Εμπρός στο δρόμο που έδειξαν οι Τούρκοι !

του Φάνη Βορεινάκη

Νέα Μάκρη

Προβλήθηκε στις 15/11 στον κινηματοθέατρο « Αλίκη» του πολιτιστικού και αθλητικού κέντρου Ν. Μάκρης, με πρωτοβουλία του πολιτιστικού-περιβαλλοντικού συλλόγου Βαρνάβα και άλλων ενδιαφερόμενων ομάδων, το εξαιρετικό ντοκυμαντέρ του Τουρκου σκηνοθέτη Φατίχ Ακιν « ο μολυσμένος παράδεισος».

 Η ταινία περιγράφει τον αγώνα των κατοίκων μίας τουρκικής πόλης στη Μαύρη Θάλασσα (karadeniz) κατά του τρόπου λειτουργίας του υποτιθέμενου ΧΥΤΑ της περιοχής τους, ο οποίος αποδείχθηκε ΧΑΔΑ και ανοικτή χωματερή του χειρότερου είδους. Τύχη αγαθή, ο καταγόμενος από τον ίδιο τόπο σκηνοθέτης του ντοκυμαντέρ παρήγαγε έργο, του οποίου οι καταγραφές εκτυλισσόμενες σε βάθος  χρόνου, αποκαλύπτουν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πτυχές της σύγχρονης τουρκικής κοινωνίας.

 Οι εξαπατηθέντες κάτοικοι, που τους ξεγέλασαν οι αρχές υποσχόμενες ότι η ποιότητα ζωής τους ουδόλως θα επηρεαζόταν από το έργο της εναπόθεσης των σκουπιδιών, βίωσαν ακριβώς το αντίθετο σενάριο.

 Το δάσος αποψιλώθηκε, προκειμένου να εκτελεσθούν οι χωματουργικές εργασίες.

Τα κύτταρα υποδοχής των απορριμμάτων καλύφθησαν με γεωύφασμα- χωρίς προηγούμενη ομαλοποίηση του υποκείμενου εδάφους- με αποτέλεσμα αυτό να σχισθεί, επιτρέποντας τα άκρως μολυσματικά σταλάγματα κυρίως εξαιτίας των βαρέων μετάλλων, να μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα και μέσω του παρακείμενου ρέματος της λεκάνης απορροής, να καταλήξουν στη Μαύρη Θάλασσα, συμβάλλοντας στο σχηματισμό υδροθείου και τη δημιουργία ανοξικού και τοξικού υπολιμνίου.

Τα σύμμεικτα απορρίμματα που εναποτέθησαν, αφού δεν λειτουργούσε κανενός είδους διαλογική διαδικασία, εξαιτίας της αναερόβιας ζύμωσης των οργανικών ουσιών, παρήγαγαν  δυσώδη αέρια. Από αυτά το  μεθάνιο είναι πολλαπλάσια υπεύθυνο της ανόδου της θερμοκρασίας από το διοξείδιο του άνθρακα και εκλυόμενο συμβάλλει τα μέγιστα στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, καθιστώντας παράλληλα ανυπόφορα δυσώδη την περιβάλλουσα ατμόσφαιρα. Οι κατασκευαστές του έργου έχοντας προβλέψει την εξέλιξη αυτή, εγκατέστησαν προληπτικά δίκτυο εκνέφωσης αρωματικών αερίων για συγκάλυψη της δυσωδίας!

 Τα στερεά απορρίμματα, μετά τις έντονες βροχοπτώσεις, κατέληξαν μέσω των χειμάρρων στη θάλασσα, καθιστώντας προβληματικές κολύμβηση και αλιεία.

 Η πρώην ειδυλλιακή εικόνα μιας καταπράσινης περιοχής, που παραδοσιακά βασιζόταν οικονομικά στην καλλιέργεια του τσαγιού και την αλιεία, υποβαθμίσθηκε δραματικά, υποχρεώνοντας ειδικά την νεολαία να αναθεωρήσει τις αποψεις της για διαβίωσή της εκεί. Η ποιότητα του συλλεγόμενου τσαγιού μηδενίσθηκε εξαιτίας των ακαθαρσιών πληθυσμών πουλιών που ευδοκίμησαν αριθμητικά, λόγω ύπαρξης άφθονης τροφής στη χωματερή.

 Η  άθλια εικόνα συμπληρώνεται από κοπάδια αδέσποτων σκύλων τρεφόμενων στα πτώματα των απορριπτόμενων φυτοφάγων ζώων.

 Οι κάτοικοι, με επί κεφαλής τον λεβέντη  δήμαρχό τους, που αρνήθηκε να υποκύψει στις όποιες πιέσεις της κεντρικής εξουσίας, αντιπαρατάχθηκαν σε αυτή, ήπια χωρίς τη χρήση βίας, αλλά με διάλογο και χρήση αυταπόδεικτων επιχειρήματων. Εισέπραξαν αποστομωτικές απαντήσεις του τύπου: για όλα φταίνε βροχή (σε τόπο κατεξοχή βροχερό) και αέρας που παρέσυραν τα απορρίμματα, η ευαίσθητη μύτη τους κλπ! Κάποια έργα βελτιωτικά της όλης αποκαρδιωτικής εικόνας που επιχειρήθησαν όπως η ανέγερση ανασχετικού φράγματος, κατάρρευσαν μαζί με το φράγμα, απελευθερώνοντας τους όγκους των σωρευμένων απορριμμάτων από τα κύτταρα απόθεσης.

Εν τέλει όλες οι προσφυγές προς την τουρκική δικαιοσύνη απορρίφθησαν και ο δήμαρχος αναγκάσθηκε να υπογράψει άδεια λειτουργίας του έργου μετά από δικαστική απόφαση στην προσφυγή τους, υποχρεωτικά εκτελεστή. Ατυχώς δεν μπορούν να διεκδικήσουν το δίκιο τους επικαλούμενοι το κοινοτικό ευρωπαϊκό δίκαιο, αφού η χώρα τους δεν είναι ακόμη μέλος της ευρωπαϊκής ένωσης.

 Όμως αυτοί συνεχίζουν τον αγώνα τους, που είναι αγώνας επιβίωσης της κοινότητάς τους, με ενέργειες που στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και κυρίως της νεολαίας, στην οποία ανήκει το μέλλον. Είναι αξιοσημείωτη η φυσιογνωμική ομοιότητα αυτών των Παραευξείνιων κατοίκων με τους Πόντιους, των οποίων  χοροί (με επικεφαλής το δήμαρχο) και τραγούδια (στην τουρκική γλώσσα) παραπέμπουν  συνειρμικά στα ποντιακά στερεότυπα, ενώ η θλιβερή ιστορία της χωματερής τους προειδοποιεί για το μέλλον του ΧΥΤΑ Γραμματικού. Εμπρός στο δρόμο που έδειξαν οι Τούρκοι!

Υ.Γ. Από την προβολή της ταινίας απουσίασαν  οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης.