του Γιάννη Σχίζα
Πληροφορούμαι από το Facebook ότι το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων κάνει μια σφυγμομέτρηση για το πώς αντιμετωπίζει η κοινή γνώμη τους δρόμους - τους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, τους επαρχιακούς, τους χωματόδρομους κ.λπ. Η έρευνα είναι αξιέπαινη κατά τούτο: ότι μας βάζει σε σκέψεις για το οδικό δίκτυο που χρειάζεται, για τα σημεία στον χάρτη που πρέπει να συνδεθούν, για τις χρήσεις εκείνες (βιομηχανία, γεωργία, κτηνοτροφία, τουρισμός κ.λπ.) που πρέπει να ενισχυθούν μέσω της οδοποιίας. Ταυτόχρονα, όμως, δεν μας λέει για τους δρόμους που έχουν περιβαλλοντικές συνέπειες και γι' αυτόν τον λόγο πρέπει να εκλείψουν...
Εννοούμε εδώ τους δρόμους που με τη λειτουργία τους παραβλάπτουν τη χλωρίδα και την πανίδα, που τρέπουν τα ζώα σε φυγή και τα «προσφυγοποιούν», που καταστρέφουν το τοπίο, το «μπακλαβαδοποιούν», το κάνουν ασυνάρτητο και απρόσφορο για τουριστική αξιοποίηση.
Ο αείμνηστος Ντούρος έλεγε ότι μέχρι το 1990 είχαν γίνει 50.000 χιλιόμετρα δρόμων στην ύπαιθρο, πράγμα που εξέφραζε τον εμπειρικό υπολογισμό ενός αναγνωρισμένου δασάρχη. Έκτοτε έγιναν και άλλοι δρόμοι, αλλά ταυτόχρονα ο πληθυσμός της ελληνικής περιφέρειας μειώθηκε. Τα χωριά τον χειμώνα γίνονται σκιά του εαυτού τους ή εγκαταλείπονται, οι φρεσκοχτισμένες οικοδομές της υπαίθρου που είναι τεκμήριο των προσδοκιών για τον τόπο σπανίζουν.
Το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό. Στη γειτονική Βουλγαρία το 1989 υπήρχαν 9 εκατ. άνθρωποι, που έφτασαν να μείνουν περίπου 7 εκατ. σήμερα, ενώ η αστυφιλία συνέβαλε στην παραπέρα ερήμωση της υπαίθρου. Ανάλογα έγιναν και στην Ιταλία, που μόνο τα τελευταία χρόνια έχασε περίπου 2 εκατ. ανθρώπους.
Θα μπορούσε να νοηθεί μια πολιτική για την ανάκαμψη της υπαίθρου σε αντίθεση με τις «νεοφιλελεύθερες αδράνειες» που εισάγουν ουσιαστικά τη μοιρολατρία μέσα στην οικονομία; Ο Αντώνης Τρίτσης εισήγαγε μια τέτοια πολιτική το 1982 -την πολιτική των «Ανοικτών Πόλεων»-, που επέλεγε τα πιο βιώσιμα χωριά και τα καθιστούσε κέντρα μιας περιοχής από την άποψη των υποδομών. Όμως οι μετέπειτα εξελίξεις δεν ήταν ευνοϊκές γι' αυτή την κατάσταση και φτάσαμε έως σήμερα, που τα χωριά είναι απειλούμενα με εξαφάνιση ή απλώς παίζουν έναν ρόλο που η Καταστασιακή Διεθνής είχε αποκαλέσει «Ψυχαγωγική ψευτοΰπαιθρο»...
Η κυκλοφορία πρέπει να λάβει υπόψιν αυτά τα δεδομένα, πρέπει να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση και φυσικά να υιοθετήσει ένα ερώτημα που ο γράφων το έσωσε εδώ και δύο δεκαετίες και ανήκε στον πανεπιστημιακό Ζήση Κοτιώνη: πρέπει οι δρόμοι να οδηγούν παντού;
ΑΥΓΗ 14.12.19
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου