ΚΥΝΗΓΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΡΕΘΟΥΣΑ

του Γιάννη Ζήβα

  Η  Μυθολογία  μας  μιλάει  για  τον  ανεκπλήρωτο  έρωτα  του  ωραίου  νεανία  Αλφειού  για  την  νύμφη  Αρέθουσα. Μαγεμένος  ο  Αλφειός  από  τα  θέλγητρα  της  νύμφης,  την  κυνήγησε  για  να  την  κάνει  δική  του, αλλά  εκείνη  αρνιόταν  πεισματικά, μέχρι  που  χάθηκε  στην  θάλασσα.Οι  θεοί  έλυσαν  αυτήν  την  ιδιότυπη  «πολιορκία» μεταμορφώνοντας  τον  μεν  Αλφειό  σε  ποτάμι, την  δεν  Αρέθουσα  σε  πηγή. Όμως  δεν  αρκέσθηκαν  σ’αυτό , αλλά  έστειλαν  την  Αρέθουσα  μέχρι  το  νησί  Ορτυγία  κοντά  στα  ανατολικά  παράλια  της  Σικελίας  για  να  αναβλύζει   εκεί  η  πηγή  της. Ο  Αλφειός  δεν  μπόρεσε  να  φθάσει  ως  εκεί  και  ως  ποταμός  πλέον  εκβάλλει  στα  δυτικά  της  Πελοποννήσου.

  Ετυμολογικά  η  λέξη  Αλφειός  ερμηνεύεται  ως  τόπος  των  αλφίτων, των  αλεύρων  κριθαριού, αλλά  σχετίζεται  και  με  την  λέξη  «αλφός», «albus»  που  σημαίνει  λευκός.

   Γιά  τον  Αλφειό  λοιπόν  ο  λόγος,, τον  ποταμό  που  οι  ντόπιοι  τον  ονομάζουν  και  Ροφιά.  Έχει  μήκος  111  χιλιόμετρα, και  κατατάσσεται  στην  πρώτη  θέση  των  ποταμών  της  Πελοποννήσου, ενώ  είναι  μεταξύ  των  δέκα  μεγαλύτερων  ποταμών  της  χώρας  μας.

  Οι  πηγές  του  βρίσκονται  στις  δυτικές  υπώρειες  του  Πάρνωνα  και  στο  οροπέδιο  της  Τρίπολης . Ο  άνω  ρους  του  διακόπτεται  στο  οροπέδιο  της  Τρίπολης  για  να  γίνει  σε  μικρό  σχετικά  μήκος  του  υπόγειος. Επανεμφανίζεται  στα  νότια  του  λεκανοπεδίου  της  Μεγαλόπολης,  όπου  δέχεται  τα  ύδατα  του  παραποτάμου  του  Ελισσώνα . Κατόπιν    λαμβάνει   βόρεια  πορεία  μέχρι  την  κοιλάδα  που  περικλείει  το  λεκανοπέδιο  από  βορρά, και  παρακάμπτει  με  δυτική  πορεία  πλέον  την  Καρύταινα. Μετά  από  μικρή  απόσταση  δέχεται  τα  νερά  του  δεύτερου  παραποτάμου  του , του  Λούσιου, που  κυλάει  μέσα  στο  ομώνυμο  φαράγγι  για  να  συναντήσει  τον  μεγάλο  αδελφό  του. Ο  άνω  ρούς  του  ποταμού  διανύει  περιοχές  ιδιαίτερου  φυσικού  κάλλους, με  μόνη  παραφωνία  την  κυριαρχία  του  τερατώδους  ατμοηλεκτρικού  εργοστασίου  της  ΔΕΗ, που  έχει  μετατρέψει  το  πάλαι  ποτέ  ειδυλλιακό  λεκανοπέδιο, σε  σεληνιακό  τοπίο. Πέραν  αυτού, μεγάλο  μέρος  των  αποβλήτων  του  εργοστασίου  αποχετεύεται  στο  ποτάμι, εκτός  της   ρύπανσης  που  υπάρχει  από  τις  πάμπολλες  βιοτεχνίες  της  Μεγαλόπολης  και  οι  οποίες  επίσης  ρίχνουν  μεγάλο  μέρος  των  αποβλήτων  τους  στον  Αλφειό.

Η Φωτο από τη Βικιπαίδεια, της Sofie Debognies

Οι  μέχρι  τώρα  κινητοποιήσεις  των  κατοίκων  που  διαμαρτύρονταν  για  τα  κακής  ποιότητας  φίλτρα  του  εργοστασίου  ήσαν  σημαντικές, αλλά  ο  μινώταυρος  της  ΔΕΗ , όπως  άλλωστε  και  της  Πτολεμαϊδας  καλά  κρατεί. Από  την  έναρξη  λειτουργίας  του  εργοστασίου ( αρχές  της  δεκαετίας  του  ‘ 70 )έχουν  πολλαπλασιαθεί  οι  θάνατοι  των  κατοίκων  της  περιοχής  από  πολλές  ασθένειες. Πραγματικά , χρειάζεται  ριζική  αντιμετώπιση   του  ζητήματος, άμεσα, αποτελεσματικά.

