειμμα» των ΜΕΑ σύμφωνα με τον νόμο δεν θα επιβαρύνεται με το ειδικό τέλος ταφής των 35€,  άρα  μπορούμε να πούμε ότι οι ΜΕΑ θα λειτουργούν ως πρόσχημα για να μην πληρώνουμε το ειδικό τέλος ταφής.  Όσον αφορά το κόστος διαχείρισης με ΜΕΑ μπορούμε να δούμε τα κόστη των ΣΔΙΤ που έχουν ακουστεί κατά καιρούς των 75 και 100 ευρώ τον τόνο και το τέλος εισόδου στην ΕΜΑΚ Φυλής, η οποία είναι ένα δημόσιο έργο.  Προβλέπουμε ότι το κόστος διαχείρισης μέσω των ΜΕΑ δεν θα πέσει κάτω από τα 50€ τον τόνο, άρα θα είναι διπλάσιο τουλάχιστον του σημερινού.  Άρα τα οικονομικά των ΜΕΑ δεν φαντάζουν και τόσο ευοίωνα όσο ευελπιστεί ο κ. Σταυρογιάννης, ενώ θα οδηγήσουν σε γρήγορο κορεσμό τους πολύτιμους ΧΥΤΥ.   Εκτός εάν έχουν σκοπό να εκτρέψουν το RDF σε καύση, πράγμα όμως το οποίο φροντίζουν επιμελώς να αποκρύπτουν.  Από την άλλη, η διαχείριση των ανακυκλώσιμων της χωριστής συλλογής και των προδιαλεγμένων οργανικών, που θα γίνεται στις ΜΕΑ, μπορεί να αποφέρει έσοδα, αλλά αυτό δεν συμψηφίζει τα αρνητικά των ΜΕΑ, γιατί θα μπορούσε να γίνεται σε απλούστερες και φθηνότερες μονάδες ΚΔΑΥ και κομποστοποίησης.   Μια τέτοια μονάδα είναι η Μονάδα Κομποστοποίησης που δρομολογείται στη Λοκρίδα με κόστος 1εκ. - το κόστος μιας ΜΕΑ είναι 25 - 26εκ. - η οποία, σε συνδυασμό με ένα τοπικό ΚΔΑΥ, θα οδηγούσε στην αποκεντρωμένη διαχείριση και στην αποδέσμευση της Λοκρίδας σε μεγάλο βαθμό από την ανάγκη για ΜΕΑ και ταφή ή καύση.

Επίσης ο κ. Σταυρογιάννης σε μια ακόμη προσπάθεια να εκθειάσει το έργο του ΦΟΔΣΑ, ώστε να εναποθέσουμε όλες τις ελπίδες μας σε αυτόν, παρουσίασε την κατάσταση της εικόνας του ΧΑΔΑ/ΧΥΤΑ Λαμίας πριν την ανάληψή του από το ΦΟΔΣΑ (Δεκέμβρης 2015) και μετά, τονίζοντας την επιτυχή συνεργασία του με το Δήμο Λαμίας και την τεχνογνωσία που διαθέτει ο ΦΟΔΣΑ.  Αυτή η σύγκριση όμως δεν αποτελεί τόσο έπαινο για το ΦΟΔΣΑ, όσο ντροπή για την προηγούμενη και τη νυν δημοτική αρχή, γιατί τους εκθέτει για πλήρη ανικανότητα και αδράνεια, καθώς δεν απαιτούνταν καμιά τρομερή τεχνογνωσία για να πράξουν όσα έκανε ο ΦΟΔΣΑ.  Να έχουν δηλαδή μια σωστή περίφραξη με κεντρική είσοδο, που να κλείνει μετά την 8ωρη λειτουργία και να προμηθεύονται κατάλληλο χώμα για να σκεπάζουν καθημερινά τα σκουπίδια, τα οποία τα είχαν ακάλυπτα για χρόνια. Ο ΦΟΔΣΑ, λέει, βρήκε 1 εκατομμύριο κυβικά σκουπιδιών ακάλυπτα. Ο λόγος υποθέτουμε ήταν οικονομικός, γιατί, σύμφωνα με τα νούμερα που έδωσε ο κ. Τσοκανής, το κόστος διάθεσης στο ΧΥΤΑ προ ΦΟΔΣΑ ήταν 3,5€ τον τόνο, ενώ τώρα για το Δήμο Λαμίας εκτιμούμε, από τα δεδομένα της παρουσίασης, ότι είναι 14€ τον τόνο, αν λάβουμε υπόψη το αντισταθμιστικό τέλος, που παίρνει ο Δήμος Λαμίας, και τα έσοδα από το ΦΟΔΣΑ για ενοικίαση εξοπλισμού και γραφείων.  Άρα με 26.000 τόνους σκουπιδιών ετησίως ο Δήμος Λαμίας πληρώνει 364.000 ευρώ για να πετάξει τα σκουπίδια του στο ΧΥΤΑ του, ενώ πριν του κόστιζε 91.000 ευρώ.  Άρα καταλήγουμε ότι φυσικά, αν διαθέσεις πολλαπλάσια χρήματα, θα έχεις καλύτερη διαχείριση, αλλά και αναρωτιόμαστε: πού βρέθηκαν αυτές οι επιπλέον 273.000 ευρώ από τα ανταποδοτικά τέλη για να πληρώνουμε το ΦΟΔΣΑ, αφού τα τέλη καθαριότητας δεν αυξήθηκαν;

Επίσης ο κ. Σταυρογιάννης στην αγωνιώδη και ατυχή προσπάθειά του να εξυψώσει τον ΦΟΔΣΑ παραγνωρίζει και υποβαθμίζει την τεχνογνωσία των Τεχνικών Υπηρεσιών ενός μεγάλου δήμου, όπως είναι ο Δήμος Λαμίας, που δημοπράτησε το έργο της διευθέτησης και επέκτασης του ΧΥΤΑ Λαμίας, αλλά και επέβλεψε τη μελέτη της ΜΕΑ/ΧΥΤΥ στη θέση «Μαγδάρα» Τριλόφου.  Ο ΦΟΔΣΑ Στερεάς δεν έχει κατασκευάσει και δεν έχει λειτουργήσει κανένα έργο ΜΕΑ∙ οπότε ας μην προτρέχουμε τόσο περί τεχνογνωσίας, γιατί μένει να αποδειχθεί στην πράξη αν μπορεί να διαχειριστεί κάτι πιο περίπλοκο από έναν ΧΥΤΑ και να σκεπάζει τα ξεσκέπαστα σκουπίδια της Λαμίας.  Το ότι δεν κατασκευάστηκαν έγκαιρα έργα διαχείρισης απορριμμάτων στη Λαμία είναι αποτέλεσμα κακών πολιτικών σχεδιασμών και όχι έλλειψης τεχνογνωσίας των Υπηρεσιών του Δήμου∙ και ας μην αναζητούμε τώρα τον από μηχανής θεό στο ΦΟΔΣΑ να μας σώσει.  Ο κακός σχεδιασμός φαίνεται και στο το ότι τελικά εγκαταλείπεται, πέραν της ΜΕΑ/ΧΥΤΥ Τριλόφου - που θεωρούμε ότι σωστά εγκαταλείπεται - και  το έργο «Διευθέτηση του υφιστάμενου ΧΥΤΑ και επέκταση κυττάρου στη θέση “Νευρόπολη”» (αναλογιστείτε το κόστος των δύο αυτών μόνο έργων...)  Όπως ακούστηκε δεν υπάρχει πλέον ο διαθέσιμος χώρος για την κατασκευή των δύο νέων κυττάρων του ΧΥΤΑ, καθώς ο χώρος του ενός κυττάρου γέμισε ως ΧΑΔΑ και για να γίνει το νέο κύτταρο απαιτείται η μεταφορά αυτού του μεγάλου όγκου των απορριμμάτων, που είναι ανέφικτο.  Επίσης από την ενημέρωση φάνηκε ότι η χρηματοδότηση αυτού του έργου από το ΕΣΠΑ ενέχει τον κίνδυνο να μην χρηματοδοτηθεί ο νέος ΧΥΤΥ ξανά από το ΕΣΠΑ. Εδώ φαίνεται πόσο δίκιο είχαμε όταν μιλούσαμε για σκόπιμες καθυστερήσεις στο συγκεκριμένο διαγωνισμό και για «χαλαρή» αντιμετώπιση και λειψή παρακολούθηση της πορείας του διαγωνισμού από την Εκτελεστική Επιτροπή του Δήμου.  Προφανώς περίμεναν να «δρομολογηθεί» ο νέος ΧΥΤΥ, έστω και με την ένταξη της μελέτης, πριν αποφασίσουν να εγκαταλειφθεί το έργο της επέκτασης.  Ακούστηκε επίσης ότι ως ενδιάμεση λύση επιλέγεται η δημιουργία του ενός νέου κυττάρου, στο χώρο που απέμεινε, με χρηματοδότηση από δημόσιους πόρους.  Άρα η ενδιάμεση λύση δε θα είναι κινητή μονάδα επεξεργασίας, που προβλέπαμε παίρνοντας παράδειγμα από άλλες περιοχές, αλλά αυτό δεν ήταν δυνατό να το γνωρίζουμε γιατί, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις μας, δεν είχαμε ποτέ ενημέρωση πάνω στο θέμα αυτό.

