Οταν ο Λώρενς της Αραβίας επισκέφτηκε την Αθήνα

 

 

της Marta Silvia Dios Sanz

The pleasure of believing all we see

Is boundless, as we wish our souls to be…

P. B. Shelley

Η μελέτη για την αινιγματική μορφή του Λώρενς της Αραβίας (1888-1935) που έφερε εις πέρας η Αργεντινή συγγραφέας Βικτόρια Οκάμπο απαντά στο κοσμοπολίτικο πνεύμα της. Η ίδια θα μεταφράσει το αριστουργηματικό έργο του Τ.Ε. Λώρενς «Οι επτά στύλοι της Σοφίας» και αργότερα με δική της πρωτοβουλία συγκροτήθηκε μία ομάδα μελετητών προκειμένου να εκδοθεί στα ισπανικά το βιβλίο «Selected letters of T.E. Lawrence» του David Garnett το 1944.

Και εγώ, με τη σειρά μου, μαγεμένη από την προσωπικότητα της Βικτόρια Οκάμπο, διάβασα πρόσφατα αυτό το βιβλίο στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Αργεντινής. Το πρώτο μέρος έχει τίτλο: «Αρχαιολογία». Μεγάλη ήταν η έκπληξή μου όταν βρήκα μία επιστολή του Λώρενς που μαρτυρά την επίσκεψή του στην Αθήνα. Η επιστολή χρονολογείται τον Δεκέμβριο του 1910. Ας δούμε λοιπόν μερικά αποσπάσματα από την αποκαλυπτική επιστολή του:

[...] Επρεπε να διασχίσω την πόλη για να φτάσω στην Ακρόπολη. [...] Καθώς απομακρυνόμουν, ένα περίεργο αίσθημα του μη πραγματικού βάθαινε όλο και περισσότερο. Βρισκόμουν σε μια πόλη της οποίας οι κάτοικοι μιλούν και γράφουν την ίδια γλώσσα των απώτερών τους προγόνων εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια. [...]
Πέρασε από μπροστά μου ένας λαχανοπώλης οδηγώντας το μουλάρι του και κάνοντας αστεία μ’ έναν ψαρά ονόματι Δημοσθένη. Θαρρείς πως ήταν μια σκηνή του Αριστοφάνη ή του Ιουβενάλη. [...] Η Αθήνα παραμένει τόσο όμορφη σήμερα όπως παλιά, ίσως ακόμα πιο όμορφη με τα σημάδια και τις πληγές που άφησε ο χρόνος πάνω στις πέτρες. [...]
Ο βράχος είναι μεγάλος, ψηλός και απόκρημνος. […] Οταν έφτασα στον Παρθενώνα δεν υπήρχαν φύλακες, ξεναγοί ή τουρίστες. Μπήκα μέσα. Είχα ξεχάσει πραγματικά ποιος ήμουν και πού βρισκόμουν. Η ελαφριά ατμόσφαιρα έκανε τα μάτια μου να διστάζουν και τις αισθήσεις μου να μαγεύονται: το μόνο που ήξερα ήταν ότι εγώ, ένας ξένος, βρισκόμουν στο μέρος που ανέκαθεν λαχταρούσα να δω, τον μεγαλύτερο ναό της Αθήνας, το παλάτι της τέχνης [...]
Και κατάλαβα πως στην Αθήνα υπάρχει ένα ξόρκι, μια ακαταμάχητη γοητεία στα ερείπια και τις αναμνήσεις της που δεν επιτρέπει ούτε να την περιγράφεις ούτε να την αξιολογείς. [...] Πιστεύω ότι του χρόνου θα γυρίσω στην Αθήνα και θα μείνω για λίγο χρονικό διάστημα. Προς το παρόν βρίσκομαι σε πλήρη σύγχυση εξαιτίας της: δεν ξέρω πού τελειώνει η Αθήνα και πού αρχίζει η φαντασία μου.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο Λώρενς έμεινε μία μέρα στην πόλη που του έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση και στην οποία μάλιστα βρέθηκε τυχαία. Είχε ξεκινήσει από την Οξφόρδη ένα ταξίδι με προορισμό την Karkemish (Συρία) όπου επρόκειτο να λάβει μέρος σε αρχαιολογικές ανασκαφές.
Ταξίδευε με το πλοίο «Saghalien» το οποίο έπαθε μηχανική βλάβη. Γι’ αυτόν τον λόγο, ο νεαρός αρχαιολόγος μπόρεσε να αποβιβαστεί στη Νάπολη και αργότερα στην Αθήνα.

Η Αθήνα αποτελεί ένα παλίμψηστο που δεν έχει -ευτυχώς- πλήρως αποκωδικοποιηθεί όσο παραμένει ζωντανό το αίνιγμα που γίνεται άνοιγμα στην ψυχή του ανθρώπου.
Το βλέμμα του Λώρενς της Αραβίας έρχεται να υπενθυμίσει τις πολλαπλές όψεις μιας πόλης όπου ο μύθος παραμονεύει σε μυστικές γωνίες αδημονώντας να βρεθεί ο κατάλληλος περιπατητής που θα ανανεώσει την αιώνια σύμβαση μεταξύ θεών και ανθρώπων.
ΠΗΓΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