KAΡΑΝΤΙΝΕΣ

 

Του Γιάννη Σχίζα

Καραντίνα – από την Ιταλική quarantina , που σημαίνει «σαρανταριά» : Μου τόπε ένας φίλος και  το επιβεβαίωσα από την Vikipedia,   ότι ο όρος χρησιμοποιήθηκε από τον 14^ο αιώνα για να δηλώσει τον περιορισμό στον οποίο υποβάλλονταν άνθρωποι προερχόμενοι από περιοχές με μολυσματικές ασθένειες.

Ο  Bartholdy είναι από εκείνους τους περιηγητές- λογοτέχνες που ταξιδεύουν  στην Ελλάδα και στη Μικρά Ασία, στα  1803-1804. Στη Κωνσταντινούπολη  γράφει για τις τέρψεις της ζωής  που θα μπορούσε κάποιος να γνωρίσει, αν δεν ζούσε διαρκώς με τον φόβο της πανούκλας. «Το  μόνο μέτρο που μπορεί να πάρει εναντίον της μάστιγας αυτής, είναι να προφυλαχθεί , κατά το δυνατόν, από την άμεση επαφή με ξένους» - λέει ο Bartholdy.  Και στη συνέχεια αναφέρεται  σε νησιά όπως η Χίος,  όπου η  κυβέρνηση  δεν ανακατεύεται  (!) και όπου η πανούκλα εμαίνετο επί  μήνες, ενώ στην Κω είχε εξολοθρεύσει κάπου 3000 ανθρώπους : Κάνοντας μάλιστα  τους Σαμιώτες να εγκαταστήσουν σκοπιές που δεν άφηναν κανένα να μπει στην πόλη τους , χωρίς την άδεια των προκρίτων…

Βεβαίως  τα λεγόμενα των ξένων περιηγητών   του 19^ου αιώνα  ελέγχονται για την ακρίβειά τους, ακόμη και εάν αυτοί είναι φημισμένοι  για την λογοτεχνική τους αξία . Όταν περνάμε όμως  στον 20^ο αιώνα τα πράγματα γίνονται πιο αυστηρά ,οι πηγές συνήθως διασταυρώνονται.

Τον Αύγουστο του  1914 ο πολεοδόμος Le Corbusier έρχεται στον Πειραιά  και πέφτει πάνω στην καραντίνα  λόγω  επιδημίας της χολέρας. Τα πλοία έχουν υψώσει κίτρινες σημαίες, ο καπετάνιος τους αφήνει όπως-όπως στις «λάντζες» να  τους  αποβιβάσουν σε ένα έρημο νησί  , που έχει το μέγεθος μιας μεγάλης πλατείας : Εκεί  τους αφήνουν  τέσσερις ημέρες, κάτω από τον  καυτό ήλιο, σε ένα κατ’ ευφημισμόν εστιατόριο, να αγοράζουν πανάκριβα ακόμη και το νερό που πίνουν ! Ο  Le Corbusier δεν θα χαρισθεί όπως πολλοί γηγενείς απέναντι στο φαινόμενο και θα το «στολίσει» στο βιβλίο των επισκεπτών: «Τόποι επικοί, εξαχρειωμένοι από απογόνους ανδρείκελα, έτσι σας γνωρίσαμε πρώτη φορά»…

 Σήμερα   η «σαρανταριά» δεν επιβάλλεται  τοπικά  όπως παλιά στα βενετσιάνικα πλοία που έρχονταν από χώρες με πανούκλα, αλλά είναι σχεδόν «οικουμενικής» ισχύος. Και οι  κυβερνήσεις δεν απουσιάζουν   από την  αντιμετώπιση  του προβλήματος, αν και ο νεοφιλελευθερισμός  προστρέχει σε λύσεις  ελάχιστα απέχουσες από τη κρατική τρομοκρατία…

Αυγή 5.12.20