Αποκατάσταση δυο σπάνιων βυζαντινών ναών

ΠΗΓΗ : ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, μέσω "Ελληνικής Εταιρείας"

Η Αγία Κυριακή αποτελεί σπάνια περίπτωση βυζαντινού ναού με διατηρούμενο ανεικονικό διάκοσμο, ο οποίος αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία της Εικονομαχίας, της θεολογικής και πολιτικής διαμάχης σχετικά με τη λατρεία των εικόνων που συντάραξε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατά τον 8ο και 9ο αιώνα. Η προσπάθεια για τη διάσωση του μοναδικού αυτού μνημείου ξεκίνησε το 1993 από τους συλλόγους J.-G. Eynard της Γενεύης και Amitiés gréco-suisses της Λωζάννης με τη χρηματοδότηση της μελέτης αποκατάστασης του μνημείου. Η πρωτοβουλία συνεχίζεται από το 2005 από τον ελβετικό σύλλογο Association Hagia Kyriaki, Naxos, σε στενή συνεργασία από το 2010 με το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Eλληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, το οποίο συνέβαλε καθοριστικά στην προσέλκυση χορηγιών. Οι πολυετείς προσπάθειες των δύο σωματείων ευδοκίμησαν και με μέριμνα τους πραγματοποιήθηκαν, κατά την περίοδο 2013-2014, εργασίες στερέωσης και στεγάνωσης του μνημείου.
Οι εργασίες αυτές, οι οποίες αποσκοπούσαν στην αντιμετώπιση των σοβαρών δομικών προβλημάτων του οικοδομήματος και της αποτροπής διείσδυσης υδάτων στο εσωτερικό του, πραγματοποιήθηκαν υπό την επίβλεψη των αρχιτεκτόνων Γ. Κίζη, Κ. Ασλανίδη και Χ. Πινάτση και την εποπτεία της Β΄ Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Το έργο αποκατάστασης του ναού κατέστη εφικτό αρχικά με χρηματοδότηση από τους συλλόγους J.-G. Eynard, Amitiés gréco-suisses και το Iδρυμα Ι. Φ. Κωστοπούλου και στη συνέχεια με τη γενναιόδωρη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, της Μαρίνας και του Θανάση Μαρτίνου, καθώς και την πολύτιμη συνεισφορά του συλλόγου Association Hagia Kyriaki, Naxos και άλλων δωρητών.
Ανάλογο έργο γίνεται, όμως, και στον ναό του Αγίου Πέτρου, το αρχαιότερο από τα δέκα βυζαντινά μνημεία της Μεγάλης Καστάνιας της Μεσσηνιακής Μάνης, έναν ιδιαίτερο παραδοσιακό οικισμό που ανήκει στον Δήμο Δυτικής Μάνης.
Ο ναός του Αγίου Πέτρου συνιστά το σημαντικότερο παράδειγμα βυζαντινής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής στη Μεσσηνιακή Μάνη και από τα σημαντικότερα της Πελοποννήσου.
Το μνημείο αποκαταστάθηκε μεταξύ των ετών 2013 και 2014, με μέριμνα του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και τον συντονισμό της διευθύντριας της 26ης ΕΒΑ Ευαγγελίας Μηλίτση-Κεχαγιά. Οι εργασίες αποκατάστασης υλοποιήθηκαν από τη Μνημειοτεχνική ΕΠΕ, υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονος Σταύρου Μαμαλούκου και του αρχαιολόγου της 26ης ΕΒΑ Μιχάλη Κάππα. Η συντήρηση του ζωγραφικού διακόσμου πραγματοποιήθηκε από τον συντηρητή έργων τέχνης Γιώργο Μουστάκη. Η εκτέλεση του όλου έργου, συνολικού κόστους 447.400 ευρώ, κατέστη εφικτή χάρη στη γενναιόδωρη χορηγία του Θανάση και της Μαρίνας Μαρτίνου.
Η αποκατάσταση του μνημείου ήταν ιδιαίτερα απαιτητική. Στις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν περιλαμβάνονταν η στερέωση των τοίχων και της θολοδομίας με εφαρμογή ενεμάτων και εφαρμογή συστήματος ελκυστήρων από ανοξείδωτο χάλυβα. Μάλιστα, για να επιτευχθεί η καλύτερη στερέωση του ναού, τοποθετήθηκε κατόπιν ειδικού διατρήματος ενιαίος ελκυστήρας μήκους 12 μ. που διατρέχει τη νότια όψη του μνημείου. Οι υψηλής ποιότητας εργασίες αποκατάστασης έχουν επιτύχει την ανάδειξη και αυτού του μνημείου κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο