Aστική γεωργία

Του Γιάννη Σχίζα

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 10.10.2015

Η πρόσφατη συνάντηση της Ομάδας Πρωτοβουλίας για την τοπική Ανάπτυξη της αγροτικής Αττικής (Χασιά Δήμου Φυλής, 5/10/15) έδειξε ότι το ενδιαφέρον για την ενεργοποίηση της  περιαστικής γεωργίας παραμένει ισχυρό, παρά τα γενικώς τεκταινόμενα στον  γεωργικό  τομέα…Ο Νομός Αττικής  με τα περίπου 3500 τετρ. Χιλμ. συγκεντρώνει  μεγάλο τμήμα του  πληθυσμού, όμως ο πληθυσμός αυτός είναι κυρίως εγκατεστημένος στο λεκανοπέδιο Αθηνών (428 τετρ. Χλμ). Μετά την αφαίρεση διαφόρων  χρήσεων του περιαστικού χώρου – αεροδρόμια, δάση, εξοχική κατοικία, βιομηχανία κλπ.-   απομένουν σημαντικές εκτάσεις που μπορούν να αξιοποιηθούν  για την αγροτική παραγωγή. Η υπόθεση  αυτή προφανώς προϋποθέτει  χέρια , όχι όμως  εκείνες τις ακραίες «αναχωρητικές»  αποφάσεις  που επιβάλλει η μετάβαση κάποιων αρνητών της αστικής ζωής στην απώτερη περιφέρεια : Ο αγρότης της περιαστικής Αττικής μπορεί ταυτόχρονα να είναι «αστός»,  απλά και μόνο αποφασισμένος να καλύπτει ορισμένες αποστάσεις .

Η εγγύτητα  αγροτικής παραγωγής και πόλης  είναι παράγων συμπίεσης του κόστους  των προϊόντων. Είναι όμως και κάτι περισσότερο : Δηλαδή στοιχείο εμπλουτισμού του  τοπίου  με όψεις κάθε άλλο παρά «σκηνοθετημένες» αλλά αυθεντικές.

Έχω υπόψη μου το κτήμα Αρβανίτη στα Κιούρκα , όπου εδρεύει η Σχολή Οικολογικής Γεωργίας (ΣΟΓΕ) : Ο συνδυασμός της παραγωγής ποιοτικών προϊόντων χωρίς λιπάσματα και φυτοφάρμακα, με τις μορφωτικές, εκπαιδευτικές και εκδρομικές χρήσεις του χώρου, είναι πραγματικά μοναδικός.

Σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχει  αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη γεωργική παραγωγή. Στη Βρετανία  το 2010 η κυβέρνηση προώθησε ένα πρόγραμμα επαναξιοποίησης αργουσών εκτάσεων – συμπεριλαμβανομένων και κήπων- για την ενίσχυση της παραγωγής τροφίμων αλλά και της υγείας των εργαζομένων παραγωγών ! Πρόσφατα ένα άρθρο της Ελίζαμπεθ Ρόϊτ διαβεβαίωνε ότι οι αστικές φάρμες , στις οποίες συμπεριλαμβανόταν και μια  έκταση  4 στρεμμάτων στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης (!), παράγουν το 1/5 των τροφίμων παγκοσμίως… Το νούμερο  φαίνεται υπερβολικό και απομένει πολύ εργασία για την επιβεβαίωσή του, όμως το βέβαιο είναι ότι η γεωργία που «διαπλέκεται» με την πόλη παρουσιάζει σημαντικά οικονομικά κέρδη  και παράπλευρα οφέλη :  Αυτή ακριβώς η Γεωργία, σε αντίθεση με άλλες  ρυπαίνουσες αστικές δραστηριότητες,  επιτελεί το αντίθετο έργο, δηλαδή συμβάλλει στην απορρύπανση. Η  εφαρμογή της περιβαλλοντικής Αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» θα έπρεπε να συνεπάγεται την αντιστροφή «ο απορυπαίνων να πληρώνεται», με στόχο την   γενικώς ευνοϊκή μεταχείριση  των χρηστών χώρου,  που απασχολούνται  σε μια  ποιοτική διαδικασία παραγωγής ποιοτικών προϊόντων….

Στην Αμερική ο καθηγητής Ντεσπόμιερ έχει κάνει πασίγνωστη την ενδοαστική γεωργική καλλιέργεια , με αποδόσεις μάλιστα  που ανταγωνίζονται επιτυχώς τις συνηθισμένες αστικές γαιοπροσόδους. Με οικολογικούς όρους, αυτό σημαίνει ένα ακόμη συμπλήρωμα θεμελιακής αρχής της οικολογίας : Πέρα από το «μικρό», και το κοντινό είναι όμορφο…