Προσφυγή στο ΣτΕ για την κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων στο Σταθμό Βενιζέλου

Από

την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού

και τη Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, μια περιβαλλοντική και πολιτισμική οργάνωση με 50 χρόνια προσφοράς και αγωνιστικής παρουσίας στον χώρο της πολιτιστικής κληρονομιάς και η Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία, ένα από τα αρχαιότερα και εγκυρότερα επιστημονικά σωματεία στην Ελλάδα, με έτος ίδρυσης το 1884, ενώνουμε τις δυνάμεις μας στον αγώνα για τη διάσωση της ακεραιότητας και της αυθεντικότητας των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν στον σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης.

Σήμερα, 6 Ιουλίου 2020, καταθέσαμε από κοινού προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενάντια στην Απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού για την απόσπαση και επανατοποθέτηση των μοναδικής σημασίας αρχαιολογικών ευρημάτων που αποκαλύφθηκαν στον σταθμό Βενιζέλου. Τα ευρήματα αυτά χρονολογούνται από τον 4ο μέχρι τον 9ο μ.Χ. αιώνα και αποτελούν υλικά τεκμήρια της δομής και της οργάνωσης της δεύτερης πόλης στη βυζαντινή αυτοκρατορία, της Θεσσαλονίκης, που μόνο η Κωνσταντινούπολη θα μπορούσε να ανταγωνιστεί. Η μετατροπή του χώρου από αρχαιολογικό, με τα επάλληλα στρώματα της ιστορίας του και τα άυλα στοιχεία της ζωής των κοινωνιών που για αιώνες τα κατοίκησαν, σε απλά εκθεσιακό χώρο, θα ξεριζώσει ένα κομμάτι της πόλης και θα το μετατρέψει σε σκηνογραφική εγκατάσταση διακόσμησης των χώρων του σταθμού.

Η Ελλάδα οφείλει να σέβεται και να τηρεί την ελληνική νομοθεσία και τις διεθνείς συμβάσεις, τις οποίες έχει προσυπογράψει και επικυρώσει με σχετικούς νόμους, όπως η συνθήκη της Βαλέτα (1992) που επιβάλλουν, εφόσον είναι εφικτόν, την in situ διατήρηση των αρχαιοτήτων.

Η κατασκευή του σταθμού με την κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων είναι εφικτή τεχνικά, οικονομικά και χρονικά. Η οριστική μελέτη για τα έργα πολιτικού μηχανικού για το τμήμα του σταθμού κάτω από τις αρχαιότητες, εκπονήθηκε  και παραδόθηκε στην Αττικό Μετρό το καλοκαίρι του 2019, αποδεικνύοντας το εφικτόν της κατασκευής. Οι τροποποιήσεις που έγιναν επί της μελέτης από το μελετητικό γραφείο, σύμφωνα με τις υποδείξεις της Αττικό Μετρό, ουδέποτε παρελήφθησαν από αυτή. Αντίθετα, το έργο, αν και σε εξέλιξη, διακόπηκε τον Σεπτέμβριο του 2019. Χάθηκαν δηλαδή μέχρι σήμερα 10 ολόκληροι μήνες από την κατασκευή του έργου με την κατά χώρα διατήρηση των αρχαιοτήτων, καθώς η κατασκευή του σταθμού, κάτω από τις αρχαιότητες, θα ήταν τώρα σε εξέλιξη!

Η ενδεχόμενη πρόσθετη δαπάνη κατασκευής είναι μικρή σε σχέση με την τεράστια αξία των αρχαιοτήτων και τα οφέλη που θα έχει η Θεσσαλονίκη εις το διηνεκές σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο. Ακόμα, η ολοκλήρωση του σταθμού με την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων, ώστε να λειτουργήσει με τους υπόλοιπους σταθμούς του μετρό μέσα στο 2023, δεν προκύπτει από τα χρονοδιαγράμματα του έργου, υποθηκεύοντας έτσι την όλη λειτουργία της γραμμής.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και η Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία αναγνωρίζουμε τη σημασία να ολοκληρωθεί και να λειτουργήσει το Μετρό της Θεσσαλονίκης μέχρι το 2023 και γνωρίζουμε ότι αυτό είναι εφικτό, χωρίς την ταυτόχρονη λειτουργία του σταθμού Βενιζέλου. Τη δυνατότητα αυτή παρέχει μόνο η κατασκευή του σταθμού με την κατά χώρα διατήρηση των αρχαιοτήτων.

Για τους λόγους αυτούς προσφεύγουμε σήμερα στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την ακύρωση της Υπουργικής Απόφασης, που υποθηκεύει την ιστορία και την ταυτότητα της Θεσσαλονίκης και στερεί από τη διεθνή κοινότητα έναν μοναδικό αρχαιολογικό χώρο, χωρίς να παρέχονται καν οι εγγυήσεις για την ολοκλήρωση της κατασκευής του σταθμού και ως συνέπεια για τη λειτουργία της γραμμής του Μετρό μέσα στο 2023.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και η Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία αγωνίζονται από το 2013 για τη διάσωση αυτού του μοναδικού μνημειακού συνόλου. Ανάμεσα στις ενέργειες της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ είναι και η πρόσφατη δημιουργία ψηφίσματος στο Avaaz με αποδέκτες τον Πρωθυπουργό και την Υπουργό Πολιτισμού, το οποίο έχει μέχρι σήμερα συγκεντρώσει 55.678 υπογραφές.

https://secure.avaaz.org/community_petitions/el/prothypoyrgos_kos_kyriakos_mitsotakis_ypoyrgos_pol_metro_thessalonikis_na_diatirithoyn_in_situ_ta_arhaia_sto_stathmo_venizeloy/

Την αντίθεσή τους στην απόσπαση των αρχαιοτήτων έχουν δηλώσει με ψηφίσματα, ανακοινώσεις και επιστολές προς την Κυβέρνηση, επιστήμονες και φορείς απ’ όλον τον κόσμο, μεταξύ των οποίων οι: Καθ. Παναγιώτης Βοκοτόπουλος, Πρώην Πρόεδρος Ακαδημίας Αθηνών, Europa Nostra, Ιnternational Association of Byzantine Studies, Αυστριακή Εταιρεία Βυζαντινών Σπουδών, Federazione delle Consulte Universitarie di Archeologia, Società degli Archeologi Medievisti Italiani, Διεθνές Συμβούλιο μνημείων και τοποθεσιών - Ελληνικό Τμήμα (I.C.O.MO.S.), Σύνδεσμος Κυπρίων Αρχαιολόγων και Βυζαντινολογική Εταιρεία Κύπρου, Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ–ΠΕΑ). Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, Ελληνική Επιτροπή Βυζαντινών Σπουδών, Εταιρεία Έρευνας και Προώθησης της Επιστημονικής Αναστήλωσης των Μνημείων, κ.α.

Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με τα γραφεία της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ  Περιβάλλοντος & Πολιτισμού: κα Κ. Στεμπίλη - Τηλ: 210 - 32 25 245 & 210 - 32 26 693 / E-mail: sepi@ellinikietairia.gr  / www.ellet.gr