Oι.. λασπωμένες ευθύνες

της Λούλης Σταυρογιάννη

ΑΥΓΗ 

Τόσα χρόνια η μείωση του κινδύνου από τις πλημμύρες, από το πλήθος των εμπλεκομένων αρμοδίων, ουδέποτε αποτέλεσε προτεραιότητα, καθότι δεν προσφερόταν να "πουληθεί" ως έργο βιτρίνας

Ψηλά, πάνω από την πνιγμένη στη λάσπη Μάνδρα και με 16 ανθρώπινες ζωές χαμένες, το βουνό Πατέρας από τη δεκαετία του 1980 και μετά, με επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές, έχει αποδασωθεί. Πιο μπροστά η Μάνδρα από χωριό μετατρέπεται σε πόλη, με τον κανόνα της άναρχης επέκτασης. Άρα τα ρέματα και οι χείμαρροι ουδέποτε οριοθετήθηκαν κι έτσι εξαφανίστηκαν οι κοίτες τους, χτίστηκαν παράνομα ή νόμιμα, μετατρεπόμενα σε οικοδομικά τετράγωνα.

Κεντρικός δρόμος του οικισμού η Κοροπούλη, η οποία ήταν κάποτε ρέμα το οποίο διευθετήθηκε με την κατασκευή αγωγού. Αλλά, όπως οι Σούρες και το ρέμα της Αγίας Αικατερίνης που «αγκαλιάζουν» την πόλη, απλώς αγνοήθηκαν, παρ' ότι τον Νοέμβριο του 1963 υπερχείλισαν και πνίγηκε ένας άνθρωπος.

Τον Ιανουάριο του 1996 εκδηλώνεται νέα πλημμύρα στη Μάνδρα και την Ελευσίνα με δύο νεκρούς. Τα ρέματα στα αζήτητα τόσα χρόνια, και επί του πρακτέου μηδέν. Τώρα, με την έντονη βροχή που θεωρήθηκε ακραίο φαινόμενο, η ιστορία επαναλήφθηκε με τον πιο τραγικό τρόπο.

Τόσα χρόνια η μείωση του κινδύνου από τις πλημμύρες, από το πλήθος των εμπλεκομένων αρμοδίων, ουδέποτε αποτέλεσε προτεραιότητα, καθότι δεν προσφερόταν να «πουληθεί» ως έργο βιτρίνας. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, με πόσο μεγάλη ευκολία άλλαζαν χέρια οι αρμοδιότητες για τον σχεδιασμό, τη μελέτη, την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων, με την τελική ευθύνη πολλές φορές να χάνεται στη λάσπη.

Ενδεικτικά, και όχι εξαντλητικά, από το 1998 και μετά...

Την ευθύνη της αντιπλημμυρικής προστασίας στην Αττική από την ΕΥΔΑΠ (για να μπει στο Χρηματιστήριο στη συνέχεια) το 1999 αναλαμβάνει το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ (εκπόνηση μελετών και εκτέλεση έργων). Παράλληλα εξακολουθεί να διατηρείται σε ισχύ διάταξη που επέτρεπε στους ΟΤΑ να κατασκευάζουν τοπικό δίκτυο αγωγών και να καθαρίζουν τα φρεάτια στην επικράτειά τους.

Τρία χρόνια αργότερα με νόμο δίνεται η δυνατότητα στις τότε νομαρχίες να μελετούν και να κατασκευάζουν αντιπλημμυρικά έργα στα ρέματα. Από το 1998 με νομοθετική ρύθμιση είχε συσταθεί Επιτελική Επιτροπή στη Γραμματεία Δημοσίων Έργων του ΥΠΕΧΩΔΕ με εισήγηση του αρμόδιου φορέα εκτέλεσης του έργου για να αποφασίσει ο υπουργός. Αργότερα ονομάστηκε Κεντρική Συντονιστική Επιτροπή (ΚΣΕ).

Μετά την εφαρμογή του νόμου (2010 ) για το πρόγραμμα «Καλλικράτης» άλλαξαν οι αρμοδιότητες σε επίπεδο κυβέρνησης και ΟΤΑ Α' και Β' βαθμού που συνδέονται με τη αντιμετώπιση των κινδύνων από τις πλημμύρες στην Αττική. Με τον «Καλλικράτη» η Διεύθυνση Υδραυλικών Έργων Δ10 του υπουργείου Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων, πλέον, μεταφέρεται το 2011 στην αιρετή Περιφέρεια, αλλά μένουν οι αρμοδιότητες για κάποια έργα και μελέτες (Ρέμα Εσχατιάς, Ερασίνου, Ραφήνας κ.ά.) σε άλλη διεύθυνση με αρμοδιότητα έργων αντιπλημμυρικής προστασίας, εθνικού επιπέδου.

Οι υπηρεσίες της εκλεγμένης Περιφέρειας μπορούν να εκπονήσουν έργα και μελέτες ύστερα από σχετικό αίτημα και έκδοση γνωμοδότησης από την ΚΣΕ. Εν τω μεταξύ, σε εφαρμογή κοινοτικών Οδηγιών για «την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας», αρμόδια είναι η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Την εφαρμογή των Σχεδίων Διαχείρισης των Κινδύνων Πλημμύρας, την κατάρτιση χαρτών επικινδυνότητας κ.λπ. αναλαμβάνουν οι αποκεντρωμένες διοικήσεις διά των διευθύνσεων υδάτων...