Ευρωπαϊκά Βραβεία για την Πολιτιστική Κληρονομιά / Διακρίσεις Europa Nostra 2018 για δύο ελληνικά έργα αποκατάστασης

Βρυξέλλες/Χάγη, 15 Μαΐου 2018 – Οι νικητές των Ευρωπαϊκών Βραβείων για την Πολιτιστική Κληρονομιά 2018 / Διακρίσεων Europa Nostra, που αποτελoύν την ύψιστη τιμή σε αυτό το πεδίο δράσης, ανακοινωθήκαν σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Europa Nostra, η οποία συνιστά το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό δίκτυο πολιτιστικών οργανισμών και φορέων.  Οι 29 νικητές, προερχόμενοι από 17 χώρες, αναγνωρίστηκαν για τα εντυπωσιακά επιτεύγματά τους στο χώρο της αποκατάστασης, της έρευνας, της αφοσιωμένης υπηρεσίας, της εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης. Αυτή τη χρονιά ανάμεσα στους νικητές βρίσκεται το έργο  αποκατάστασης του βυζαντινού ναού της Αγίας Κυριακής στη Νάξο και το συλλογικό έργο αποκατάστασης του ψηφιδωτού της Μεταμόρφωσης στην αψίδα της βασιλικής στη Μονή Αγίας Αικατερίνης, Σινά, ΑΙΓΥΠΤΟΣ/ΕΛΛΑΔΑ/ΙΤΑΛΙΑ. Σαν δείγμα συνεισφοράς στο Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αυτό το χρόνο δόθηκε στην επιλογή των βραβείων ιδιαίτερη έμφαση στην αξία της Ευρωπαϊκής διάστασης των επιτευγμάτων των συμμετεχόντων. Οι νικητές θα τιμηθούν σε μία ιδιαίτερη τελετή απονομής βραβείων που θα λάβει μέρος στις 22 Ιουνίου στο Βερολίνο, στα πλαίσια της πρώτης Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Συνάντησης Κορυφής.

Πολίτες από όλη την Ευρώπη κι όλο τον κόσμο μπορούν πλέον να ψηφίσουν διαδικτυακά για το Βραβείο κοινού κι έτσι να προσελκύσουν επιπλέον υποστήριξη για τα νικηφόρα επιτεύγματα είτε της χώρας τους είτε άλλης ευρωπαϊκής χώρας

Ανάμεσα στις αξιοσημείωτες «ιστορίες επιτυχίας» της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς που βραβεύτηκαν το 2018 συμπεριλαμβάνονται: η αποκατάσταση της βυζαντινής εκκλησίας στην Νάξο, με τις μοναδικές ανεικονικές τοιχογραφίες του 8^ου – 9^ου αιώνος, έργο που επιτεύχθηκε χάριν της εποικοδομητικής συνεργασίας ανάμεσα σε Ελληνικούς κι Ελβετικούς οργανισμούς· η ανάπτυξη μιας νέας μεθοδολογίας για τη συντήρηση του ιστορικού οικιστικού αποθέματος της Ευρώπης, αποτέλεσμα μίας συνεργασίας πέντε ινστιτούτων που βρίσκονται στη Γαλλία, την Ιταλία και την Πολωνία· η προσφορά ενός διεθνούς δικτύου ΜΚΟ αφιερωμένου στην προστασία της Βενετίας για περισσότερο από 30 χρόνια· και η καθιέρωση ενός δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος που δίνει την ευκαιρία σε παιδιά και νέους στην Φινλανδία να εμπλακούν ενεργά με την πολιτιστική τους κληρονομιά και που μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για παρόμοιες πρωτοβουλίες σε όλη την Ευρώπη.

« Θέλω να δώσω θερμά συγχαρητήρια στους φετινούς «πολιτιστικούς πρωταθλητές» που επελέγησαν ως νικητές για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς / Διάκριση Europa Nostra. Είμαστε ιδιαιτέρως εντυπωσιασμένοι με τις εξαιρετικές ικανότητες, τη δημιουργικότητα, την αφοσίωση και τη γενναιοδωρία τόσων πολλών επαγγελματιών, εθελοντών κι υποστηρικτών από όλη την Ευρώπη που ασχολούνται με την πολιτιστική κληρονομιά. Αξίζουν κάθε έπαινο και περαιτέρω υποστήριξη. Οι νικητές των βραβείων μας είναι η ζωντανή απόδειξη πως η πολιτιστική μας κληρονομιά είναι κάτι περισσότερο από μία ανάμνηση του παρελθόντος· στην πραγματικότητα αποτελεί το κλειδί κατανόησης του παρόντος και σημαντικό πόρο για το μέλλον. Γι αυτό το λόγο, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς σαν μία ευκαιρία  αναγνώρισης της αξίας της κοινής μας πολιτιστικής κληρονομιάς για το μέλλον της Ευρώπης!», δήλωσε ο Plácido Domingo, περιώνυμος τενόρος και Πρόεδρος της Europa Nostra.

«Η πολιτιστική κληρονομιά σε όλες της τις εκφάνσεις είναι ένα από τα πιο πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία της Ευρώπης. Μπορεί να χτίσει γέφυρες ανάμεσα σε ανθρώπους και κοινότητες , ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον. Αποτελεί βασικό στοιχείο της ταυτότητάς μας ως Ευρωπαίων και έχει έναν ζωτικής σημασίας ρόλο στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη κάθε τόπου. Συγχαίρω τους νικητές των Ευρωπαϊκών Βραβείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς / Διακρίσεις Europa Nostra 2018 και τις ομάδες τους για την εξαιρετική και πρωτοποριακή τους δουλειά. Χάρη στο ταλέντο και την αφοσίωσή τους, πολυάριθμοι ευρωπαϊκοί πολιτιστικοί θησαυροί διασώθηκαν και αναγεννήθηκαν. Επίσης είναι πολύ σημαντικό ότι το έργο τους επιτρέπει σε όλους τους ανθρώπους να ανακαλύψουν, να διευρενήσουν και να εμπλακούν στην πλούσια πολιτιστική μας κληρονομιά, διάσταση που εντάσσεται πλήρως στο πνεύμα του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς που εορτάζουμε το 2018.» είπε ο Tibor Navracsics, Ευρωπαίος Επίτροπος για την Εκπαίδευση, τον Πολιτισμό, τη Νεότητα και των Αθλητισμό.

Ανεξάρτητοι επιστημονικοί κριτές εξέτασαν συνολικά 160 αιτήσεις, που υποβλήθηκαν από οργανισμούς και άτομα προερχόμενα από 31 χώρες όλης της Ευρώπης, και επέλεξαν τους νικητές.

Οι νικητές θα τιμηθούν στην Τελετή Ευρωπαϊκών Βραβείων, στην οποία οικοδεσπότες θα είναι ο Ευρωπαίος Επίτροπος Tibor Navracsics και ο Μαέστρος Plácido Domingo, το βράδυ της 22^ης Ιουνίου στο Συνεδριακό Κέντρο του Βερολίνου. Επτά νικητές Grand Prix (οι οποίοι θα λάβουν €10,000) καθώς και ο νικητής του Βραβείου Κοινού, επιλεγμένος από τα νικηφόρα έργα αυτής της χρονιάς, θα ανακοινωθούν κατά τη διάρκεια της τελετής.

Την Τελετή Βραβείων Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς θα τιμήσει με την παρουσία του ο Dr. Frank-Walter Steinmeier, Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ως επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς στη Γερμανία. Στην τελετή θα παρευρεθεί ένα σύνολο 1.000 ατόμων, που θα περιλαμβάνει από υψηλά στελέχη Ευρωπαϊκών Ινστιτούτων και κρατών μελών, μέχρι σημαντικούς εκπροσώπους πολιτιστικών οργανισμών από όλη την Ευρώπη.

Οι νικητές θα παρουσιάσουν τα επιτεύγματά τους στο Excellence Fair  στις 21 Ιουνίου στο Allianz Forum. Επίσης θα παρευρεθούν σε διάφορες εκδηλώσεις στα πλαίσια της Συνάντησης Κορυφής για την Πολιτιστική Κληρονομιά  που θα έχει τον τίτλο «Συμμετοχή στην Πολιτιστική Κληρονομιά – Συμμετοχή στις Αξίες» από τις 18 μέχρι τις 24 Ιουνίου στο Βερολίνο. Οικοδεσπότες της Συνάντησης αυτής είναι η Europa Nostra, η Γερμανική Επιτροπή Πολιτιστικής Κληρονομιάς (DNK) και το Πρωσικό Ίδρυμα για την Πολιτιστική Κληρονομιά (SPK). Στόχος της Συνάντησης κορυφής είναι η προώθηση μίας μεγαλόπνοης Ευρωπαϊκής Προγραμματικής Ατζέντας και ενός Σχεδίου Δράσης για την πολιτιστική κληρονομιά, ως παρακαταθήκη του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

ΕΠΑΦΕΣ Europa Nostra Joana Pinheiro, jp@europanostra.org T. +31 70 302 40 55; M. +31 6 34 36 59 85 Ευρωπαϊκή Επιτροπή Nathalie Vandystadt nathalie.vandystadt@ec.europa.eu, +32 2 2967083 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού Αντιπροσωπεία της Europa Nostra στην Ελλάδα Ελένη Μαΐστρου,  sak@ellinikietairia.gr Κατερίνα Στεμπίλη, sepi@ellinikietairia.gr +30 210 3225245, εσωτ. 2

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ Για κάθε βραβευμένο έργο: πληροφορίες & σχόλια των κριτών, φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης και video Audio(visual) Statements Creative Europe website Commissioner Navracsics website EYCH 2018 website http://ellet.gr

Νικητές Βραβείων 2018

Κατηγορία Αποκατάσταση

Ροτόντα Αγίου Wenceslas, Πράγα, ΤΣΕΧΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ιεραποστολή του Poul Egede, Ilimanaq, Γροιλανδία, ΔΑΝΙΑ

Σανατόριο του δρ. Barner, Braunlage, ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Winzerberg: αμπελώνας σε βαθμιδωτή διάταξη, Πότσνταμ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Κυριακής, Νάξος, ΕΛΛΑΔΑ

Συλλογικό έργο αποκατάστασης του ψηφιδωτού της Μεταμόρφωσης στην αψίδα της βασιλικής στη Μονή Αγίας Αικατερίνης, Σινά, ΑΙΓΥΠΤΟΣ/ΕΛΛΑΔΑ/ΙΤΑΛΙΑ

Βοτανικός κήπος του Εθνικού Παλατιού του Queluz, Sintra, ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

Κιόσκι του πρίγκιπα Miloš στο Bukovička Spa, Aranđelovac, ΣΕΡΒΙΑ

Φρούριο του Bač, Bač, ΣΕΡΒΙΑ

Πρόσοψη του Κολεγίου San Ildefonso, Alcalá de Henares, ΙΣΠΑΝΙΑ

Σχέδια της Ισπανίας του Σορόγια, Βαλένθια, ΙΣΠΑΝΙΑ

Κατηγορία Έρευνα

EPICO: Ευρωπαϊκό πρωτόκολλο για την προληπτική συντήρηση, συντονισμός στις Βερσαλλίες, ΓΑΛΛΙΑ

«Υφάσματα από τη Γεωργία», Τιφλίδα, ΓΕΩΡΓΙΑ

CultLab3D: Τεχνολογία αυτοματοποιημένης σάρωσης για τρισδιάστατη ψηφιοποίηση, Darmstadt, ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Έρευνα και καταλογογράφηση της κρατικής συλλογής έργων τέχνης, Βελιγράδι, ΣΕΡΒΙΑ

Κατηγορία Μακροχρόνιας Προσφοράς

Υποστηρικτές των Θαυμάτων της Βουλγαρίας, ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

Κ. Stéphane Bern, ΓΑΛΛΙΑ

Ένωση των διεθνών ιδιωτικών επιτροπών για την προστασία της Βενετίας, ΙΤΑΛΙΑ

Ένωση Hendrick de Keyser, ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ

Κα Tone Sinding Steinsvik, ΝΟΡΒΗΓΙΑ

Ιδιοκτήτες ιδιωτικών υδάτων των περιοχών Argual και Tazacorte, Κανάριοι Νήσοι, ΙΣΠΑΝΙΑ

Κατηγορία Εκπαίδευση, Κατάρτιση & Ευαισθητοποίηση

Υποστηρικτές των Θαυμάτων της Βουλγαρίας, ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

Κ. Stéphane Bern, ΓΑΛΛΙΑ

Ένωση των διεθνών ιδιωτικών επιτροπών για την προστασία της Βενετίας, ΙΤΑΛΙΑ

Ένωση Hendrick de Keyser, ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ

Κα Tone Sinding Steinsvik, ΝΟΡΒΗΓΙΑ

Ιδιοκτήτες ιδιωτικών υδάτων των περιοχών Argual και Tazacorte, Κανάριοι Νήσοι, ΙΣΠΑΝΙΑ

Διάκριση Europa Nostra αποδίδεται επίσης σε ένα αξιοσημείωτο έργο πολιτιστικής κληρονομιάς από μία χώρα που δεν συμμετέχει στο πρόγραμμα EU Creative Europe.

Κατηγορία Αποκατάσταση

Ελληνικό σχολείο Ζωγράφειο, Κωνσταντινούπολη, ΤΟΥΡΚΙΑ

Βυζαντινός ναός Αγίας Κυριακής, Νάξος, Ελλάδα

Η Αγία Κυριακή είναι μία βυζαντινή εκκλησία, στην οποία διασώζεται ένα σπάνιο σύνολο ανεικονικού διακόσμου, που φιλοτεχνήθηκε στην πρώτη ή στη δεύτερη Εικονοκλαστική περίοδο (726-787 μ.Χ., 813-843 μ.Χ.). Η εκκλησία βρίσκεται σε μία απομακρυσμένη αγροτική περιοχή, η οποία ήταν για πολλά χρόνια παραμελημένη. Το έργο αποκατάστασής της αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα ευρωπαϊκής συνεργασίας. Οι πηγές χρηματοδότησής του ήταν αποκλειστικά ιδιωτικές χορηγίες, προερχόμενες αρχικά από την πρωτοβουλία Swiss Initiative, και εν συνεχεία από τον σύνδεσμο “Association Hagia Kyriaki”, με τη συνδρομή του ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου. Επιπροσθέτως, σημαντική χρηματοδότηση προήλθε από την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, που έλαβε χορηγίες από το Ίδρυμα Λεβέντη και το ζεύγος Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου.

Η Αγία Κυριακή είναι ένας μονόχωρος τρουλλαίος ναός. Ο ναός διαθέτει ένα παράλληλο προς αυτόν καμαροσκεπές παρεκκλήσιο νοτίως, κι έναν κοινό επίσης καμαροσκεπή νάρθηκα στη δυτική πλευρά, που προστέθηκαν στο βασικό οικοδόμημα σύντομα μετά το πέρας της κατασκευής του. Επιπροσθέτως, ένα ακόμα μικρό παρεκκλήσιο -που βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση- προστέθηκε νοτίως του ναού. Μέχρι προσφάτως, η εκκλησία ήταν προσβάσιμη μόνο μέσω ενός μονοπατιού, που ξεκινούσε από την Απείρανθο.

Ο ναός της Αγίας Κυριακής είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς ο αρχικός ανεικονικός διάκοσμός του διασώζεται σχεδόν ακέραιος μέχρι σήμερα. Οι τοιχογραφίες της εικονοκλαστικής περιόδου περιορίζονται σε αναπαραστάσεις σταυρών και ζώων καθώς και σε γεωμετρικά και φυτικά θέματα. Αυτός ο ανεικονικός διάκοσμος αποτελεί μαρτυρία της διαμάχης μεταξύ οπαδών κι αντιπάλων των εικόνων, που δίχασε την Βυζαντινή αυτοκρατορία για παραπάνω από έναν αιώνα, και αρχαιολογικές μαρτυρίες της οποίας διασώζονται σε ελάχιστες περιπτώσεις. Μεταξύ αυτών, οι τοιχογραφίες της Αγίας Κυριακής είναι οι καλύτερα διατηρημένες στο σύμπλεγμα των Κυκλάδων.

Η διείσδυση υδάτων μέσω της στέγης προκάλεσε σοβαρές φθορές τόσο στον φέροντα οργανισμό του κτηρίου, δηλαδή στους τοίχους και στους θόλους, όσο και στις τοιχογραφίες. Το 1993 οι ελβετικοί σύνδεσμοι “J.-G. Eynard of Geneva”και“Amitiés gréco-suisses” ξεκίνησαν τις προσπάθειες διάσωσης του μνημείου. Το 2004 ιδρύθηκε στην

Ελβετία ένας σύνδεσμος εθελοντών “Association Hagia Kyriaki”, με μοναδικό σκοπό τη διάσωση αυτού του απειλούμενου μνημείου από την περαιτέρω φθορά.

Η αποκατάσταση της Αγίας Κυριακής ήταν επιτυχέστατη καθώς διασώθηκε το οικοδόμημα και ο μοναδικός διάκοσμός του, ενώ ταυτοχρόνως προστατεύθηκε με σχολαστικότητα η αυθεντικότητα του μνημείου, με την αποφυγή προσθήκης στοιχείων που θα απέκρυπταν το πέρασμα του χρόνου και την ιστορία του.

Οι κριτές δήλωσαν: «Το έργο αποκατάστασης του οικοδομήματος και του διακόσμου του, που συνδέονται άμεσα με μία σημαντική περίοδο της ευρωπαϊκής σκέψης, έγιναν με σεβασμό κι ευαισθησία. Τα εξαιρετικά αποτελέσματα επετεύχθησαν χάρη σε μία διεθνή και διεπιστημονική συνεργασία, καθώς και στην συνέργεια ιδιωτικών και δημοσίων φορέων».

Επίσης επεσήμαναν: «Έχει επιδειχθεί εξαιρετική προσοχή στη διατήρηση του μνημείου με σεβασμό, εντός ενός μοναδικού περιβάλλοντος και φυσικού τοπίου σε μία απομακρυσμένη περιοχή. Με ιδιαίτερη φροντίδα αποκαταστάθηκε ένα μνημείο που ανήκει, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε μία συχνά παραμελημένη κατηγορία πολιτιστικής κληρονομιάς». Το έργο αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για παρόμοια μνημεία της Νάξου, όπου δεκάδες ερειπωμένες εκκλησίες αναμένουν τη λήψη άμεσων μέτρων για την προστασία τους.

Συλλογικό έργο αποκατάστασης του ψηφιδωτού της Μεταμόρφωσης στην αψίδα της βασιλικής στη Μονή Αγίας Αικατερίνης, Σινά, ΑΙΓΥΠΤΟΣ/ΕΛΛΑΔΑ/ΙΤΑΛΙΑ

Το ελληνορθόδοξο Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά, διατηρεί μία από τις πιο πλούσιες συλλογές εικόνων, χειρoγράφων και ιστορικών εγγράφων. Η τοποθεσία στην οποία βρίσκεται αποτελεί ιερό τόπο για τον Ιουδαϊσμό, τον Χριστιανισμό και το Ισλάμ. Το Μοναστήρι ιδρύθηκε από τον Αυτοκράτορα Ιουστινιανό και το κτηριακό του συγκρότημα ολοκληρώθηκε προ του 565. Η Βασιλική του Ιουστινιανού διατηρεί το μεγαλύτερο μέρος του διακόσμου του 6^ου αιώνα, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιδωτών της Μεταμόρφωσης, που αποτελούν ένα αριστούργημα της Ορθόδοξης Χριστιανικής τέχνης.

Το 1995 η Βασιλική υπέστη ζημιές από το σεισμό της Άκαμπα. Το 1999 το Ίδρυμα Getty που βρίσκεται στο Λος Άντζελες των Η.Π.Α. προσέφερε χορηγία για την αποτύπωση και τη μελέτη αποκατάστασης, η οποία εκπονήθηκε από το Τεχνικό Γραφείο της Μονής που βρίσκεται στην Αθήνα. Το Ινστιτούτο Συντήρησης Getty (GCI)  πρότεινε το Centro di Conservazione Archaeologica (CCA) που βρίσκεται στη Ρώμη της Ιταλίας, για τη συντήρηση των ψηφιδωτών και το 2000 χρηματοδότησε απευθείας  την αποτύπωση και αξιολόγηση της κατάστασης των ψηφιδωτών από το CCA.

Μετά από επίπονες προσπάθειες, η Μονή κατάφερε να εξασφαλίσει μία δωρεά $500,000 από τον πρώην εμίρη του Κατάρ, Σεΐχη Χαμάντ μπιν Χαλιφά Αλ Θανί. Με αυτό το ποσό και την επιπλέον χορηγία $250,000 από το Ίδρυμα Getty, η Μονή μπόρεσε να καλύψει τις δαπάνες του έργου αποκατάστασης.

Το έργο αποκατάστασης στην τοιχοποιία της αψίδας, όπου βρίσκεται το ψηφιδωτό, και στη στέγη της, το οποίο εκπονήθηκε από το Τεχνικό Γραφείο της Μονής, ολοκληρώθηκε το 2011. Η συντήρηση των ψηφιδωτών ολοκληρώθηκε επίσημα από το CCA το 2016. Το έργο υποστηρίχθηκε θερμά από το  Υπουργείο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου. Τα επίσημα εγκαίνια ωστόσο καθυστέρησαν μέχρι το 2017, λόγω της αναγκαιότητας επίβλεψης και ελέγχου όλου του έργου αποκατάστασης, και λόγω πολιτικών αναταραχών στην Αίγυπτο.

