Κύπρος, μια φορά κι έναν καιρό...

του Άντη Ροδίτη 

Μια φορά κι έναν καιρό (1958) πήγα στην πρώτη Γυμνασίου, στον Άγιο Κασσιανό. Δάσκαλός μας των ελληνικών ήταν ένας κοντόχοντρος τύπος, εννιά χρόνια μεγαλύτερός μας (21 ετών), ονόματι Ανδρέας Χριστοφίδης. Πηγαινοερχόταν μέσα στην τάξη και μας εξηγούσε γιατί πρέπει να μαθαίνουμε αρχαία ελληνικά. Αυτό το θυμούμαι πολύ καθαρά, όπως κι ότι καμιά εικοσαριά από μας καθόμασταν χάμω, κάτω από τον πίνακα. Η τάξη δεν μας χωρούσε όλους.

Οπότε έγινε και κάτι πολύ περίεργο. Μάθαμε ξαφνικά ποιος ήταν ο Σαρλώ, ένεκα ο τύπος αυτός, ο καθηγητής μας των ελληνικών, κουβαλούσε τ’ απογεύματα μια μικρή μηχανή προβολής και μας έπαιζε ταινίες του Τσάρλυ Τσάπλιν. Ήταν μια απόλαυση. Άλλο απόγευμα έφερνε «πικ-απ» και μας έβαζε ν’ ακούσουμε Μπετόβεν, Μπαχ, Μόζαρτ και άλλα παράξενα ονόματα. Όταν τέλειωναν αυτά έβγαινε μαζί μας στην τάπια (προμαχώνας Φλάτρο) κι έπαιζε ποδόσφαιρο. Ήταν τρομερός δεξίς εξτρέμ. Έριχνε τέλειες σέντρες!

Τον είχαμε ξανά στην πέμπτη τάξη, στο Κεντρικό Παγκύπριο Γυμνάσιο, αίθουσα Ανδρέα Ζάκου, που δεν υπάρχει σήμερα ένεκα οι «αναπτυξιακοί» έχουν κάνει το σχολείο μας σαν τα μούτρα τους: Γυαλί, αλουμίνιο, τσιμέντο. Στάχτη και μπούλμπερη.

Εκεί μέσα ο κοντόχοντρος μας έμαθε τι πάει να πει «ποίηση».

Μια μέρα που μας απάγγελλε το «Εν τω μηνί Αθύρ» του Καβάφη, και τον ακούγαμε με κομμένη την ανάσα, τι νομίζετε πως έγινε; Πετάγεται ο Άλφα Φι (δεν λέμε ονόματα) γόνος γνωστής ακελικής οικογενείας και του λέει: «Άτε, κύριε Χριστοφίδη, αυτά είναι πελλάρες»! Τσαντισμένος ο Χριστοφίδης διέκοψε την απαγγελία, παρά τις διαμαρτυρίες μας, και συνέχισε με το μάθημα της ρουτίνας. Στο διάλειμμα μόνο το ξύλο του έλειπε του πρώιμου προπαγανδιστή του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού του Στάλιν. Από τότε το ΑΚΕΛ έγινε ο… προστάτης των Γραμμάτων και των Τεχνών στην Κύπρο!!

Πέρασαν τα χρόνια, ο Χριστοφίδης από ενωτικός έγινε μακαριακός, οπότε προωθήθηκε από τον Φρίξο Πετρίδη (που ακολούθησε την ίδια… εξέλιξη) κι έγινε διευθυντής του ραδιοφώνου, της τηλεόρασης, έγινε μετά κυβερνητικός εκπρόσωπος του Κυπριανού (αναγκαστικά και του ΑΚΕΛ) και υπουργός της Παιδείας. Το μόνο που άλλαξε ήταν τον εαυτό του. Έγινε άνθρωπος της εξουσίας. Δεν ξέρω αν και για λόγους προώθησης της… δημοκρατίας συναίνεσε και στην κατεδάφιση της τάξης μας, με πάνω-πάνω την πινακίδα «Αίθουσα Ανδρέα Ζάκου», για να στηθούν στη θέση της γυαλιά και αλουμίνια.

Ο Φρίξος Πετρίδης, άλλος μέγας καθηγητής του Παγκυπρίου Γυμνασίου, που μάγευε με τα μαθήματα Ιστορίας που παρέδιδε, έγινε, όπως είπαμε, κι εκείνος από ενωτικός μακαριακός και νωρίς-νωρίς Γενάρη του ’63 μας ξεφούρνισε επισήμως, σε εκδήλωση στην ΟΧΕΝ, τη βόμβα περί «απεξάρτησης» της Παιδείας της Κύπρου από εκείνην της Ελλάδας (και κατ’ επέκταση όλης της Κύπρου από όλη την Ελλάδα), ένεκα εμείς οι Κυπραίοι -όπως πάντα- ήμασταν οι πλούσιοι και οι Ελλαδίτες οι φτωχοί. Ας ακολουθούσε, είπε ο Πετρίδης, η Ελλάς τις ίδιες μεταρρυθμίσεις όταν διορθώνονταν τα οικονομικά της! Με το στόμα του Πετρίδη μιλούσε ο Μακάριος. Ο Πετρίδης, μάλιστα, είπε πως ήταν «πηνελοπισμός» να κάτσουμε όπως την Πηνελόπη να καρτερούμε πότε θα έρθει ο Οδυσσέας, πότε  θα  έρθει  δηλαδή  η Ένωση.

Της ίδιας παρέας ήταν και η Ουρανία Κοκκίνου, διευθύντρια Θηλέων Κύκκου, η οποία από μακαριακό, ακελικό και… διεθνιστικό οίστρο εξαπέστειλε και μια εγκύκλιο το ’76 εναντίον της ελληνικής σημαίας, διότι είναι, λέει, όλο κι όλο ένα πανί, παλιόρουχο, σύμβολο… σωβινισμού! Είχε προηγηθεί επίσκεψή της στη Σοβιετική Ένωση, στη «μεγάλη φίλη χώρα», που πολέμησε την Ένωση όσο μπορούσε και στήριξε την ομοσπονδία, πάντα… στο πλευρό μας!

Μπράβο, μπράβο!

Πέρασαν κι άλλα χρόνια κι ακούω πρωί-πρωί Σαββάτου, σήμερα, την κυρία Βρεττού από το Ίδρυμα να εξαγγέλλει προθέσεις εν Ελλάδι (και στην Cyprus από τον πρύτανη του Πανεπιστημίου μας) να πηγαίνουν οι μαθητές σχολείο στις 9.00, όταν θα έχουν ξυπνήσει (ένεκα ξενυχτούν για… μάθηση μπρος στην οθόνη του Διαδιχτύου), ένεκα τότε αρχίζει να λειτουργεί (;) και ν’ αποδίδει (;) ο νους τους, ο οποίος πριν τις 9.00 βρίσκεται σε στάδιο μετάβασης από τον ύπνο στον ξύπνιο! Μετά τις εννέα αρχίζει να σαρώνει βαθμούς!! «Για να κοιμόμαστε λίγο παραπάνω», είπε ο αρμόδιος εν Ελλάδι υπουργός στα παιδιά, κι εκείνα ξέσπασαν σε φρενιτιώδη χειροκροτήματα! Παλιά μια διαφήμιση που πουλούσε στρώματα μιλούσε για «εβδομάδα ύπνου». Τώρα πάμε για… αιώνα ύπνου. Καλά ξυπνητούρια.

Μου έρχεται, επίσης, στον νου μια πρώιμη ένδειξη για το πού τραβούσαν από τότε τα πράματα. Επί Σημίτη, η σύζυγος αυτού Ντάφνη (Δάφνη), πήγε να συγχαρεί κάποια δωδεκάχρονα κοριτσάκια, που πρώτευσαν στο χορό ή στη γυμναστική σε κάποιο διεθνή διαγωνισμό, ίσως και στους Ολυμπιακούς, δεν θυμούμαι ακριβώς. Και αντί να τα συγχαρεί που έδωσαν τόσες ώρες στην άσκηση και στην προετοιμασία και τίμησαν τελικά τους εαυτούς τους και την πατρίδα τους, τι νομίζετε ότι τους είπε; «Τι κρίμα που χάσατε τις διασκεδάσεις, τα πάρτυ και τις εκδρομές, αλλά μην ανησυχείτε, έχετε όλον τον καιρό μπροστά σας να καλύψετε τώρα ότι… στερηθήκατε»!! Στην ουσία τα συλλυπήθηκε τα καημένα τα κοριτσάκια, που έκοψαν πίσω από τη… διασκέδαση!

Οπότε, αν μη τι άλλο, καταλαβαίνετε γιατί οι μαθητές «γιόρτασαν» προχτές τη νέα σχολική χρόνια με πυροτεχνήματα και βανδαλισμούς. Είναι η «διασκέδαση» χέρι-χέρι με τη… μάθηση/σοφία!

Δεν ξέρω, είμαστε ακόμα στην κόντρα Διόνυσου και Απόλλωνα ή θέλουμε να πιάσουμε τα πράματα ξανά από την αρχή-αρχή, να προχωρήσουμε στο αρχαίο θέατρο, να πάμε στον Χριστό και στο Βυζάντιο, αλλά να προσέξουμε αυτή τη φορά μην πέσουν ξανά τα πάντα στα χέρια των παντοειδών Τούρκων;    

ΑΡ