«ΕΥΡΩΠΗ ΄51», του Ρομπέρτο Ροσελίνι

Αμερική, 1952, 113’

Σκηνοθεσία: Ρομπέρτο Ροσελίνι

Σενάριο: Ρομπέρτο Ροσελίνι

Πρωταγωνιστούν: Ίνγκριντ Μπέργκμαν, Αλεξάντερ Νοξ, Εττόρε Τζιανίνι, Τζουλιέτα Μασίνα

Μουσική: Ρέντζο Ροσελίνι

ΣΥΝΟΨΗ

Μια σειρά από τραγικά γεγονότα, αναγκάζουν την Ιρένε Τζέραρντ(Ίνγκριντ Μπέργκμαν) να εγκαταλείψει τον εύπορο σύζυγό της και να εισχωρήσει στον κόσμο των φτωχών. Αρχίζει να συναναστρέφεται  ανύπαντρες μητέρες, που με δυσκολία βγάζουν τα προς το ζην, πόρνες, κακοπληρωμένους υπαλλήλους και ξεκινάει να επανεκτιμά τη ζωή της.

Στις φτωχογειτονιές της Ρώμης, η Ιρένε συνειδητοποιεί ότι η προηγούμενη  ζωή της υπήρξε μία ψευδαίσθηση γιατί στην πραγματικότητα ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε για τους φίλους της και τα συναισθήματά τους. Κυριευμένη από ενοχές, ξεκινάει να αναλογίζεται την σημασία της εμπιστοσύνης.

  

Ίνγκριντ Μπέργκμαν

29/08/1915 – 29/08/1982

Στα τέλη του προηγούμενου μήνα συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη γέννηση της αξεπέραστης Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Η ηθοποιός γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Σουηδία. Έχασε τη μητέρα της σε πολύ νεαρή ηλικία –ήταν μόλις 3 ετών. Μεγάλωσε με τον πατέρα της, τον οποίο και λάτρευε. Ωστόσο θα χάσει και των πατέρα της σε ηλικία 13 ετών και έκτοτε αφοσιώνεται στο όνειρό της να γίνει ηθοποιός.

Σπούδασε στη Βασιλική δραματική Σχολή της Στοκχόλμης και ως φοιτήτρια ακόμη εμφανίσθηκε στο θέατρο κατακτώντας αμέσως τη συμπάθεια του κοινού. Λαμβάνοντας το 1938 το δίπλωμά της άρχισε να παίζει και στον κινηματογράφο και πρωταγωνίστησε σε πολλές ταινίες στην Ευρώπη.

Πριν ακόμη αποφοιτήσει, σε ηλικία 21 ετών, είχε γνωρίσει και παντρευτεί τον Πίτερ Λίντστρομ, έναν οδοντίατρο 9 χρόνια μεγαλύτερό της. Η Μπέργκμαν παραδέχτηκε αργότερα σε συνέντευξή της ότι άθελά της έψαχνε ένα πατρικό σύμβολο στον σοβαρό σύζυγό της. Το ζευγάρι είχε ήδη αποκτήσει μία κόρη, την Πία, όταν ένας Αμερικάνος παραγωγός ανακάλυψε το νέο ανερχόμενο αστέρι από τη Σουηδία.

Στην Αμερική συστήθηκε στο κινηματογραφικό κοινό μ' ένα ρομαντικό ρόλο, στο Ιντερμέτζο, ριμέικ της σουηδικής ταινίας στην οποία πρωταγωνιστούσε η ίδια. Μερικούς από τους κυριότερους πρωταγωνιστικούς της ρόλους εκείνη την περίοδο, ήταν στις ταινίες: Για ποιον χτυπά η καμπάνα, Εφιάλτης (για το οποίο τιμήθηκε με Όσκαρ), Οι καμπάνες της Αγίας Μαρίας, Ιωάννα της Λωραίνης αλλά και στις ταινίες του Χίτσκοκ Υπόθεση Νοτόριους, Νύχτα αγωνίας και  Στον αστερισμό του Αιγόκερου.

Στη δεκαετία του ’50, έχοντας απολαύσει μία περίοδο εκπληκτικής δραστηριότητας στο Χόλιγουντ, η Μπέργκμαν τους εκπλήσσει όλους πρωταγωνιστώντας στο Ιταλικό δράμα Στρόμπολι του Ρομπέρτο Ροσελίνι, με τον οποίο ξεκίνησε μια θυελλώδη σχέση (καρπός του έρωτα τους η επίσης πανέμορφη ηθοποιός, Ιζαμπέλα Ροσελίνι). Παρέμεινε στην Ευρώπη και γύρισε μια σειρά ταινιών με τον Ροσελίνι, από τις οποίες ξεχώριζαν το Ταξίδι στην Ιταλία, και Ο φόβος ενώ μετά το χωρισμό τους πρωταγωνίστησε στο αριστούργημα του Ζαν Ρενουάρ, Η Έλενα και οι άντρες της.

Επιστρέφει στο Χόλιγουντ με την ταινία Αναστασία, όπου υποδύεται τη χαμένη κόρη των Ρομανόφ. Ερμηνεία για την οποία τιμήθηκε με το δεύτερο Όσκαρ της καριέρας της. Τη Μπέργκμαν τη θυμόμαστε επίσης από την κομψή κομεντί  Αδιακρισίες, δίπλα στον Κάρι Γκραντ, τη δεκαετία του ’50, Το Αγκάθι,  Αντίο για Πάντα και  Η Κίτρινη Ρολς-Ρόις τη δεκαετία του ’60. Ακολουθούν δύο επίσης σημαντικοί ρόλοι τη δεκαετία του ’70, το Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές, που της χάρισε το τρίτο της Όσκαρ και βέβαια η συγκλονιστική ερμηνεία της στην ταινία του συμπατριώτη της, Ίγκμαρ Μπέργκμαν, Φθινοπωρινή Σονάτα [1].

Βραβεύσεις

Η Μπέργκμαν έχει κερδίσει συνολικά  3 Όσκαρ στην καριέρα της:

·         1945: Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου  για την ταινία Εφιάλτης

·         1947: Όσκαρ Α΄  Γυναικείου Ρόλου για την ταινία Οι καμπάνες της Αγίας Μαρίας

·         1957: Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία Αναστασία

Έχει επίσης τιμηθεί με 3 Χρυσές Σφαίρες:

·         1945: Χρυσή Σφαίρα Α΄ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία Εφιάλτης

·         1946: Χρυσή Σφαίρα Α΄ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία Οι καμπάνες της Αγίας Μαρίας

·         1957: Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ηθοποιού σε Δραματική Ταινία  για την ταινία Αναστασία

Είναι από τις πολύ λίγες ηθοποιούς στο Χόλιγουντ που παράλληλα με τους δύο προηγούμενους τύπους βραβείων, έχουν βραβευθεί και με Έμμυ:

·         1960: Έμμυ Σημαίνουσας Πρωταγωνίστριας σε Μίνι Σειρά ή Ταινία (Turn the Screw)

·         1982: Έμμυ Σημαίνουσας Πρωταγωνίστριας σε Μίνι Σειρά ή Ταινία (A Woman Called Golda)

Αναλυτικά όλες οι υποψηφιότητες και οι βραβεύσεις της Ίνγκριντ Μπέργκμαν στο link https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%8A%CE%BD%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%B9%CE%BD%CF%84_%CE%9C%CF%80%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%BA%CE%BC%CE%B1%CE%BD:

Αναλυτική Φιλμογραφία

1932:	Landskamp
1935:	Munkbrogreven
1935:	Bränningar
1935:	Swedenhielms
1935:	Valborgsmässoafton
1936:	På solsidan
1936:	Intermezzo
1938:	Dollar
1938:	Kvinnas ansikte, En
1938:	Vier Gesellen, Die
1939:	Enda natt, En
1939:	Intermezzo
1940:	Juninatten
1941:	Adam Had Four Sons	Η γυναίκα του ολέθρου
1941:	Rage in Heaven	Θύελλα στον ουρανό
1941:	Dr. Jekyll and Mr. Hyde	Δόκτωρ Τζέκυλ και Μίστερ Χάιντ
1942:	Casablanca	Καζαμπλάνκα
1943:	For Whom the Bell Tolls	Για Ποιόν Χτυπά η Καμπάνα
1943:	Swedes in America (μικρού μήκους)
1944:	Gaslight	Εφιάλτης
1945:	Saratoga Trunk	Σαρατόγκα
1945:	Spellbound	Νύχτα Αγωνίας
1945:	The Bells of St. Mary's	Οι καμπάνες της Αγίας Μαρίας
1946:	American Creed (μικρού μήκους)
1946:	Notorious	Υπόθεση Νοτόριους
1948:	Arch of Triumph	Η αψίδα του θριάμβου
1948:	Joan of Arc	Η Ιωάννα της Λωραίνης
1949:	Under Capricorn	Στον Αστερισμό του Αιγόκερω
1950:	Stromboli	Στρόμπολι
1952:	Europa '51	Δε σε είχα απατήσει
1953:	Siamo donne
1954:	Giovanna d'Arco al rogo
1954:	Viaggio in Italia	Ταξίδι στην Ιταλία
1954:	La Paura	Ο φόβος
1956:	Anastasia	Αναστασία
1956:	Elena et les hommes	Η Έλενα και οι άλλοι
1958:	Indiscreet	Αδιακρισίες
1958:	The Inn of the Sixth Happiness	Το πανδοχείο της έκτης ευτυχίας
1961:	Aimez-Vous Brahms?	Σας Αρέσει ο Μπραμς;
1961:	Auguste
1964:	The Visit	Η εκδίκηση της κυρίας
1964:	The Yellow Rolls-Royce	Η Κίτρινη Ρολς Ρόις
1967:	Stimulantia (επεισόδιο: "The Necklace")
1969:	Cactus Flower	Το Αγκάθι
1970:	Henri Langlois (ντοκιμαντέρ)
1970:	Walk in the Spring Rain
1973:	From the Mixed-Up Files of Mrs. Basil E. Frankweiler
1974:	Murder on the Orient Express	Φόνος στο Όριεντ Εξπρές
1976:	A Matter of Time
1978:	Höstsonaten	Φθινοπωρινή Σονάτα