Οι κριτές συνεχάρηκαν ένθερμα «την ευρωπαϊκή συνεργασία μεταξύ των Ιταλών συντηρητών και της Ελληνορθόδοξης Μονής, η οποία πλαισιώθηκε από στενή συνεργασία με τις Αιγυπτιακές αρχές και είχε ως αποτέλεσμα ένα υψηλής ποιότητας έργο αποκατάστασης σε τμήμα ενός ιδιαίτερου μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς, όπως είναι η Μονή της Αγ. Αικατερίνης στο Σινά. Η επιστημονική τεκμηρίωση και καταγραφή, καθώς και η ποιότητα των εργασιών είναι εξαιρετικές».

Το κέντρο CCA εκπόνησε το πρόγραμμα για τη λεπτομερή τεκμηρίωση, τον καθαρισμό και τη σταθεροποίηση των ψηφιδωτών κατά χώραν, για την επίλυση των στατικών προβλημάτων που δημιουργούσαν την αποκόλληση των επιφανειών, καθώς και τη διερεύνηση των τεχνικών για την αποκατάσταση εκείνων των ψηφίδων που έλειπαν.

Η επιστημονική έρευνα επέτρεψε στους συντηρητές να εντοπίσουν τα αυθεντικά υλικά και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνταν κατά την κατασκευή των ψηφιδωτών, όπως και σε μεταγενέστερες επεμβάσεις. Κατά τη διάρκεια των έργων αποκατάστασης χρησιμοποιήθηκαν υλικά συμβατά με τα αυθεντικά ψηφιδωτά, όπως ασβεστοκονιάματα και ψηφίδες από γυαλί. Κατά την τεκμηρίωση χαρτογραφήθηκε κάθε μία από τις 20.000  νέες ψηφίδες που συμπλήρωσαν τα ελλείποντα τμήματα του ψηφιδωτού. Περισσότερα στοιχεία  για αυτά πρόκειται να αναρτηθούν σύντομα στο διαδίκτυο.

Το ικρίωμα που τοποθετήθηκε στη Βασιλική από τη Μονή πέτυχε απόλυτα τον πλήρη διαχωρισμό των εργασιών αποκατάστασης από τις καθημερινές εκκλησιαστικές ακολουθίες. Με αυτόν τον τρόπο, το έργο πραγματοποιήθηκε σε ένα διάστημα αρκετών ετών, χωρίς να παρενοχλείται η πνευματική ζωή της Μονής.

Οι κριτές σημείωσαν πως «η στενή συνεργασία μεταξύ επιστημόνων και Μονής στις πιο δύσκολες των περιστάσεων οδήγησε σε πρωτοποριακές τεχνικές λύσεις, οι οποίες επέτρεψαν τη διεξαγωγή των έργων αποκατάστασης, στο πιο ιερό μέρος της Βασιλικής χωρίς να παρενοχλείται η ομαλή λειτουργία του ναού».

Περισσότερες πληροφορίες: Dr. Roberto Nardi, Director of Centro di Conservazione Archaeologica (CCA), cca@ccaroma.org, +39 333 6142241, www.cca-roma.org

ΙΣΤΟΡΙΚΟ - πληροφορίες

Βραβεία ΕΕ για την Πολιτιστική Κληρονομιά / Βραβεία Europa Nostra

Τα Βραβεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πολιτιστική Κληρονομιά / Βραβεία Europa Nostra παρουσιάσθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2002 και από τότε απονέμονται από την Europa Nostra. Τα Βραβεία τιμούν και προωθούν τις καλές πρακτικές στους τομείς της πολιτιστικής κληρονομιάς: αποκατάσταση, έρευνα, διαχείριση, εθελοντισμό, εκπαίδευση και επικοινωνία. Με τον τρόπο αυτό συμβάλλουν στην ισχυρότερη δημόσια αναγνώριση της πολιτιστικής κληρονομιάς ως στρατηγικού πόρου για την οικονομία και την κοινωνία της Ευρώπης. Τα Βραβεία έχουν την υποστήριξη του προγράμματος Creative Europe της Ευρωπαϊκής Ένωσης.   