 Ο  Αλφειός  στον  μέσο  ρού  του  και  ενώ  προσεγγίζει  τα  όρια  των  νομών  Αρκαδίας  και  Ηλείας  δέχεται  την  συμβολή  δύο  άλλων  παραποτάμων  από  βορράν, αρχικά  του  Λάδωνα  και  σε  σχεδόν  παράλληλη  με  εκείνον  πορεία  μετά  από  λίγα  χιλιόμετρα  του  Ερυμάνθου        ( Ντουάνα). Και  οι  δύο  αυτοί  παραπόταμοι  διαγράφουν  τόξο   βορειοανατολικά  του  Αλφειού  για  να  λάβουν  νότια  τελικά  πορεία  κατά  την  συμβολή  τους  με  τον  Αλφειό. Με  την  ενίσχυση  αυτή  σε  νερά   ο  ποταμός  αποκτά  βαθμιαία  μεγάλο  πλάτος  και  κυλώντας  πλέον  στις  πεδινές  εκτάσεις  της  Ηλείας  η  ροή  του  γίνεται  βραδύτερη. Πλησιάζοντας  στην  Αρχαία  Ολυμπία, δέχεται  τα  νερά  και  ενός  ακόμη  μικρού  παραποτάμου, του  Κλαδέου. Σε  όλη  αυτήν  την  πορεία  του  ο  Αλφειός  αρδεύει  τεράστιες  εκτάσεις  κυρίως  κηπευτικών  και  οπωροφόρων. Εκβάλλει  κοντά  στο  χωριό  Επιτάλιο, νότια  του  Πύργου.

 Εκείνο  που  χαρακτηρίζει  συνολικά  τον  ρού  του  Αλφειού  είναι  τα  ειδυλλιακά  παρόχθια  δάση, από  πλατάνια, ιτιές, λεύκες, σφενδάμους  και  δάφνες.

 Πολλές  φορές  το  ποτάμι  πλημμυρίζει  με  καταστροφές  στα   παρακείμενα  χωράφια. Όμως  είναι  μεγαλύτερη  η  ζωοδότρα  δύναμή  του  που  χαρίζει   ζωή  και  υγεία  στις  περιοχές  που  διαρρέει.

  Σε  πολλά  σημεία  του  μέσου  ρού  του  ποταμού , μπορεί  κάποιος  να   διανύσει   μεγάλες  αποστάσεις  κάνοντας   ράφτινγκ, που  διοργανώνεται   από  τοπικές  φυσιολατρικές  ομάδες.

 Αξίζει  να  αναφερθούμε  σε   μία  από  τις  ωραιότερες  γέφυρες  της  Ελλάδας  που  ενώνει  τις  όχθες  του  Αλφειού  κάτω  από  την  Καρύταινα. Πρόκειται  για  την  παλαιά  πέτρινη  γέφυρα  που  κτίσθηκε  επί  Φραγκοκρατίας  κατά  τον  13^ο  αιώνα, στην  κορυφή  της  δέ,  απαγκιάζει  ένα  ναϋδριο , εντοιχισμένο  επάνω  στην  γέφυρα, το  εκκλησάκι  της  Γέννησης  της  Θεοτόκου.

 Δεν  πρέπει  να  λησμονήσουμε  να  κάνουμε  μνεία  στον  χώρο  που  συνδέεται  ο  ποταμός  ιστορικά. Αυτός  δεν  είναι  άλλος  από  την  Αρχαία  Ολυμπία. Εκεί  το  κάλλος  της  φύσης  που  έχει  τροφοδότη  τον  Αλφειό, δένεται  αρμονικά  με  το  ιερό  της  Άλτης, τους  ναούς  της   Ήρας  και  του  Ολυμπίου  Διός, το  Στάδιο  και  τα  γυμναστήρια  του  κέντρου  των  Πανελληνίων  Αγώνων  που  είχαν  ως  αφετηρία  το  έτος  776 π.Χ. Δεν  υπάρχουν  λόγια  για  να  εκφράσουν  την  ομορφιά  και  την  γραφικότητα  του  τοπίου, που  δεν  επελέγη  τυχαία  για  την  διεξαγωγή  των  αθλημάτων, των  οποίων  οι  νικητές  στέφονταν  με  κλάδο  ελαίας, τον  κότινο.

  Ο  Αλφειός  δυστυχώς  έχει  υποστεί  και  υφίσταται  μεγάλης  έκτασης  μόλυνση  από  τις  προαναφερθείσες  αιτίες, αλλά  πρέπει  με  την  πίεση  των  κατοίκων  της  περιοχής  και  με  την  διεκδίκησή  τους  να  βρεθούν  τρόποι  ανάσχεσης  αυτού  του  κακού  όσο  υπάρχει  καιρός.