Ρομπέρτο Ροσελίνι

08/05/1906 – 03/06/1977

Ο Ρομπέρτο Ροσελίνι, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες στην ιστορία του ιταλικού, αλλά και το του παγκόσμιου κινηματογράφου.  Επηρέασε καθοριστικά την εξέλιξη της Έβδομης Τέχνης, ενώ παράλληλα διέδωσε με τον καλύτερο τρόπο το Ιταλικό Σινεμά σε όλο τον κόσμο, μέσα από τα μοναδικά του έργα. Χαρισματικός στην παραγωγή εκπληκτικών ταινιών, ξεκινώντας συχνά από σχεδόν ανύπαρκτα σενάρια, ο Ροσελίνι δεν είχε πάντα σύμμαχο την κριτική και τον Τύπο που δεν τον δικαίωσαν ποτέ απόλυτα κατατάσσοντάς τον συχνά στο περιθώριο του λεγόμενου κατεστημένου κινηματογράφου.

Ο Ρομπέρτο Ροσελίνι (Roberto Gastone Zeffiro Rossellini, γεννήθηκε στις 08 Μαΐου 1906 στη Ρώμη. Η μητέρα του, Ηλέτρα , γαλλικής καταγωγής, ήταν νοικοκυρά και ανήκε στους μετανάστες που έφτασαν στην Ιταλία κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων. Ο πατέρας του, Αντζιόλο Τζουζέπε «Μπεπίνο» Ροσελίνι, είχε  κατασκευαστική εταιρεία και αργότερα κατασκεύασε το πρώτο κινηματογράφο στη Ρώμη, χορηγώντας στον γιο του εντελώς δωρεάν, μία κάρτα απεριόριστης διαρκείας. Ο νεαρός Ροσελίνι πηγαίνει συχνά στον κινηματογράφο. Όταν πέθανε ο πατέρας του, εργάστηκε ως ηχολήπτης για ταινίες και σταδιακά πέρασε από όλες τις θέσεις που σχετίζονται με την δημιουργία ενός κινηματογραφικού έργου, αποκτώντας πολύτιμη εμπειρία για τη μετέπειτα καριέρα του.

Στις 26 Σεπτεμβρίου του 1936 (30 ετών), παντρεύτηκε την Μαρτσέλα Ντε Μάρκις, σχεδιάστρια κοστουμιών και απέκτησαν δυο γιους. Οι δυο τους χώρισαν το 1950.

Το 1937, ο Ροσελίνι έκανε το πρώτο του ντοκιμαντέρ, Prélude à l'après-midi d'un faune.

Η La nave Bianca (1942), η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, χρηματοδοτήθηκε από το οπτικοακουστικό κέντρο προπαγάνδας του Τμήματος Ναυτικού και είναι η πρώτη ταινία της «Φασιστικής Τριλογίας» του Ροσελίνι, μαζί με την Un pilota ritorna (1942) και την Uomo dalla Croce (1943). Στην περίοδο αυτή ανήκει η φιλία και συνεργασία του με τους Φεντερίκο Φελίνι και Αλντό Φαμπρίτσι. Το φασιστικό καθεστώς κατέρρευσε το 1943 και μόλις δύο μήνες μετά την απελευθέρωση της Ρώμης (4 Ιουνίου, 1944), ο Ροσελίνι ετοίμαζε ήδη την αντιφασιστική ταινία Roma Città aperta (Ρώμη, Ανοχύρωτη Πόλη, 1945). Ο Φελίνι βοήθησε στο σενάριο και ο Φαμπρίτσι έπαιξε το ρόλο του ιερέα, ενώ παραγωγός ήταν ο ίδιος ο Ροσελίνι. Η δραματική ταινία έγινε απευθείας επιτυχία. Ο Ροσελίνι είχε αρχίσει τώρα τη λεγόμενη «Νεορεαλιστική τριλογία» του, ο δεύτερος τίτλος της οποίας ήταν Paisà (1946), με μη επαγγελματίες ηθοποιούς, και η τρίτη, Germany, Year Zero (1948), χρηματοδοτούμενη από έναν Γάλλο παραγωγό, γυρίστηκε στο γαλλικό τομέα του Βερολίνου.

Μετά την «Νεορεαλιστική Τριλογία» του, ο Ροσελίνι έγινε παραγωγός δύο ταινιών οι οποίες τώρα κατατάσσονται ως «Μεταβατικές ταινίες»: L'Amore (1948), με την Άννα Μανιάνι  και La macchina ammazzacattivi (1952), πάνω στην ικανότητα του κινηματογράφου να απεικονίζει την πραγματικότητα και την αλήθεια (ανακαλώντας την Commedia dell'Arte).

Το  1948 λαμβάνει μια επιστολή από την ηθοποιό Ίνγκριντ Μπέργκμαν για προτεινόμενη συνεργασία. Με την επιστολή αυτή άρχισε μια από τις πιο γνωστές ιστορίες αγάπης στην ιστορία του κινηματογράφου, με την Μπέργκμαν και τον Ροσελίνι στο απόγειο της καριέρας τους. Η πρώτη συνεργασία τους ήταν η ταινία Στρόμπολι (1950) (στο ομώνυμο νησί, του οποίου το ηφαίστειο εξερράγη και κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων). Η σχέση μεταξύ τους προκάλεσε μεγάλο σκάνδαλο (η Μπέργκμαν και ο Ροσελίνι ήταν και οι δύο παντρεμένοι). Το σκάνδαλο εντάθηκε όταν η Μπέργκμαν έμεινε έγκυος με το παιδί του. Οι δυό  τους απέκτησαν άλλα δύο παιδιά, την Ιζαμπέλα Ροσελίνι (ηθοποιός και μοντέλο) και τη δίδυμή της, Ίνγκριντ Ιζότα. Ευρώπη '51 (1952), Εμείς οι γυναίκες (1953), Ταξίδι στην Ιταλία (1953), Ο φόβος (1954) και Ιωάννα της Λωρραίνης (1954) ήταν οι υπόλοιπες ταινίες που γύρισαν μαζί.

Το 1957, ο Τζαβαχάρλαλ Νέρου, ο Ινδός πρωθυπουργός εκείνης της εποχής, τον προσκάλεσε στην Ινδία για να κάνει το ντοκιμαντέρ Ινδία και να προσδώσει κάποια πνοή στο παραδαρμένο Ινδικό Τμήμα Ταινιών. Αν και παντρεμένος με την Μπέργκμαν, προχώρησε σε σχέση με την Σονάλι Ντας Γκούπτα, σεναριογράφο, η οποία συμμετείχε στη δημιουργία της ταινίας. Δεδομένου του κλίματος της δεκαετίας του 1950, το γεγονός αυτό οδήγησε σε τεράστιο σκάνδαλο τόσο στην Ινδία όσο και το Χόλυγουντ. Ο Νέρου αναγκάστηκε να ζητήσει στον Ροσελίνι να φύγει. Μετά απ’ αυτό,  Μπέργκμαν και Ροσελίνι χωρίζουν.

Ο Ροσελίνι παντρεύτηκε με τη Σονάλι το 1957 και απέκτησαν μαζί  μια κόρη, τη Ραφαέλα Ροσελίνι (γεν. 1958).

Το 1961 ο Ροσελίνι επισκέφθηκε την Αθήνα για να προλογίσει την ταινία του Ινδία στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Εθνογραφικού και Κοινωνιολογικού Κινηματογράφου.

Το 1971, το Πανεπιστήμιο Ράις στο Χιούστον, Τέξας, τον καλεί να συμβάλει στη δημιουργία ενός Κέντρου πολυμέσων. Το 1973, προσκαλείται να διδάξει στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ στο Νιου Χέιβεν, Κονέκτικατ, όπου δίδαξε για ένα εξάμηνο το μάθημα με τίτλο «Η θεμελιώδης εικόνα». Απεβίωσε σε ηλικία 71 ετών (1977).

Οι ταινίες του Ροσελίνι μετά τις νεορεαλιστικές δημιουργίες του- ιδιαίτερα αυτές με την Ίνγκριντ Μπέργκμαν – ήταν εμπορικά ανεπιτυχείς. Για τους κριτικούς των Cahiers du Cinema γενικότερα και του Αντρέ Μπαζέν, τον Φρανσουά Τριφό και του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, ειδικότερα, η επιρροή του Ροσελίνι στη Γαλλία ήταν καθοριστική για τη δημιουργία της Νουβέλ Βαγκ (Nouvelle Vague) ώστε να θεωρείται «ο πατέρας του γαλλικού Νέου Κύματος».

Ο Φρανσουά Τριφό είχε πει για εκείνον:

«Ο Ρομπέρτο μου δίδαξε πως η υπόθεση ενός έργου είναι σημαντικότερη από την πρωτοτυπία του τίτλου, ότι ένα καλό σενάριο πρέπει να μην ξεπερνάει τις δώδεκα σελίδες, πως πρέπει να κινηματογραφούμε τα μικρά παιδιά με μεγαλύτερο σεβασμό από οτιδήποτε άλλο, ότι η κάμερα δεν είναι πιο σημαντική από ένα πιρούνι και ότι θα πρέπει να μπορούμε να πούμε στον εαυτό μας πριν από κάθε γύρισμα: 'ή κάνω αυτή την ταινία ή πεθαίνω'».

Φιλμογραφία

·         Prélude à l'aprés-midi d'un faune (1937)

·         La Fossa degli angeli

·         Luciano Serra pilota (1938)

·         La Vispa Teresa (1939)

·         Il Tacchino prepotente (1939)

·         Fantasia sottomarina (1940)

·         Il Ruscello di Ripasottile

·         Un Pilota ritorna (1942)

·         La nave bianca (1942)

·         L'Uomo dalla Croce (1943)

·         Rome, Open City (1945)- Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη

·         Desiderio (1946)

·         Paisà (1946) – Αυτοί που μείναν ζωντανοί

·         L'Amore (segments: "Il Miracolo" and "Una voce umana") (1948)

·         Germany, Year Zero (1948) – Γερμανία Ώρα Μηδέν

·         L'Invasore (1949)

·         Stromboli terra di Dio (1950) -Στρόμπολι

·         Francesco, giullare di Dio (1950)- Φραγκίσκος, ο γελωτοποιός του Θεού

·         Medico condotto (1952)

·         Les Sept péchés capitaux (segment: "Envie, L'Envy") (1952)

·         La macchina ammazzacattivi (1952)

·         Europa '51 (1952) – Ευρώπη ’51

·         Siamo donne (segment: "Ingrid Bergman") (1953)- Εμείς οι Γυναίκες

·         Amori di mezzo secolo (segment: "Napoli 1943") (1954)

·         Dov'è la libertà ... ? (1954)

·         Viaggio in Italia (1954) – Ταξίδι στην Ιταλία

·         La Paura (1954) -  Ο φόβος

·         Giovanna d'Arco al rogo (1954) – Ζαν Ντ’ Αρκ

·         India: Matri Bhumi (1959)

·         Il generale Della Rovere (1959)

·         Era Notte a Roma (1960)

·         Viva l'Italia! (1961)

·         Vanina Vanini (1961)

·         Uno sguardo dal ponte (1961)

·         Anima nera (1962)

·         Benito Mussolini (1962)

·         Ro.Go.Pa.G. (segment: "Illibatezza") (1963)

·         Les Carabiniers (1963)

·         The Taking of Power by Louis XIV (1966)

·         Da Gerusalemme a Damasco (1970)

·         Rice University (1971)

·         Intervista a Salvador Allende: La forza e la ragione (1971)

·         Agostino d'Ippona (1972)

·         Concerto per Michelangelo (1974)

·         The World Population (1974)

·         Anno uno (1974)

·         Il messia (1976)

·         Beaubourg, centre d'art et de culture Georges Pompidou (1977)

Βραβεύσεις

Αναλυτικά οι υποψηφιότητες και οι βραβεύσεις του σκηνοθέτη στο ακόλουθο link:

http://www.imdb.com/name/nm0744023/awards

---

[1] Χρησιμοποιήσαμε στοιχεία από τον ιστότοπο http://tvxs.gr/news/sinema/ingkrint-mpergkman-apo-tis-simantikoteres-ithopoioys-olon-ton-epoxon