Νέοι σπουδάζουν βοσκοί στην Ακαδημία Ποιμενικής Τέχνης των Πυρηναίων

“ Στο σπίτ΄ στο Κακοσάλεσ’ – δεν ματαξαναγυρνώ – και στάνες και βοβάλες- όλα να γίνουν ρημαδιό ¨

Γιάννης Μηλιώκας

Σημείωση ΟΙΚΟΛΟΓΕΙΝ : Σε ένα παλιό άρθρο μου υπό τον τίτλο «Κτηνοτρόφος τουρίστας» (την εποχή που το «Αλβανός τουρίστας θεωρείτο το πιο σύντομο ανέκδοτο…) αναφερόμουν στην «σιαμαία σχέση» ζώου και βοσκού, που μετατρέπει τον δεύτερο σε κατάδικο ενός επαγγέλματος, αποτρέποντάς τον  από το να έχει άδειες, κοινωνική ζωή και δικαίωμα στο ταξίδι… Παρ’ όλα αυτά η ιστορία κάνει ενίοτε απίθανες κολοτούμπες, μέσα στις οποίες περιλαμβάνεται και η παροχή ποιμενικών σπουδών  στα Πυρηναία  :  Σε απόλυτη αντίθεση με το πνεύμα φυγής, που εκφραζόταν από τους στίχους του Μηλιώκα…..

Η ΕΙΔΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ: Kατά τη διάρκεια του θέρους, ο Τζοσέπ Τζορντάνα, 56 ετών, ανεβάζει τα πρόβατά του από το Αγκουϊρό, ένα χωριουδάκι 12 κατοίκων στην καταλανική πλαγιά των Πυρηναίων, σε μεγαλύτερο υψόμετρο. Περνάει τις ημέρες του περπατώντας στις βουνοπλαγιές και αναζητώντας καλύτερα βοσκοτόπια, ενώ προσπαθεί να κρατήσει τα 1.300 πρόβατά του κοντά του.

Η ζωή του βοσκού είναι μοναχική και απαιτητική, και η σκληρή εργασία περνά από γενιά σε γενιά. Η οικογένεια του Τζορντάνα κράτησε την παράδοση επί επτά ή οκτώ γενιές. Ομως τα πράγματα αλλάζουν.

Το περασμένο τετράμηνο, ο Τζορντάνα, άκληρος ο ίδιος, προσπάθησε να μάθει τα μυστικά του καλού ποιμένα στη Λάουρα Μαντρίντ, 28 ετών, κάτοχο μεταπτυχιακού τίτλου στη Βιολογία. Η νεαρή γυναίκα ήθελε να κάνει διδακτορικό στη Βαρκελώνη, αλλά τελικά αποφάσισε να εγγραφεί στην καταλανική Σχολή Ποιμένων.

Ο Τζορντάνα, βέβαια, προσπαθεί να συνηθίσει στην ιδέα ότι μπορεί κάποιος να σπουδάσει πώς να γίνει βοσκός και να λάβει, μάλιστα, και το σχετικό πτυχίο από το περιφερειακό υπουργείο Γεωργίας. Αναγνωρίζει, πάντως, ότι χωρίς την άφιξη των νέων από τη Μαδρίτη και τα άλλα αστικά κέντρα σύντομα οι βοσκοί θα εξέλειπαν. Δεν υπάρχουν επίσημες στατιστικές για τον αριθμό των βοσκών της Καταλωνίας, αλλά σήμερα εργάζονται λιγότεροι από 12, οι περισσότεροι εκ των οποίων πλησιάζουν τη συνταξιοδότηση.

Η Μαντρίντ είναι μεταξύ 14 μαθητών που θα ολοκληρώσουν αυτόν τον μήνα τις πεντάμηνες σπουδές τους στη Σχολή Ποιμένων. Οι σπουδές ξεκινούν με διδασκαλία στην τάξη που περιλαμβάνει τομείς όπως είναι οι ζωονόσοι και η διατροφή, ενώ στη συνέχεια οι σπουδαστές κάνουν τέσσερις μήνες πρακτική δίπλα σε βετεράνο βοσκό.

Η Βανέσα Φρέιξα, διευθύντρια της σχολής, που άνοιξε το 2009, τόνισε ότι οι αιτήσεις εγγραφής είναι παρά πολλές, αλλά η ίδια θέλησε να κρατήσει τα πράγματα σε ανθρώπινη κλίμακα, γι’ αυτό γίνονται δεκτοί ελάχιστοι μαθητές. Η σχολή, λέει, είναι τόσο δημοφιλής, όχι μόνο εξαιτίας της ανεργίας που μαστίζει την Ισπανία, αλλά κυρίως επειδή οι νέοι αναζητούν μια εναλλακτική λύση στην ένταση της καθημερινότητας στα αστικά κέντρα. «Υπάρχει μια νέα γενιά που θέλει να ζήσει διαφορετικά, και αυτούς τους σπουδαστές θέλουμε. Συνήθως είναι άνθρωποι που θέλουν να παράγουν την τροφή τους, και γι’ αυτό ενδιαφέρονται να γίνουν βοσκοί», υπογραμμίζει η Φρέιξα.

Φυσικά, πολλοί βοσκοί χαίρονται με την αναγνώριση του επαγγέλματός τους.

Αλλοι, βέβαια, υποστηρίζουν ότι η επιβίωση του επαγγέλματός τους εξαρτάται στενά από το μέλλον της καφέ αρκούδας, που πριν από 20 χρόνια επανεισήχθη στα Πυρηναία, στο πλαίσιο του περιβαλλοντικού προγράμματος Life της Ε.Ε. Οι εντάσεις που δημιουργήθηκαν οδήγησαν σε επιδοτήσεις και για τους βοσκούς. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο μισθός ενός βοσκού στην Καταλωνία φτάνει τις 3.000 το μήνα.

RAPHAEL MINDER / THE NEW YORK TIMES

Δημοσιεύτηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