Ελιά

του Γιάννη Σχίζα

ΑΥΓΗ  12.1.19

Δεν πρόκειται για ελιά , αλλά πάντως διαθέτει κουφάλες.....

Για την ιστορία του πράγματος, η ελιά εθεωρείτο το ιερό δένδρο των Αθηνών, ως προτίμηση της Θεάς Αθηνάς που έδωσε το όνομά της στην πρωτεύουσα της Ελλάδας νικώντας τον Ποσειδώνα. Υπάρχει μια άποψη ότι οι Αθηναίοι έμαθαν την έκθλιψη της ελιάς για τη παραγωγή λαδιού από τους Φοίνικες - όμως τίποτε δεν είναι βέβαιο  : Απόδειξη η νήσος Θήρα, όπου αποκαλύφθηκαν τα ίχνη προϊστορικού ελαιουργείου. Διάσημοι υπήρξαν ο αθηναϊκός "Ελαιώνας", που ήταν χάρμα οφθαλμών στους επισκέπτες της Αθήνας καθώς έρχονταν  από χερσαία κατεύθυνση - κι ακόμη ο Ελαιώνας των Μεγάρων, που έγινε σύμβολο   σθεναρής αντίστασης στη δικτατορία, όταν αυτή  μαγείρευε την υπόθεση του νέου αεροδρομίου...Εν τέλει η ελιά κατέληξε να παίξει πολιτικό ρόλο στο πλευρό των Βασιλοφρόνων, όταν   το "ελιά- ελιά και Κώτσο Βασιλιά"  έγινε  σύνθημα  που το τραγουδούσαν  με την οπερέτα "ο Βαφτιστικός"  του Θεόφραστου Σακελλαρίδη...

.  Αυτό το δέντρο  θυμίζει  περισσότερο από οποιοδήποτε  άλλο Ελλάδα - κι ας είναι γνώριμο σε ολόκληρη τη μεσογειακή ζώνη... Φέτος τα  αποτελέσματα του  ήταν πενιχρά, απειλήθηκε ακόμη και η τρίτη θέση που κατείχαμε στην παγκόσμια κατάταξη : Υπαίτιοι ήταν η  περυσινή ανομβρία που ευνόησε τον δάκο και μια σειρά  λαθών στην αντιμετώπισή του  εντόμου, λαμβανομένου  υπόψη ότι οι από αέρος ψεκασμοί έχουν καταργηθεί...Βέβαια κατά καιρούς μας έπιαναν διάφορες λόξες για τον μετριασμό της παρουσίας  της ελιάς: Παλιά επί ΠΑΣΟΚ  - θυμάμαι επί υπουργίας Ποτάκη, όταν είχε τεθεί το ζήτημα της εκρίζωσης ενός εκατομμυρίου ελαιοδένδρων. Αργότερα επί μνημονίων , σε μια περιβόητη μελέτη της εταιρείας  Mac Kinsey , που (παρά τις επιταγές του ελεύθερου ανταγωνισμού) ζήταγε  την αντικατάσταση των χιλίων και βάλε    ελαιουργείων από ένα-δυο, βάζοντας έτσι διαφορετικά εμπόδια  στην όλη δομή της ελαιοκαλλιέργειας....Ακόμη και μια μελετητική προσέγγιση της WWF στο πρόβλημα  της χρησιμοποίησης της ελιάς για την αποκατάσταση της βλάστησης σε προβληματικές περιοχές, επεσήμανε τους κινδύνους  από την υπερπαρουσία του δένδρου αυτού στα οικοσυστήματα της Ελλάδας...

Στην ΕΕ, η απουσία ελιάς αποτελεί τεκμήριο της ύπαρξης ορεινής ζώνης ! Σήμερα η ελιά, ανεξάρτητα από μυθολογίες, παραδόσεις και τα συναφή,  αποτελεί τον πυρήνα της μεσογειακής διατροφής . Αν και  οι διάφορες παραλλαγές του ελαιολάδου κάνουν αβέβαιες   τις επιλογές του καταναλωτή, το σίγουρο είναι ότι το ελαιόλαδο υπερέχει παντός σπορελαίου.

Το λάδι μπήκε στη ζωή μας όσο σε κανένα άλλο λαό - π.χ. " βγήκε λάδι",  "να σε  κάψω Γιάννη να σ' αλείψω λάδι". Υπεράνω δε  όλων μπήκε το ρήμα "λαδώνω".....