Μια φύση αφύσικη

Του Γιάννη  Σχίζα

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 24.10.15

Ο άνθρωπος δεν μπορεί να κατακτήσει τη φύση γιατί οποιοδήποτε μέρος της  κι αν  μετατρέψει σε διαχειρίσιμο,   πάντοτε θα υπάρχει κάτι πέραν αυτού.  Το περιβάλλον του ανθρωποποίητου περιβάλλοντός μας  θα είναι πάντα αχανές και θα θυμίζει   αυτό που έλεγε για τη γνώση   ο  Κλωντ Λεβύ Στρώς :   νησίδα,  στον ωκεανό της άγνοιας…..

Υπάρχει όμως και κάτι σημαντικότερο από αυτή τη διαπίστωση του μεγάλου εθνολόγου : Αν για μια στιγμή εγκαταλείψουμε  τη στενή χωρική οπτική  και αναγνωρίσουμε αυτό που συμβαίνει πραγματικά, δηλαδή  ότι  το άγνωστο καραδοκεί όχι μόνο εκτός αλλά και εντός του γνωστού, όπως κάποια υποκβαντικά σωματίδια εγκλείονται εντός του γνωστού ατόμου,  τότε κατανοούμε  την πολυδιάστατη   περικύκλωσή μας  από τη φύση. Κι αυτό με τη σειρά του μας κάνει «πτωχότερους» από την  ουτοπία της πλήρους κυριαρχίας -  δηλαδή ιδεολογικά «πλουσιότερους»…..

Οι  υγροτοπικές εκτάσεις  εκτός  και εντός του αστικού χώρου  είναι φύση με την οποία  έχουν «παίξει» πολλοί αναπτυξιολόγοι μαστροχαλαστές.

Κάποιοι  θα μπορούσαν να αντιτάξουν – με τη λογική του μακαρίτη  Νίκου Μάργαρη – ότι υπάρχουν τεχνητές λίμνες όπως η λίμνη Πλαστήρα , που επιτελούν νέες  λειτουργίες με σχετική επιτυχία. Υπάρχει όμως και το παράδειγμα της Λίμνης Κάρλας, στη  Μαγνησία , που αποξηράνθηκε πριν μισό αιώνα για να προσφέρει γόνιμη γη. Η Κάρλα των 145 τετρ.χιλιομέτρων,  την οποία η αξέχαστη Ελένη Κοβάνη σκιαγράφησε τόσο ποιοτικά και ολιστικά στο βιβλίο  «Λιμνών αποξηράνσεις», όπου οι ψαράδες χωρίς ΕΟΚικές ντιρεκτίβες εφάρμοζαν αυθόρμητα  τις αρχές της αειφορικής αλιείας,  έδειξε  ότι τα λιμναία εδάφη είναι μακροχρονίως ακατάλληλα για καλλιέργειες. Αποτέλεσμα ήταν να τεθεί  ζήτημα  μερικής αναβίωσής της ακόμη και  επί εποχής Λαλιώτη , και εν τέλει να ανασυγκροτηθεί στην καθόλου ευκαταφρόνητη έκταση των 38,5 τετρ.χιλιομέτρων…. Όμως το «χάπυ εντ» του λιμναίου περιβάλλοντος εξακολούθησε να εκκρεμεί : Πρόσφατα η Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης της Κάρλας  Ιφιγένεια Κάγκαλου   αναφέρθηκε  στις κυανοτοξίνες που δημιουργούνται στη νέα λίμνη και περνούν με το πότισμα στα λαχανικά της περιοχής,  λόγω  μη τήρησης των περιβαλλοντικών προδιαγραφών …..

Οι «αστικοί υγρότοποι» (ρέματα) δεν φαίνονται ικανοί να προκαλέσουν  τόσο μεγάλες περιπέτειες , ίσως λόγω της περιορισμένης χωρικά έκτασής τους. Όμως σε μια αστική περιοχή  όπως αυτή του λεκανοπεδίου Αθηνών, «διάσημη» για το χαμηλό ποσοστό  πρασίνου ,  η ιδιαιτερότητα των ρεμάτων μπορεί να συμψηφίζει σε μεγάλο βαθμό τα χωρικά ελλείμματα :  Η εισαγωγή του φυσικού και  ακανόνιστου, της φωνής και της οσμής της φύσης, συνιστά ένα κανονικό και εξ αδιαιρέτου κοινωνικό εισόδημα για τον κάτοικο της πόλης.

Αυτά , σαν εισφορά   στο διάλογο για ένα ρέμα απειλούμενο από τη συμβατική αντίληψη του χώρου :  Δηλαδή το ρέμα της Πικροδάφνης…