Aναβίωση μικρών ανεμόμυλων στο Λασίθι !

 Πρόσφατα  δύο  Βραβεία Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πολιτιστική Κληρονοµιά / Europa Nostra Awards 2015  απονεµήθηκαν στην Σύρο και το Λασίθι. 

Σε ανακοίνωσή της αναφέρει η «Ελληνική Εταιρεία» :

«…πραγµατοποιήθηκε η τελετή απονοµής του Βραβείου Europa Nostra (Κατηγορία Έρευνα και Ψηφιοποίηση: Έργα Έρευνας) στον Γιώργο Χατζάκη, για την εφεύρεση ενός νέου είδους πανιών που θα µπορέσουν  να αναβιώσουν  την λειτουργία των ανεµόµυλων στο Οροπέδιο του Λασιθίου. Η απονομή έγινε  το Σάββατο 3 Οκτωβρίου στο ∆ηµαρχείο του Οροπεδίου παρουσία του                                            Περιφερειάρχη Κρήτης     Σταύρου                               Αρναουτάκη, της Αντιπεριφερειάρχη                                     Βιργινίας Μανασάκη,       των   δηµάρχων Οροπεδίου Λασιθίου Γιάννη Στεφανάκη, Χερσονήσου Γιάννη Μαστοράκη, Περιφερειακών-∆ηµοτικών Συµβούλων, εκπροσώπων φορέων και κατοίκων της περιοχής. Ο  Αντιπρόεδρος της Europa Nostra Κώστας Καρράς, ανέλυσε τη σηµασία της συγκεκριµένης έρευνας για την αναβίωση και λειτουργία παραδοσιακών ανεµόµυλων µε τρόπο αειφορικό και ουσιαστικό για την οικονοµία της περιοχής. ∆εν δίστασε όµως να θέσει επί τάπητος και την πρόκληση που οι  βραβεύσεις αυτών των σηµαντικών έργων – τα οποία εκπονούνται από νέους Έλληνες ερευνητές – θέτουν στην τοπική κοινωνία και την Περιφέρεια: θα µπορέσει να εφαρµόσει τα έργα στην πράξη αυτά, δίνοντας παράδειγµα σεβασµού για την αειφορία και την πολιτισµική κληρονοµιά του τόπου; Ο Περιφερειάρχης Κρήτης και ο ∆ήµαρχος Οροπεδίου Λασιθίου απάντησαν άµεσα ότι µε την προϋπόθεση να παρουσιασθείσυγκεκριµένη πρόταση για την αναστήλωση ανεµόµυλων θα διατεθούν €100.000 από την Περιφέρεια και €25.000 από τον ∆ήµο. Μένει λοιπόν να δούµε τα λευκά πανιά των ανεµόµυλων να γυρίζουν ξανά, αποτέλεσµα της συµπόρευσης της παραδοσιακής τεχνικής και της πρωτοποριακής έρευνας!      

 Αποκατάσταση ανεµόµυλων µε διάτρητα  ιστία στο οροπέδιο του Λασιθίου, Κρήτη

Το οροπέδιο του Λασιθίου είναι ένα µεγάλο οροπέδιο που παρουσιάζει ενδορροή (δηλαδή αποστραγγίζεται εσωτερικά και όχι µέσω κάποιου ποταµού) στην Ανατολική Κρήτη. Έχει µακρά ιστορία, συµπεριλαµβανοµένου του µύθου ότι αποτελεί τον τόπο γεννήσεως του ∆ία, η φήµη του όµως κατά τον προηγούµενο αιώνα οφείλεται στο τεράστιο δάσος από ανεµόµυλους, περίπου 10.000, οι οποίοι κατασκευάστηκαν (1910-1950) ώστε να βοηθούν στην άρδευση του ρηχού εδάφους. Οι περισσότεροι από αυτούς έπαυσαν να λειτουργούν κατά τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω δυσκολίας συντήρησης.

Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα από τον κ. Γεώργιο Χατζάκη, µηχανολόγο µηχανικό, ευελπιστεί ότι  θα ανατρέψει την παρακµή τους. Ο κ. Χατζάκης έχει επιτυχώς πειραµατιστεί µε περίπου 20 µύλους, χρησιµοποιώντας ιστία µε µικρές οπές, τα οποία µπορούν να λειτουργούν ικανοποιητικά σε ανέµους χαµηλής έντασης. Σε ισχυρούς ανέµους οι οπές έχουν το πλεονέκτηµα να µεγαλώνουν, µειώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ένταση του ανέµου και διασφαλίζοντας την σωστή λειτουργία του µύλου. Το µέγεθος των οπών µπορεί να ποικίλει αναλόγως της φύσης της άρδευσης, την οποία κάθε ένας µύλος θα πρέπει να  φέρει εις πέρας. Ελπίζεται ότι η τεχνική αυτή σε σύντοµο χρονικό διάστηµα θα µπορεί να εφαρµοστεί σε όλους τους ανεµοµύλους του οροπεδίου.

Η κριτική επιτροπή εξέφρασε τον θαυµασµό της για αυτή την ευφυή ιδέα, που έχει ως στόχο την βελτίωση της αποτελεσµατικότητας αυτού του αξιόλογου συνόλου ανεµοµύλων – και ενδεχοµένως την επαναφορά πολλών µη χρησιµοποιούµενων ανεµοµύλων στη ζωή και την παραγωγική διαδικασία. Η προσεκτική µεθοδολογία των βελτιωτικών επεµβάσεων έχει ως αποτέλεσµα οι οπές στα ιστία να είναι πρακτικά αόρατες διά γυµνού οφθαλµού από κάτω. Είναι σαφές ότι η ανανεωµένη χρήση αυτών των ανεµοµύλων, οι οποίοι περιστρέφονται σε όλη την έκταση του τοπίου, όχι µόνο θα βελτιώσει την τοπική γεωργία και αισθητική αλλά θα προσφέρει και µία φιλική προς το περιβάλλον τεχνική για την αποκατάσταση µύλων και την επανάχρησή τους αλλού στην Ευρώπη.