ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΗΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ / Οικολογική Ερμηνευτική και Περιβαλλοντικός Σχετικισμός

 Παρουσίαση του βιβλίου του Ηλία Ευθυμιόπουλου στη Στοά του Βιβλίου, Πεσμαζόγλου 5 & Σταδίου, Δευτέρα 13 Νοεμβρίου και ώρα 13.00.

Θα προλογίσει ο Ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός και θα μιλήσουν η Ιωάννα Σουφλέρη /αρχισυντάκτρια στο BHMA Science, ο Βασίλης Πεσμαζόγλου / συγγραφέας και καθηγητής Πανεπιστημίου, ο Σάκης Κουρουζίδης / διευθυντής της Ευωνύμου Οικολογικής Βιβλιοθήκης και ο υπογράφων.    

Το βιβλίο, ως έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών, δεν πωλείται αλλά διατίθεται τιμής ένεκεν σε επιλεγμένη λίστα αποδεκτών. Εάν δεν το έχετε ήδη λάβει και επιθυμείτε να το προμηθευθείτε, παρακαλώ απαντήστε στο e-mail: iliase@hol.gr ώστε να έχει γίνει η σχετική πρόβλεψη με το όνομά σας για την παραλαβή του κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Μπορείτε επίσης να το κατεβάσετε σε μορφή pdf  από το  http://aegean-energy.gr/pdf/books/Dilimma_petaloudas.pdf

Δυό λόγια για το βιβλίο

Η οικολογική ισορροπία και τα όριά της, οι διαταραχές που εκφυλίζονται καθώς κι εκείνες που οδηγούν σε απορρύθµιση των συστηµάτων, είναι το επόµενο µεγάλο ερωτηµατικό των φυσικών επιστηµόνων και όχι µόνον: οικονοµολόγοι, κοινωνιολόγοι, ασφαλιστές, επενδυτές, πολιτικοί και δηµοσιογράφοι άρχισαν να ενδιαφέρονται όλο και πιο πολύ για την τύχη του πλανήτη, µε την έννοια της πρόβλεψης και µάλιστα µικρής διάρκειας. Το ζήτηµα δεν ήταν πλέον να επαληθευθεί η υπόθεση της (α)συνεχούς µεταβολής (και της εξέλιξης) αλλά να προσδιοριστεί ο χρονικός ορίζοντας των αλλαγών τις οποίες επηρεάζει ο άνθρωπος και οι οποίες µε τη σειρά τους επηρεάζουν τις κοινωνίες των ανθρώπων. Για παράδειγµα, η κλιµατική αλλαγή, φαίνεται να διαφοροποιεί από τώρα τις βιο- γεωγραφικές ζώνες του πλανήτη. Όσα από τα έµβια όντα ή τα οικοσυστήµατα µπορούν να προσαρµοστούν, ίσως επιβιώσουν. Μερικά ζώα ήδη µεταναστεύουν νωρίτερα λόγω της αλλαγής των συνθηκών. Αυτό όµως δεν σηµαίνει ότι θα βρουν την κατάλληλη τροφή στους (αναγκαστικούς) τόπους υποδοχής. Έτσι, το πραγµατικό δίληµµα της πεταλούδας είναι αν θα πετάξει και πότε. Το ενδεχόµενο να προκαλέσει µείζονα διαταραχή (φαινόµενο της πεταλούδας) είναι κάτι που δεν το ξέρει.

Η λάθος όµως εκτίµηση της αλλαγής των συνθηκών λόγω του φαινοµένου του θερµοκηπίου, µπορεί να της στοιχίσει τη ζωή. Στα κεφάλαια που συνθέτουν το βιβλίο, υπάρχει µια σταδιακή µετάβαση από την φύση χωρίς τον άνθρωπο στα ανθρωπογενή συστήµατα, αφού έχει εν τω µεταξύ περιγραφεί η πολύπλοκη συσχέτιση των δύο συνόλων δια µέσου της ιστορίας και της εξέλιξης. Όµως η αφήγηση δεν ακολουθεί αυστηρούς κανόνες, δεν είναι ας πούµε επαγωγική. Το σύγγραµµα µοιάζει περισσότερο µε την χαοτική κίνηση σε ένα πεδίο ελκυστών, προκειµένου να υπογραµµιστεί µ’ αυτόν τον τρόπο η σχετικότητα της γνώσης και η προσεγγιστικότητα των υποθέσεων, χωρίς ωστόσο να προδοθεί η ιδέα της καθολικότητας και η ανάγκη της ακόµα µεγαλύτερης εµβάθυνσης σ’ ένα κόσµο που χάνεται καθώς τον πλησιάζουµε, όπως τα οράµατα της ερήµου. Γιατί σε κάθε περίπτωση ισχύει η ρήση του Αριστοτέλη ότι «το πραγµατικό διάβηµα στην µελέτη της φύσης είναι να κάνουµε τα πράγµατα που µας φαίνονται καθαρά κι αναγνωρίσιµα, να είναι καθαρά κι αναγνωρίσµια αφεαυτών».

Το ανά χείρας βιβλίο είναι µια περιπέτεια που οι απαρχές της ανάγονται στην εποχή της έκδοσης του περιοδικού Νέα Οικολογία (1984 -1990), αλλά κυρίως συνδέεται µε την επιστηµονική και πολιτική εµπειρία των τελευταίων δεκαπέντε χρόνων που σηµαδεύεται από τη διοργάνωση του Θερινού Οικολογικού Πανεπιστήµιου (1998-2010) και την έκδοση των αντίστοιχων 12 βιβλίων (ένα για κάθε χρονιά). Πέραν αυτών, η συγγραφή του βιβλίου άρχισε µε µια συνεργασία που ποτέ δεν ολοκληρώθηκε, αλλά έβαλε τη σφραγίδα της σε ότι ακολούθησε. Πρόκειται για τη συνάντησή του συγγραφέα µε τον Δήµο Τσαντίλη στον οποίο ανήκει η πρωτογενής ιδέα αλλά και πολύτιµο υλικό για τη συγγραφή των τριών πρώτων κεφαλαίων.

O Ηλίας Ευθυµιόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε φυσικές επιστήµες στην Ελλάδα και την Γαλλία. Το 1984 γίνεται διευθυντής στη Νέα Οικολογία. Το 1990 ιδρύει την ελληνική Greenpeace την οποία διευθύνει µέχρι το 1999. Το 2000 συµµετέχει ως υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ στη κυβέρνηση Σηµίτη. Στη συνέχεια και µέχρι το 2014, διηύθυνε το Διεπιστηµονικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών Ερευνών. Σήµερα δραστηριοποιείται στο Δίκτυο Αειφόρων νήσων Αιγαίου ΔΑΦΝΗ και το Ενεργειακό & Περιβαλλοντικό Γραφείο Αιγαίου. Έχει αρθρογραφήσει στο Αντί, το Βήµα, τον Οικονοµικό Ταχυδρόµο, στα Νέα και στον ηλεκτρονικό τύπο. Έχει συγγράψει βιβλία και κείµενα δοκιµιακού χαρακτήρα. Το προτελευταίο του βιβλίο «Παράθυρο στην κρίση» εκδόθηκε στο «Μεταίχµιο».