Όσον αφορά το θέμα της Διαλογής στην Πηγή και της ανακύκλωσης τα πράγματα δεν είναι ενθαρρυντικά από πλευράς ΦΟΔΣΑ, καθώς ο κ. Τσοκανής εμμένει στον «προ ΕΣΔΑ» σχεδιασμό του ΦΟΔΣΑ με τους τρεις κάδους: πράσινο για τα σύμμεικτα, καφέ για τα οργανικά, όταν γίνουν οι ΜΕΑ, και μπλε για τα υλικά συσκευασίας. Η επιχειρηματολογία του είναι ότι θεωρείται ασύμφορη η αποκομιδή περισσότερων ρευμάτων από τα χωριά∙ αλλά φαίνεται ότι χρησιμοποιεί τα χωριά ως πρόσχημα για να μην εφαρμόσει τη χωριστή συλλογή, που προβλέπει ο ΕΣΔΑ, ούτε στις αστικές περιοχές.  Προτείνει μόνο τη χωριστή συλλογή ρευμάτων στοχευμένα στους μεγάλους παραγωγούς, αλλά θεωρούμε ότι αυτή η πολιτική δεν καλλιεργεί συνείδηση ανακύκλωσης στην κοινωνία και τα ποσοστά ανακύκλωσης θα παραμείνουν καθηλωμένα στα σημερινά επίπεδα του μπλε κάδου.  Γεγονός που φυσικά θα «δικαιώσει» τους υπερμάχους των ΜΕΑ και - στο τέλος - της ίδιας της καύσης.

Στο ίδιο πνεύμα παραίτησης και απαισιοδοξίας κινούνται και οι προβλέψεις του ότι η αγορά ανακυκλώσιμων θα καταρρεύσει, καθώς έχει μειωθεί η ζήτηση από την Κίνα,  ενώ έριξε όλη την ευθύνη για την αδράνεια στο ζήτημα της ανακύκλωσης στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης(ΕΟΑΝ), που δεν χρηματοδοτεί τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), ώστε να διαθέσουν τον κατάλληλο εξοπλισμό στους Δήμους. Για τα Πράσινα Σημεία που καλούνται να σηκώσουν το 50% του στόχου της ανακύκλωσης σύμφωνα με το δικό μας ΠΕΣΔΑ, μας ενημέρωσε ότι η καθυστέρηση οφείλεται στο ότι ελέγχονται αν μπορούν να χρηματοδοτηθούν με δημόσιους πόρους, καθώς μπορεί να ανταγωνίζονται ιδιωτικές επιχειρήσεις στον τομέα της ανακύκλωσης.  Την ίδια όμως στιγμή που ο κ. Τσοκανής εμφανίζεται τόσο αποθαρρυντικός, υπάρχουν πρωτοβουλίες σε όλη την Ελλάδα που προωθούν με πενιχρά μέσα την ανακύκλωση και καταφέρνουν να επιβιώνουν οικονομικά και να δημιουργούν τοπικά νέες θέσεις εργασίας.  Αυτή την τεχνογνωσία θα περιμέναμε να μας φέρει ο ΦΟΔΣΑ, αυτό που γίνεται πράξη τώρα σε όλη την Ευρώπη με βήματα προόδου και αλλαγής νοοτροπίας και όχι να υποκύπτει διεκπεραιωτικά στην πεπατημένη των μεγάλων έργων.

Τέλος ο κ. Τσοκανής υπογράμμισε ότι δεν είναι αισιόδοξος για την επίτευξη των στόχων του 2020 του ΕΣΔΑ και των Ευρωπαϊκών δεσμεύσεων, λέγοντας ότι μόνη δυνατότητα να πιάσει η Περιφέρεια τους στόχους και να αποφύγει τα πρόστιμα είναι να λειτουργήσει η ΜΕΑ της Θήβας σε τρεις βάρδιες και να επεξεργαστεί όσο το δυνατόν περισσότερα απορρίμματα.  Ειδικά, αν υπάρξουν μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων Λαμίας και Χαλκίδας, αυτό φαντάζει ως ένα πολύ πιθανό σενάριο, να μεταφέρονται δηλαδή όλα τα απορρίμματα της περιφέρειας στη Θήβα για επεξεργασία και μετά να επιστρέφει το πολύ μεγάλο υπόλειμμα στους κατά τόπους ΧΥΤΑ.  Και σε αυτό το αδιέξοδο θα οδηγηθούμε, διότι  θα έχουμε ποντάρει όλα τα λεφτά μας στις ΜΕΑ και δεν θα έχουμε φροντίσει έγκαιρα για εναλλακτικές λύσεις τοπικά με Μονάδες Κομποστοποίησης και ΚΔΑΥ.  Γιατί, ας σκεφτούμε, αν βγάλουμε από τα σκουπίδια μας τα οργανικά και τα ανακυκλώσιμα, τί μένει;  Ένα πολύ μικρό υπόλειμμα που θα μπορούσαμε να διαχειριστούμε σε μια κεντρική ΜΕΑ μέχρι να εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα ανάκτησης.  Αυτός έπρεπε να είναι ο βασικός άξονας σχεδιασμού, μαζί με την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, αλλά αυτή η πολύ απλή διαχείριση δε συμφέρει τις εταιρείες... 

Το συμπέρασμά μας είναι ότι, για προφανείς λόγους, ωραιοποιείται η κατάσταση της διαχείρισης, τωρινής και μελλοντικής.  Όμως η ωραιοποίηση τελικά δεν βοηθάει∙ και καταλήγει να είναι σε βάρος των δημοτών, της κοινωνίας και της ίδιας της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Επισημαίνουμε ότι από την αρχή της θητείας του ο κ Σταυρογιάννης είχε χαρακτηρίσει τον ΧΥΤΑ Λαμίας ως επικίνδυνο και κορεσμένο λέγοντας ότι η εναπόθεση των αποβλήτων γίνεται πλέον «σε όμορη έκταση του αρχικού κυττάρου». Και δεν νομίζουμε ότι έχει αλλάξει ουσιαστικά κάτι από τότε, ΧΑΔΑ ήταν και ΧΑΔΑ παραμένει.  Τέλος είναι καθαρό ότι στο σχεδιασμό προτεραιότητα έχουν οι ΜΕΑ των σύμμεικτων και η παραγωγή RDF και όχι η Διαλογή στην Πηγή και η ανακύκλωση. Κι εδώ η αντίθεσή μας είναι δεδομένη.

Λαμία, 26.3.2018

* Στέφανος Σταμέλλος

http://www.e-ecology.gr

https://www.facebook.com/stefanos.stamellos