Μάνθος Γαϊτης : Αναφορά στον Λόρκα

Άραγε υπάρχει η δυνατότητα μιας «ζωγραφισμένης ποίησης» που θα είναι αυτόνομη, αυτεξούσια, «βασιλική»;

Γίνεται άραγε να βάλουμε στην ίδια γειτονιά μιαν εικόνα και ένα ποίημα;

Με αυτά τα ερωτήματα και το συλλογισμό ότι όταν απολαμβάνεις ένα ποίημα στο κέντρο του εμφανίζεται μια ζωγραφιά κι όταν αποθαυμάζεις μιαν εικόνα στο κέντρο της εμφανίζεται ένα ποίημα, πήρα την ανηφοριά να αποτυπώσω στο χαρτί τη μυθολογία της ποίησης του Λόρκα.

Για τον Λόρκα, η ποίηση κινείται σε τοπία βασισμένα στα τέσσερα πρωτογενή στοιχεία των προσωκρατικών φιλοσόφων, νερό, αέρας, γη, φωτιά. Ταυτόχρονα ο Φεντερίκο παίρνει χυμούς από τις ρίζες της δικής του γης, της Ανδαλουσίας και παραμένει ριζωμένος στο μυθικό κόσμο του λαού της.

Οι μελωδίες των στίχων του χαρακτηρίζονται από ένα υπέροχο πανθεϊσμό όπου ελλοχεύει μια χθόνια θλίψη με έντονη την παρουσία του αέρα, της θάλασσας, της σελήνης «cante jondo».

Στα πρώτα ποιητικά του χρόνια ναρκισσεύεται από την πλημμυρίδα της ελληνικής μυθολογίας με την Αφροδίτη, το Βάκχο, την Εκάβη, ενώ αργότερα αντιδρά στη ταξικότητα της Αμερικάνικης κοινωνίας με έναν οργισμένο υπερρεαλισμό που μεταμορφώνει το έργο του σ’ ένα καθαρό παραλήρημα. «Poeta en Nueva York»

Η ποίηση και το θέατρο του Federico Garcia Lorca ανοίγουν μια μυστική θέα σε όλους εμάς, φανερώνοντας τη λειτουργία του έρωτα και του θανάτου.

Άραγε αποτελεί υπερβολή και οίηση από μέρους μου να μεταφράσω με ζωγραφικό τρόπο τον τραγικό ποιητή του Duente; Ίσως… γιατί η ιδιοσυγκρασία μου ρέπει προς τον λυρισμό, που είναι ίσως «ο μόνος που θα μας σώσει στην αιωνιότητα»¹

Μάνθος Γαϊτης

¹απόσπασμα από επιστολή του Lorca (στον Adriano del Valle, 1918)