Παρουσιάζοντας βιβλία, ο κάθε δημοσιογράφος πρώτα πρώτα οφείλει να τα έχει διαβάσει, πράγμα όχι αυτονόητο, καθώς όλοι ξέρουμε στην πιάτσα.
Κι αφού τα διαβάσει, ακολουθεί διαφορετικές αξίες και κατευθύνσεις στην επιλογή, την εκτίμηση και την απόλαυση. Υποθέτω πως με τα χρόνια ο καθένας διαμορφώνει μια κλίμακα προσωπικών κριτηρίων, τα οποία εφαρμόζει, συνειδητά ή ασυνείδητα, στα βιβλία που του στέλνουν οι εκδότες.
Το δικό μου πρώτο κριτήριο στη λίστα αυτή είναι η απόλαυση του κειμένου. Εννοώ ότι δεν είναι η συμπλήρωση των κενών στη λογοτεχνική γνώση, ούτε η γνωριμία με το συγγραφέα ή τον εκδότη κλπ, ούτε το τι λένε άλλοι για το βιβλίο. Ακόμα λιγότερο, δεν είναι ούτε η ιδεολογική συμφωνία με το κείμενο.
Το αποτέλεσμα είναι ότι μου αρέσουν πολλές φορές λογοτεχνικά κείμενα οι φορείς των οποίων υπήρξαν ή είναι τελείως αντίθετοι με τα μυαλά που συμβαίνει να έχω (μπορεί για παράδειγμα να είναι: εθνομπολσεβίκοι, φαλλοκράτες, οπαδοί του Ολυμπιακού, σταλινικοί, θεούσοι, φασίστες, στρατόκαυλοι, αντιδυτικοί, τεχνοφοβικοί ή ό,τι άλλο, ενώ εγώ είμαι φιλελεύθερος, φεμινιστής, αντιπατριώτης, οπαδός του Παναθηναϊκού, φίλος της τεχνολογίας, άθεος, φιλοδυτικός κλπ), αλλά τα βιβλία τους μ΄ αρέσουν γιατί συμβαίνει να συνιστούν καλή λογοτεχνία.
Κι από την άλλη, πολλές φορές δε μ΄ αρέσει λογοτεχνία με την οποία συμφωνώ «ιδεολογικά» ως στο περιεχόμενο και/ή το προγραμματικά δηλούμενο συγγραφκό στιλ, αλλά δε με καλύπτει η ποιότητά της, το συγγραφικό αποτέλεσμα.
Το συνδυασμένο αποτέλεσμα τέτοιων προτεραιτήτων είναι ότι πολλοί φίλοι ή αναγνώστες με θεωρούν «τρελό», εκλεκτικιστή, ασυνεπή ερανιστή κλπ κλπ. Αλλά αυτό δε με νοιάζει, με νοιάζει μόνο η απόλαυση του αρεστού κειμένου.
Στο προκείμενο: με το συγγραφέα Διονύση Χαριτόπουλο με χωρίζει ιδεολογικό χάσμα. Αυτό θα γινόταν άμεσα εμφανές, αν ήταν να παρουσιάσω ένα βιβλίο του, όπως ας πούμε το «Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων»: θα ήταν μια πολιτική, ιστορική και ιδεολογική τελικά αντίθεση.
Γι΄ αυτό και δεν το κάνω.
Αντίθετα, επιλέγω να κάνω κάτι άλλο: δηλώνω ότι θέλγομαι από ένα μεγάλο μέρος της λογοτεχνίας του. Μ΄ αρέσει η θεματολογία του (λαϊκές γειτονιές, γήπεδα, καφενεία, εργατικός κόσμος, γυναίκες κλπ), το κοφτό αλά Βαλτινός ύφος του δίχως φιοριτούρες και λογοτεχνισμούς, η μαυρίλα που αποπνέουν πολλές ιστορίες του, το απρόσμενο χιούμορ, η κατά τόπους αναρχίζουσα διάθεσή του, οι ζωντανοί του διάλογοι.
(Ξανα)διάβασα λοιπόν με πολλή χαρά μερικά βιβλία του που μου έστειλαν οι εκδόσεις «Τόπος» (ελπίζω πως λίγο λίγο θα ξαναβγάλουν όλο το έργο του, γιατί υπάρχουν μερικά διαμάντια εξαντλημένα ή δυσεύρετα σήμερα) και μοιράζομαι μαζί σας το δυνατό καταστάλαγμα που μού άφησε το καθένα:
«525 τάγμα πεζικού»: Το κορυφαίο κατά τη γνώμη μου βιβλίο του, απ΄ όσα τουλάχιστον έχω διαβάσει, που το έχω διαβάσει πολλές φορές. Ένα προσωπικό χρονικό – σάτιρα της επιστράτευσης του ΄74. Κορυφαία αντιμιλιταριστική σελίδα της λογοτεχνίας μας, με κορωνίδα τον ασυνάρτητο εναρκτήριο λόγο ενός ταγματάρχη στους αξιωματικούς του, σε κάποιο χωριό – έδρα επιστρατευτικής μονάδας της Καρδίτσας, μέσα στο κατακαλόκαιρο της μεταπολίτευσης.
«Εκ Πειραιώς»: «Τοιχογραφία» του Πειραιά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, με τόπους και πρόσωπα σχεδόν μυθοποιημένα σήμερα ή άλλα άγνωστα, αλλά εξίσου σημαντικά. Κυριαρχεί η παιδική – εφηβική – νεανική οπτική.
«Τα παιδιά της Χελιδόνας»: Πολυπρόσωπο μυθιστόρημα (με πρότυπο, υποθέτω, το «Ρασομόν») επικεντρωμένο σε ανθρώπους ενός χωριού, τις σχέσεις και την ιστορία τους τις δεκαετίες του ΄30, ιδίως του ΄40 και πέρα. Απεικονίζεται ωμά το πώς «οι μυλόπετρες της Ιστορίας» (και ειδικά ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος) κάνουν σκόνη τις ανθρώπινες ζωές
«Ώρες πολέμου»: Αναμνήσεις από τη στρατιωτική θητεία στα ελληνοτουρκικά σύνορα τον πρώτο καιρό της χούντας και τον παρά λίγο πόλεμο με την Τουρκία, αυτόν που αποτράπηκε με την απόσυρση της ελλαδικής μεραρχίας από την Κύπρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου