Η παράδοση της πολεοδομικής αυθαιρεσίας καλά κρατεί..

Της Γιούλης Ηλιοπούλου*

Με αφορμή την πρόταση επένδυσης στα "Αστέρια" Γλυφάδας

Είναι γεγονός ότι πολλές παραλιακές εκτάσεις, δάση και προστατευόμενες περιοχές της χώρας βρίσκονται εδώ και πολλά χρόνια σε φάση εγκατάλειψης ή φιλοξενούν ασύμβατες και αυθαίρετες χρήσεις, όπως νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, χρήσεις που εκπορεύονται από τις εποχές του νεοπλουτισμού και του life style.

Είναι αδήριτη ανάγκη σήμερα να αλλάξουν φυσιογνωμία, αλλά και να ενισχυθούν τα περιβαλλοντικά τους χαρακτηριστικά, ώστε να αποφέρουν προσθετικά αναπτυξιακά και οικονομικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες και γενικότερα.

Διάφορα "επενδυτικά" σχέδια έχουν πέσει στο τραπέζι.

Κοινός τόπος, η δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων.

Ο τουρισμός είναι χρήση πράγματι συμβατή και ήδη θεσμοθετημένη σε πολλές περιοχές, όπως οι παράκτιες εκτάσεις της Αττικής.

Αναρωτιέται κανείς: Γιατί αντιδρούν οι τοπικές κοινωνίες; Και γιατί οι επενδύσεις αυτές γίνονται ατελέσφορες;

Παρατηρώντας ενδελεχώς τα επενδυτικά αυτά σχέδια, διαπιστώνουμε ότι παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά. Δεν αποτελούν πρόταση ανέγερσης τουριστικής εγκατάστασης μέσα στο ήδη θεσμοθετημένο χωρικό πλαίσιο. Διαχέουν τις χρήσεις μέσα στη συνολική έκταση, ακόμη και στα δάση και τις περιοχές προστασίας.

Δημιουργούν δηλαδή πολλά μικρά τουριστικά συγκροτήματα ή πολυτελείς κατοικίες μέσα στον χώρο. Ο σκοπός είναι προφανής. Να τεμαχίσουν τη γη και να τη μεταπωλήσουν, με τον αναλογούντα συντελεστή δόμησης. Αφού την αγόρασαν σε "τιμή ευκαιρίας"... Στην πραγματικότητα δηλαδή, τα επενδυτικά αυτά funds δεν θα επενδύσουν, αλλάως μεσίτες θα προσκομίσουν προσθετικά οφέλη. Ή θα επενδύσουν μόνο σημειακά στα "φιλέτα", όπως ξενοδοχεία πάνω στην άμμο, και θα πουλήσουν τεμαχισμένη την υπόλοιπη έκταση.

Η διασπορά των χρήσεων σε όλη την έκταση γίνεται σε βάρος του περιβάλλοντος. Έτσι, η υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων προσκρούει στον έλεγχο νομιμότητας.

Έστω και αν στηρίχτηκε σε φωτογραφικό μνημονιακό νομοθετικό οπλοστάσιο, το ΕΣΧΑΔΑ για την επένδυση στον "Αστέρα" Βουλιαγμένης ακυρώθηκε στο ΣτΕ. Γιατί, αντί να περιοριστεί στην ήδη νομίμως θεσμοθετημένη χωρική έκταση, επεκτάθηκε μέσα στο δάσος! Ακόμη και αν η συνολική δόμηση δεν υπερβαίνει τη νόμιμη, στον βαθμό που διασπείρεται μέσα στο δάσος (προκειμένου να τεμαχιστεί η έκταση και να μεταπωληθεί), το επενδυτικό σχέδιο θα παραμείνει στα συρτάρια.

Ομοιότητες παρουσιάζει η επένδυση στα "Αστέρια" Γλυφάδας. Τα σύνθετα τουριστικά καταλύμματα επεκτείνονται στη τεχνητή δασική φυτεία, που, κατά το ΣτΕ, πρέπει να τυγχάνει απολύτου προστασίας. Είναι θετικό ότι καταργούνται τα νυχτερινά κέντρα και διασφαλίζεται η ελεύθερη πρόσβαση στη θάλασσα, όμως και αυτή η επένδυση θεωρείται βέβαιο ότι θα ακυρωθεί κατά τον έλεγχο νομιμότητας.

Η επένδυση στο Ελληνικό κινείται σε ανάλογη λογική, με τη διαφορά ότι εδώ οι συνέπειες στο περιβαλλοντικό ισοζύγιο και όχι μόνο, θα είναι ακόμη τραγικότερες. Μπορεί μέχρι στιγμής οι προσφεύγοντες πολίτες κ.λπ., "ως μη έχοντες δήθεν έννομο συμφέρον", να μην δικαιώθηκαν, ωστόσο τα στάδια των ελέγχων δεν έχουν ολοκληρωθεί και το μέλλον της επένδυσης μόνο βέβαιο δεν πρέπει να θεωρείται.

Η παράδοση της πολεοδομικής αυθαιρεσίας στη χώρα μας καλά κρατεί...

Αν αυτό δεν αλλάξει, τα "επενδυτικά σχέδια" θα παραμείνουν ατελέσφορα.

Είναι επιτακτικό να καλλιεργηθεί μια νέα αντίληψη συνολικά στην κοινωνία. Το μήνυμα να σταλεί προς όλους, ακόμη και σε εκείνους που υπόσχονται αναπτυξιακά οφέλη από τις επενδύσεις.

Υπάρχουν λύσεις.

Αν διαφυλάξουμε και αναβαθμίσουμε το υποβαθμισμένο φυσικό μας τοπίο, αναβαθμίζουμε τη χώρα συνολικά και προσκομίζουμε οφέλη συνολικά για την κοινωνία. Οι θεσμοθετημένες χρήσεις γης δίνουν τη δυνατότητα να χωροθετήσουμε εγκαταστάσεις χωρίς ασυδοσία, που θα προκαλούσε ανεπανόρθωτη βλάβη στο περιβάλλον και στη χώρα.

* Η Γιούλη Ηλιοπούλου είναι MSc πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ, διευθύντρια Υπηρεσιών Δόμησης Δήμου Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης