Ουδείς κορωνοϊός αμιγής καλού

του Γιάννη Σχίζα

Ζούμε στον αστερισμό του κορωνοϊού και δεν σκεπτόμαστε κάποιες πιθανόν θετικές συνέπειές του. Παρ'όλο που η μόνωση στα σπίτια φέρνει πολλούς από εμάς σε επαφή με τα διάφορα «τηλε» -τηλε-εργασία, τηλε-ιατρική,τηλε-μόρφωση, τηλε-έρευνα, τηλε-πικοινωνία, τηλε-εξυπηρετήσεις, τηλε-αγορές κ.λπ., - ελάχιστα προβληματιζόμαστε για το αν αυτή η κατάσταση ενέχει κάποια θετικά στοιχεία. Υπάρχουν συνέπειες του κορωνοϊού που μπορούμε να συνηθίσουμε και να υιοθετήσουμε στο μέλλον, μΚ (μετά Κορωνοϊόν); Και όμως, σε πολύ παρελθόντα χρόνο, υπήρχαν οι προάγγελοι αυτών των «ηλεκτρονικών» ρυθμίσεων, με πρώτο ανάμεσα στους Έλληνες τον αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο (1926-1977).

Ο Ζενέτος είχε ασχοληθεί με τις τηλε-ενέργειες ως μέσο μετάδοσης εικόνας και ήχου, που στην εποχή του δεν ήταν ιδιαίτερα πλούσιες - κυρίως περιελάμβαναν το τηλέφωνο... Με τις τηλε-ενέργειες αντιμετωπίζονταν τα προβλήματα της πόλης και ιδιαίτερα το κυκλοφοριακό, ενώ η εξάπλωσή τους σε παγκόσμια κλίμακα επέφερε μια νέα κατάσταση. Ο Ζενέτος πίστευε ότι, με το νέο τηλε-καθεστώς, η γειτνίαση δεν αποτελεί πλέον βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων στον χώρο της πόλης.

«Η γειτονιά στην εποχή του Διαδικτύου» - έτσι περίπου ονοματίσαμε μια εσπερίδα που διοργανώσαμε το 2003 με την κίνηση «Οικία» και το περιοδικό «Οικοτοπία». Το ερώτημα που βάζαμε τότε: Χρειαζόμαστε τη γειτονιά -ή, ας πούμε, τον ευρύτερο συνοικιακό περίγυρο- στην εποχή του Διαδικτύου; Ή μήπως οι επιμέρους ανθρώπινοι χαρακτήρες και τα πολεοδομικά ή άλλα δεδομένα που εκδηλώνονται σε αυτό το χωρικό μέγεθος μας περιορίζουν και δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη της προσωπικότητάς μας;

Η εποχή του Διαδικτύου σίγουρα μας φέρνει σε επαφή με νέες ιδέες και πρακτικές, καθώς και με νέους ανθρώπινους χαρακτήρες. Υπάρχουν μάλιστα τέτοιοι χαρακτήρες που είναι αδύνατον να εκφραστούν μέσα στο πλαίσιο μιας παραδοσιακής γειτονιάς! Όμως ο συνδυασμός της χωρικής εμπειρίας με τη διαδικτυακή και εξ αποστάσεως πείρα προσδίδει γενικά πλούτο και ισορροπία στη ζωή μας.

Η σχέση μεταξύ της γειτονιάς ως πηγής εμπειριών και του Διαδικτύου θυμίζει κατά κάποιο τρόπο τη σχέση μεταξύ ζωγραφικής και φωτογραφίας: Η πρώτη, μετά την εμφάνιση της δεύτερης, μετασχηματίστηκε και από αυστηρά νατουραλιστική προσέλαβε νέες διαστάσεις. Η δεύτερη μπόρεσε να εκφράσει άλλοτε το κρυμμένο στοιχείο, άλλοτε τη μαγεία του προσωρινού, άλλοτε τη φύση στη μεγάλη ποικιλία των μορφών της. Μια φωτογραφία είναι 1.000 λέξεις...

Τώρα, λόγω κορωνοϊού, στερούμαστε τη ζωντανή επαφή προς χάριν της ηλεκτρονικής, αλλά έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε πιο σοφοί στο μέλλον...