Όλα δεν είναι δρόμος

Του Γιάννη Σχίζα

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 20.6.15

Όταν μιλάει κανείς για τον   Παντελή Βούλγαρη   μπαίνει  στον πειρασμό να αναφερθεί στην ταινία του «Όλα είναι δρόμος» και ιδιαίτερα  στο σκετς «Βιετνάμ». Eκεί   κάποιος επαρχιώτης θαμώνας dogάδικου , καψούρης ων,   απαιτεί  από το προσωπικό  δια ζώσης και τοις μετρητοίς   το σπάσιμο πιάτων και υαλικών,   εν τέλει δε  την κατεδάφιση και αυτού  του κέντρου…. Θεωρώ   το  συγκεκριμένο σκετς  ως κινηματογραφικό μνημείο της μεγαλομεσαίας «επιδεικτικής κατανάλωσης», συγκρίσιμο  μόνο με ένα άλλο κινηματογραφικό μνημείο όπως το Weekend του Ζαν Λυκ Γκοντάρ, αν και το δεύτερο «μνημονεύει» την  αποξένωση  του  αστού   και την  μάταιη αναζήτηση της φύσης ενώ η «Πόλις» τον ακολουθεί  –   Καβαφικότατα…

Τα τελευταία χρόνια δεν είχα χάσει  ευκαιρία  που να μην αναφερθώ  στον τίτλο ενός άρθρου του  πανεπιστημιακού  Ζήση Κοτιώνη   :  «Πρέπει οι δρόμοι να οδηγούν παντού;» Το  ερώτημα βέβαια υπονοούσε ότι υπάρχουν περιοχές του χώρου  που πρέπει να μένουν απροσπέλαστες, μακριά από τη διαταραχή της  μόνιμης ή ευκαιριακής εγκατάστασης,  ή ακόμη της  απλής διέλευσης αυτοκινήτου, μοτοσυκλέτας ή πεζών. Στην εποχή της κρίσης το ερώτημα αυτό είναι   εκτός θεωρητικής μόδας, όμως η συντήρησή του έχει σαφή χαρακτηριστικά διατήρησης μιας εθνικής νοητικής περιουσίας : Για το ότι  η  κινητικότητα εντός και εκτός αστικού χώρου πρέπει να πειθαρχεί σε κανόνες και να είναι συμβατή με τις άλλες ανάγκες.

Οι τζυπάνθρωποι  που θέλουν να πατάνε παντού και  οι λεβεντοαυνανιστές των  μότοκρος  που  πολυβολούν ασύστολα το  τοπίο, είναι χαρακτηριστικές περιπτώσεις βάναυσης κινητικότητας.

Και να μην παραλείψουμε την κρατικοδίαιτη κινητικότητα, με τη διάνοιξη δρόμων  σε περιοχές φυσικού κάλλους, για την  εξυπηρέτηση τερατωδών ανεμογεννητριών υπό  το ενεργειακό τάχαμου συγκεκριμένων συμφερόντων…

Αλλά  εάν οι δρόμοι πρέπει να υπάρχουν, ποιοι πρέπει να είναι   και πώς να χρησιμοποιούνται;

Κρατάω – πέντε και στο χέρι που λένε- την υπόθεση της διακίνησης επισκεπτών στο  πρώην βασιλικό κτήμα Τατοϊου, όπου υφίσταται  αντιγνωμία όσον αφορά τις χρήσεις του χώρου :  Ανεξάρτητα από αυτή , η διακίνηση ΙΧ  στο χώρο θα είναι καταστρεπτική για τις αισθητικές και μνημειακές του ποιότητες. Η διακίνηση των επισκεπτών μπορεί και πρέπει να γίνεται σε ένα και μοναδικό οδικό άξονα με ειδικό όχημα – όλα  τα άλλα είναι πρελούδιο υποβάθμισης !

Σε μια περιοχή του Καναδά οι αρχές τοποθέτησαν αυτοκόλλητα πάνω στην άσφαλτο  που έδειχναν λακούβες(!), για επιστήσουν την προσοχή των οδηγών  ! Έχω υπόψη μου μια τουλάχιστον όδευση στη  Νότια Εύβοια (Στύρα-Ρεούζι κλπ) όπου οι λακούβες θυμίζουν πρόσφατο χερσαίο βομβαρδισμό και  είναι κάθε άλλο παρά εικονικές ! Ηθικόν δίδαγμα : Οι δρόμοι δεν πρέπει να είναι το άπαν αλλά εάν και εφόσον υπάρχουν, δεν μπορεί  να είναι καρόδρομοι…