Κοινό «Όχι» από την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και σημαντικούς φορείς πανελλαδικής εμβέλειας

Στην κατασκευή του Σταθμού Βενιζέλου (Μετρό Θεσσαλονίκης)

με την απόσπαση των αρχαιοτήτων. 

Τρίτη, 17 Δεκεμβρίου 2019

Εκπρόσωποι σημαντικών φορέων πανελλαδικής εμβέλειας μίλησαν και κατέθεσαν ψηφίσματα, καταδεικνύοντας την κρισιμότητα του θέματος της απόσπασης των μοναδικών αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών για την κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου του μετρό της Θεσσαλονίκης, στην Συνέντευξη Τύπου που διοργάνωσε η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) με αφορμή την κατάθεση της μελέτης από την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ στο Υπουργείο Πολιτισμού και εν όψει της συζήτησής της από το ΚΑΣ, την Τετάρτη 18/12. 

Η ΕΛΛΕΤ ενώνει τις δυνάμεις της με σειρά σημαντικών φορέων σε μια κοινή προσπάθεια να αποτραπεί η λύση αυτή και να κατασκευασθεί ο σταθμός με την κατά χώρα διατήρηση των αρχαιοτήτων, σύμφωνα με τις ισχύουσες εγκεκριμένες μελέτες.

Στη συνέντευξη συμμετείχαν εκπρόσωποι των φορέων: 

·         ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού - Παράρτημα Θεσσαλονίκης: Κλεοπάτρα Θεολογίδου, Πρόεδρος Παραρτήματος

·         Εταιρεία Έρευνας και Προώθησης της Επιστημονικής Αναστήλωσης των Μνημείων (ΕΤΕΠΑΜ): Έφη Δεληνικόλα

·         Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟΑ: Στάθης Γκότσης

·         Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Μελίνα Παϊσίδου και Βασίλης Κονιόρδος

·         Πανελλήνια Ένωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων: Γιάννης Βερροιόπουλος

·         Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων: Φανή Μπούμπουλη και Απόστολος Παπαδημητρίου

·         Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία: Μαίρη Παναγιωτίδη

·         ΑΠΘ, Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας: Μελίνα Παϊσίδου

·         ΑΠΘ, Πολυτεχνική Σχολή - Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Προστασία, Συντήρηση και

Αποκατάσταση Μνημείων Πολιτισμού: Ψήφισμα διάβασε η Κλεοπάτρα Θεολογίδου  

Την συνέντευξη τύπου άνοιξε η Πρόεδρος της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Λυδία Καρρά, τονίζοντας ότι κάποιες αποφάσεις έχουν ιδιαίτερα βαρύνουσα για μια πόλη, όπως η τακτική της αντιπαροχής  της δεκαετίας του 1960 που κατέστρεψε για πάντα την νεότερη αρχιτεκτονική κληρονομιά της Αθήνας. Έτσι και μια αρνητική απόφαση στο ΚΑΣ για τα αρχαία της Θεσσαλονίκης, μπορεί να οδηγήσει σε μια ευρύτερη καταστροφή της αρχαιολογικής της κληρονομιάς.

Οι ομιλητές:

·         στάθηκαν στην μοναδικότητα του μνημειακού συνόλου όχι μόνο για την Θεσσαλονίκη, αλλά για την Ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά και ταυτότητα. Πρόκειται για αρχαιολογικό χώρο της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης στη Βυζαντινή αυτοκρατορία (4^ο - 9^ο αι. μ.Χ.). Η ολοκληρωμένη αρχαιολογική μαρτυρία και η μνήμη της πόλης οφείλει να συνεχίσει την ύπαρξή της επισκέψιμη, διδακτική, αλώβητη και αυθεντική. Το εξαιρετικό εύρημα - δώρο προσφέρει τη μεγάλη ευκαιρία για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της πόλης μαζί με τα δεκαπέντε ιστάμενα μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς που είναι ενσωματωμένα στην καθημερινότητά της και αναδεικνύουν την πολιτισμική ταυτότητα της ελληνιστικής, ρωμαϊκής, βυζαντινής, οθωμανικής και σύγχρονης Θεσσαλονίκης των 2334 χρόνων της ζωής της.

·         αναρωτήθηκαν γιατί δεν συνεχίζεται η υλοποίηση των εγκεκριμένων μελετών σε εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, αλλά αμφισβητείται η δυνατότητα κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου με την κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων. 

