Η ιδιωτικοποίηση του διαστήματος

Του Γιάννη Σχίζα
Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 9.1.16
Απέχουμε 30 χρόνια από τη μεγάλη καταστροφή που έπληξε το διαστημικό εγχείρημα των  ΗΠΑ,  προκαλώντας 7 θανάτους και θρυμματίζοντας  (σε ζωντανή μετάδοση…) το διαστημόπλοιο Challenger – μια κανονική κιβωτό υψηλής τεχνολογίας για εκείνη την εποχή.  Η ανάλυση του ατυχήματος  έδειξε ως αιτία τη βιαστική  και παρά τις αντίξοες  καιρικές συνθήκες εκτόξευση του φέροντος πυραύλου, που υπαγόρευσε  η εποπτεύουσα το εγχείρημα  ιδιωτική εταιρεία ….
Το Μακεδονία ΤV  σε μια σειρά εκπομπών αναφέρεται σε  ατέλειες και αδεξιότητες  στον έλεγχο και την συντήρηση των αεροσκαφών από ιδιωτικούς παράγοντες,  με αποτέλεσμα δυσλειτουργίες και κάποτε καταστροφές .
Το Μαλαισιανό αεροπλάνο που καταρρίφθηκε   τον Ιούλιο του 2014  στην ανατολική Ουκρανία, θα μπορούσε να μην καταρριφθεί αν το σχέδιο πτήσης του είχε λάβει υπόψη  τις ακραίες επικινδυνότητες στην περιοχή - όμως οι σχεδιαστές προτίμησαν μια πτήση συντομότερη και  χαμηλού κόστους….

Η  ασφάλεια, η ταχύτητα, η οικονομία , αποτελούν βασικές και μάλιστα «διαπλεκόμενες» παραμέτρους της αερομεταφοράς. Από την άλλη πλευρά η επιδίωξη  των αεροπορικών εταιρειών για το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος ασκεί πιέσεις «εφ’ όλης της ύλης» και γίνεται ηθική αυτουργός για διάφορες επικίνδυνες πλειοδοσίες. Στη μνήμη μου έχει χαραχθεί ανεξάλειπτα η επιμονή ενός πιλότου να μας απογειώσει από την Καβάλα ενώ γύρω μαίνονταν καταιγίδα αποκαλυψιακών διαστάσεων, προφανώς για να εισπράξει την ευαρέσκεια των προϊσταμένων του λόγω αποφυγής της ζημιογόνου καθυστέρησης…
Περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μεταφορικό σύστημα, η αερομεταφορά χρειάζεται την εποπτεία  ενός ισχυρού δημόσιου τομέα για να διασφαλίσει τα βήματά της  : Στην ταχύτητα, όχι όμως εις βάρος της ασφάλειας. Στην οικονομία, όχι όμως εις βάρος της ταχύτητας. Στην προστασία του περιβάλλοντος των περιαστικών χώρων, όπου εγκαθίστανται τα αεροδρόμια.
Η αερομεταφορά παίρνει  όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις, ενώ η αξιοποίηση  του διαστημικού χώρου κάνει τα βήματά της στοιχεία ενός μεγάλου μαραθώνιου  …    Στον δικτυακό τόπο space.com αξιολογούνται οι διαστημικές αποστολές του 2015, από τις οποίες  «ανθολογώ»:  την πρώτη προσεδάφιση πυραύλου στη Γη σε όρθια θέση μετά από ταξίδι στο διάστημα – πράγμα που συνιστά μια εκπληκτική καινοτομία στον τομέα της οικονομίας και της «αναχρησιμοποίησης» υλικών. Δράστης αυτής της επιτυχίας είναι η Εταιρεία  Space X , που είναι  ιδιωτική  όπως  η Orbital ATK, που κατόρθωσε να στείλει στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) δικό της σκάφος ….Εξ άλλου η ΝΑSΑ συνήψε συμβόλαια με δυο αμερικανικές εταιρείες για την ανάπτυξη νέων διαστημικών «ταξί», για επανδρωμένες πτήσεις στον ISIS…
To κέρδος μπορεί να υπεισέλθει παντού, να υπαγορεύσει καταστάσεις αδιαφάνειας, «προστασίας του εταιρικού απορρήτου», ακόμη και να γαλουχήσει  Χρυσοδάκτυλους στο διάστημα ! Και φυσικά να καταστρατηγήσει τη συνθήκη του 1967,που ήταν συνθήκη κοινοκτημοσύνης και προστασίας του διαστήματος.