Τα τελευταία 16 χρόνια, οργανισμοί αλλά και ιδιώτες από 39 χώρες έχουν υποβάλει συνολικά 2,883 υποψηφιότητες για τα Βραβεία. Από το 2002, ανεξάρτητες επιτροπές εμπειρογνωμόνων έχουν επιλέξει 485 βραβευμένα έργα από 34 χώρες.  Όπως και με τον αριθμό υποψηφιοτήτων, η Ισπανία έρχεται πρώτη με 64 βραβεία. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται το Ηνωμένο Βασίλειο με 60. Ακολουθούν η Ιταλία στην τρίτη θέση (41 βραβεία). Συνολικά 102 Grand Prix των €10,000 έχουν απονεμηθεί σε εξέχουσες πρωτοβουλίες πολιτιστικής κληρονομιάς που επιλέχθηκαν από τα βραβευμένα έργα.

Τα Βραβεία ΕΕ για την Πολιτιστική Κληρονομιά / Βραβεία Europa Nostra έχουν ενισχύσει τον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη, αναδεικνύοντας τις καλές πρακτικές, ενθαρρύνοντας τη δια-συνοριακή ανταλλαγή γνώσης και ενώνοντας τα ενδιαφερόμενα μέρη σε ευρύτερα δίκτυα. Έχουν ακόμα επιφέρει σημαντικά οφέλη στους νικητές, όπως μεγαλύτερη εθνική και διεθνή προβολή, ευκαιρίες για χρηματοδότηση και αυξημένο αριθμό επισκεπτών. Επιπλέον, έχουν ευαισθητοποιήσει το ευρύτερο κοινό για την κοινή μας πολιτιστική κληρονομιά, αναδεικνύοντας τον εγγενή Ευρωπαϊκό της χαρακτήρα. Τα Βραβεία αποτελούν συνεπών ένα εργαλείο - κλειδί για την προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης.

Europa Nostra

Η Europa Nostra είναι η Πανευρωπαϊκή ομοσπονδία μη-κυβερνητικών οργανισμών για την πολιτιστική κληρονομιά. Με την στήριξη ενός ευρύτατου δικτύου δημόσιων φορών, ιδιωτικών εταιρειών και προσώπων και καλύπτοντας 40 χώρες σ’ όλη την Ευρώπη, αποτελεί τη φωνή της κοινωνίας των πολιτών για την προστασία και προώθηση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Ευρώπης. Με έτος ίδρυσης το 1963, η Europa Nostra αναγνωρίζεται σήμερα ως το πιο αντιπροσωπευτικό δίκτυο πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη. Πρόεδρος της οργάνωσης είναι ο Plácido Domingo, παγκοσμίου φήμης τενόρος και διευθυντής ορχήστρας. Η Europa Nostra πραγματοποιεί εκστρατείες για τη διάσωση των Ευρωπαϊκών μνημείων, χώρων και φυσικών τοπίων που βρίσκονται σε κίνδυνο, ιδιαίτερα μέσω του προγράμματος ‘The 7 Most Endangered’. Επιβραβεύει την αριστεία μέσω των βραβείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πολιτιστική Κληρονομιά / Europa Nostra Awards. Συνεισφέρει στην διαμόρφωση και υλοποίηση των Ευρωπαϊκών στρατηγικών και πολιτικών αναφορικά με την πολιτιστική κληρονομιά, μέσω δομημένου διαλόγου με τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και τον συντονισμό της πλατφόρμας European Heritage Alliance 3.3.

Δημιουργική Ευρώπη

Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» είναι το πρόγραμμα της ΕΕ για την υποστήριξη του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα, με στόχο την αύξηση της συνεισφοράς τους στην απασχόληση και την ανάπτυξη. Με προϋπολογισμό 1,46 δισ. ευρώ για την περίοδο 2014-2020, υποστηρίζει οργανισμούς στους τομείς της πολιτιστικής κληρονομιάς, των τελεστικών τεχνών, των καλών τεχνών, των διεπιστημονικών τεχνών, των εκδόσεων, του κινηματογράφου, της τηλεόρασης, της μουσικής και των βιντεοπαιχνιδιών, ώστε να δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την Ευρώπη, να προσεγγίζουν νέα ακροατήρια και να αναπτύσσουν τις δεξιότητες που απαιτούνται για την ψηφιακή εποχή.

Κατερίνα Στεμπίλη
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
Τριπόδων 28
105 58 Αθήνα
Τηλ: 210 3225245, εσωτ. 2
Fax: 210 3225240

Email: sepi@ellinikietairia.gr

www.ellet.gr