·         εξέφρασαν την μεγάλη ανησυχία τους για την εξέλιξη του θέματος, σε βάρος της διατήρησης της αυθεντικότητας και κατά συνέπεια της αξίας του συνόλου.

·         έθεσαν ερωτηματικά για το κατά πόσον στην πρόταση που έχει υποβληθεί συμπεριλαμβάνεται μελέτη, κόστος και χρονοδιάγραμμα όχι μόνο για την απόσπαση αλλά και για την επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων, πριν αυτά αποσπασθούν.

·         τόνισαν ότι η λέξη απόσπαση αποτελεί ευφημισμό – πρόκειται για βίαιο αποχωρισμό της ύλης, αποκόλληση και καταστροφή. Το σύνολο πρέπει ουσιαστικά να διαλυθεί για να αποσπασθεί. Επιπλέον, η όποια επαναφορά των ευρημάτων θα ισούται με την δημιουργία στημένου «σκηνικού» -μια θεματική Ντίσνευλαντ- αφού το σύνολο θα έχει χάσει την αυθεντικότητά του.

Αναφορά έγινε ακόμα:

·         στο αρνητικό προηγούμενο του Σταθμού Αγ. Σοφίας στην Θεσσαλονίκη, όπου -ενώ τα αρχαιολογικά ευρήματα αποσπάσθηκαν με την υπόσχεση της επανατοποθέτησης τμήματος αυτών (45 μ. από τα 73μ. του Decumanus)- αυτά παραμένουν κλεισμένα σε κουτιά από το 2012!

·         στην περίπτωση του μετρό Αθήνας, και την θετική τροποποίηση της σχετικής μελέτης προκειμένου να μην καταστραφούν οι αρχαιότητες στον Κεραμεικό.

Το θέμα έχει λάβει ευρωπαϊκή διάσταση με αναφορές σε γαλλικά, ιταλικά και άλλα μέσα ενημέρωσης, ενώ η αναίτια αλλαγή στάσης εκθέτει τη χώρα μας.

Ο Κώστας Καρράς μέλος του Συμβουλίου της Europa Nostra παρουσίασε την έκκληση της οργάνωσης προς την ελληνική κυβέρνηση να ολοκληρώσει το έργο με την παραμονή των ευρημάτων κατά χώραν (επισυνάπτεται). Αναφέρθηκε σε 5 σημαντικές μορφές της ιστορίας που περπάτησαν στον δρόμο αυτόν -Κύριλλος, Μεθόδιος, Μέγας Κωνσταντίνος, Γαλέριος και Θεοδόσιος- επισημαίνοντας ότι το θέμα αυτό δεν πρέπει να συζητηθεί με οικονομικούς όρους, καθώς η Θεσσαλονίκη των μεγάλων της αιώνων αποτελεί υπαρξιακό θεμέλιο της κοινής ευρωπαϊκής ιστορίας. Γι’ αυτόν τον λόγο άλλωστε η διατήρηση in situ χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο Κ. Καρρας ανέφερε το ελάχιστο χρονικό διάστημα (μιας εβδομάδας!) που δόθηκε στις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ να επεξεργασθούν ένα τόσο δύσκολο θέμα, ώστε το ΚΑΣ να αποφανθεί για την νέα μελέτη. Υπογράμμισε τέλος την δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης (με την υπογραφή της Συνθήκης της Βαλέττα (1992) και την επικύρωσή της από την Ελλάδα το 2005) "να μεριμνά, όταν εντοπίζονται στοιχεία της αρχαιολογικής κληρονομιάς κατά τη διάρκεια των εργασιών ανάπτυξης, για τη διατήρησή τους κατά χώραν όταν αυτό είναι εφικτό" (άρθρο 5, IV). Υπάρχει επομένως μια σαφής νομική υποχρέωση της χώρας να μείνει συνεπής στην ήδη εγκεκριμένη μελέτη που απέδειξε ότι είναι εφικτή η κατά χώραν διατήρηση.

Δείτε φωτογραφίες και τα ψηφίσματα φορέων στον σύνδεσμο: https://we.tl/t-EwvuvsoBfX

 

Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με τα γραφεία της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ  Περιβάλλοντος & Πολιτισμού: κα Κ. Στεμπίλη -  Τηλ: 210 - 32 25 245 & 210 - 32 26 693.

E-mail: sepi@ellinikietairia.gr  / www.ellet.gr