Βουδαπέστη : 11 φορές περισσότεροι ποδηλάτες !

του Gergely Nagy

Δημοσιεύτηκε στη σελίδα του European Cyclists Federetion (ECF)

Τη μετάφραση επιμελήθηκε η Μαρία Σίτη (http://www.citybranding.gr/2015/03/blog-post_25.html)

Όλα ξεκίνησαν από τα γνωστά Critical Mass και σήμερα 20 χρόνια μετά -με πολλές παράλληλες δράσεις και κινητοποίηση των αρχών- ο αριθμός των ποδηλάτων αυξήθηκε στο 11πλάσιο (!!).

Το 66,7% όσων κάνουν ποδήλατο πλέον το επιλέγουν γιατί το θεωρούν ταχύτερο μέσο μεταφοράς αλλά και γιατί βελτιώνει την υγεία τους. Το 23% γιατί απλά είναι φθηνότερο σε σχέση με το ΙΧ.

11 φορές περισσότεροι ποδηλάτες κυκλοφορούν στην πόλη της Βουδαπέστης τα τελευταία 20 χρόνια, με την αύξηση αυτή να είναι ιδιαίτερα αισθητή στις κεντρικές περιοχές της πόλης.  Όλο και περισσότεροι χρησιμοποιούν το ποδήλατό τους, για τις καθημερινές τους μετακινήσεις, κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου (και το χειμώνα ! με μέση θερμοκρασία τους -2°C!) ενώ τα κοινόχρηστα ποδήλατα είναι πλέον ορατά στους δρόμους της πόλης. Η χρήση ποδηλάτου στην Ουγγρική πρωτεύουσα ξεκίνησε ως συλλογική διεκδίκηση στον κοινό χώρο του δρόμου και προοδευτικά- με την παράλληλη ανάπτυξη φιλικών προς το ποδήλατο υποδομών και πολιτικών- κατάφερε να πετύχει αυτή τη συντριπτική αύξηση. 

Το ποδήλατο ανθεί στη Βουδαπέστη. Σύμφωνα με μία μελέτη των Fomterv and Centre for Budapest Transport (BKK),  ο αριθμός των χρηστών ποδηλάτου στις κεντρικές περιοχές της πόλης έχει αυξηθεί στο 11πλάσιο της τιμής που κατείχε πριν 20 χρόνια και μόνο το 2014 καταγράφονται 1.2 εκατομμύρια διαδρομές με ποδήλατο. Από την ίδια μελέτη προκύπτει ότι σε κάποιους δρόμους του κέντρου το 12% του συνόλου των μετακινήσεων έγινε με ποδήλατο .

Ο στόχος του ινστιτούτου Μεταφορών της Βουδαπέστης (ΒΚΚ) είναι η περαιτέρω αύξηση του ποδηλάτου κατά 10% μέχρι το 2030.

Η κυκλοφοριακή μελέτη επιβεβαιώνει ότι όλο και λιγότεροι αφήνουν το ποδήλατό τους το χειμώνα (έναντι του ζεστού και αναπαυτικού ΙΧ τους) ενώ το πολύ αισιόδοξο γεγονός είναι ότι οι καθημερινές μετακινήσεις ξεπερνούν πλέον σε σημαντικό βαθμό τις μετακινήσεις που καταγράφονταν τα Σαββατοκύριακα (κατά κανόνα μετακινήσεις αναψυχής). Οι τυπικές διαδρομές που καταγράφηκαν το 2014 είχαν μήκος 5χλμ και το 90% του συνόλου των μετακινήσεων δεν ξεπερνούσαν τα 10χλμ.

Τα 2/3 των χρηστών μετακινούνται από και προς την εργασία τους με το ποδήλατο, τα κοινόχρηστα ποδήλατο αυξάνονται.

Στην ίδια μελέτη (του ΒΚΚ) φαίνεται και η σύνοψη έρευνας που διεξήχθη στην πόλη της Βουδαπέστης με τα παρακάτω αποτελέσματα:

Περισσότεροι από τα 2/3 των χρηστών (66,7%) χρησιμοποιούν το ποδήλατο για μετακινήσεις τους από και προς τον χώρο εργασίας τους, ενώ το 44% αυτών το κάνει σε καθημερινή βάση και ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες (!) και παράλληλα ένα 37% επηρεάζεται από αυτές.

Σχεδόν τα 2/3 του συνόλου των χρηστών (66,7%) μετακινούνται με το ποδήλατο επειδή το θεωρούν γρηγορότερο μέσο μεταφοράς και  καλύτερο για την υγεία τους, ενώ ένα 23% θεωρεί ως καθοριστικό παράγοντα επιλογής του ποδηλάτου το μειωμένο κόστος μετακίνησης.

Το νέο σύστημα κοινοχρήστων ποδηλάτων της Βουδαπέστης MOL Bubi, που ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2014, μετρά το 4 με 6% των ποδηλάτων σε κίνηση στην πόλη, κυρίως κοντά σε σταθμούς μετρό και σε υφιστάμενους ποδηλατόδρομους με αυξημένες κυκλοφοριακές ροές.

Σημειώνεται επίσης ότι η ίδια έρευνα έδειξε ότι παρά την συνεχόμενη αύξηση του αριθμού των χρηστών ποδηλάτου, τα ατυχήματα με ποδηλάτες έχουν αναλογικά μειωθεί.

Όλα ξεκίνησαν με τις κινήσεις πολιτών Critical Mass

Ο Aron Halasz, υπεύθυνος επικοινωνιών της Λέσχης Ούγγρων Ποδηλατιστών (Magyar Kerékpárosklub), συσχετίζει την δραματική αυτή αύξηση των ποδηλάτων με την κίνηση Critical Mass (*Σημείωση: Η κρίσιμη μάζα που απαιτείται για να προκαλέσει μία 'αλυσιδωτή αντίδραση' ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για ένα συγκεκριμένο θέμα) της Βουδαπέστης που πρωτοεμφανίστηκε στην πόλη το 2004, η οποία σε συνδυασμό με παράλληλες καμπάνιες για την ενίσχυση του ποδηλάτου, όπως την Bike2Work και την Cyclechic, βοήθησαν σημαντικά στην παρατηρούμενη άνθηση. Σημειώνει ωστόσο ότι, από ένα σημείο και πέρα, η όλη κίνηση έγινε αυτό-τροφοδοτούμενη αφού το καλό παράδειγμα άρχισε να κυκλοφορεί από στόμα σε στόμα.

Η πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης κατείχε επίσης υποστηρικτικό ρόλο μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, ενώ πλήθος διασήμων τάχθηκε υπέρ του ποδηλάτου, γεγονός που θεωρείται ότι συνετέλεσε στην περαιτέρω άνθηση του.

Το ποδήλατο στην πόλη της Βουδαπέστης αναδείχθηκε ως πολιτικό δικαίωμα και η χρήση του ως ένα φυσικό εργαλείο μετακινήσεων ακόμα και για εκείνους που πριν μία δεκαετία δεν θα σκεφτόταν το ποδήλατο ως εναλλακτική.

Ο Aron Halasz σημειώνει τέλος ως προφανές το γεγονός οι φιλικές προς το ποδήλατο κινήσεις που είναι τόσο δεσμευτικές όσο και προοδευτικές μπορούν να συμβάλλουν σε περαιτέρω αύξηση του αριθμού των χρηστών. Τα προγραμματισμένα έργα και πολιτικές στην πόλη ολοκληρώνονται με μέτρια ταχύτητα, για παράδειγμα το 2/3 όσων προβλεπόταν με την έναρξη του συστήματος των κοινοχρήστων ποδηλάτων (φθινόπωρο 2014) δεν έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα. Επιπλέον ζητήματα εντοπίζονται αναφορικά με την προσβασιμότητα στις γέφυρες του ποταμού Δούναβη που διατρέχει την πόλη και σχετικά με τη μετατροπή και ανακατασκευή παλαιότερων ποδηλατόδρομων.