Mall στην Ακαδημία Πλάτωνος : Έγκλημα πολλών διαστάσεων

του Νίκου Ζούτου 

Οι δημόσιοι χώροι στην Ελλάδα είναι διαχρονικά ένα κοινωνικό αγαθό σε κρίση. Στη σημερινή περίοδο, υπερχρέωσης της χώρας και καθεστώτος εποπτείας από τους δανειστές, αυτή η κρίση βαθαίνει και αποκτά νέα χαρακτηριστικά που την καθιστούν επικίνδυνη για το μέγεθος, την ποιότητα και, εν τέλει, την ίδια τους την ύπαρξη. Βασική, νέα παράμετρος αυτού του κινδύνου είναι η απορρύθμιση του νομοθετικού πλαισίου για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου της χώρας, με κύριο επιχείρημα την “αξιοποίηση” μέσω της πώλησης της δημόσιας γης σε ιδιώτες από το ΤΑΙΠΕΔ καθώς και τη διευκόλυνση των “επενδύσεων” για να “έρθει η ανάπτυξη”..

Η περίπτωση της Ακαδημίας Πλάτωνος επαληθεύει τόσο τη διαχρονικότητα του ζητήματος όσο και τον τρόπο με τον οποίον αυτό εξακολουθεί να “τακτοποιείται”, παρά τις δραματικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής στο λεκανοπέδιο της Αθήνας από τον τρόπο που αναπτύχθηκε οικονομικά, κοινωνικά και πολεοδομικά η Αττική.

Στη συνοικία έχει σωρευτεί διαχρονικά μεγάλος όγκος προβλημάτων: υποβάθμιση του περιβάλλοντος κατοικίας και της ποιότητας ζωής, του αρχαιολογικού χώρου, των κοινωνικών συνθηκών και των χώρων που συγκεντρώνονται οι διάφορες οικονομικές δραστηριότητες. Αυτή η υποβάθμιση αναγνωρίζεται από το 1988 και με επίσημο τρόπο, από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του δήμου.

Χρειάστηκαν 22 χρόνια και διαρκείς, μαζικές κινητοποιήσεις των κατοίκων για να φτάσουμε σε μια πρώτη ουσιαστική ενέργεια από πλευράς πολιτείας, στα τέλη του 2010, για τη σωτηρία του Αρχαιολογικού Χώρου. Δηλαδή, να μην ανεγερθεί ένα μεγαθήριο 19500 τ.μ. σχεδόν σαν σφήνα στο σώμα του χώρου, να αποφασιστεί η απαλλοτρίωση του οικοπέδου και να θεσμοθετηθούν ορισμένα μέτρα μείωσης της δόμησης στη γύρω περιοχή.

Η εξαγγελία για την ανέγερση του Μουσείου της Πόλης των Αθηνών στον αρχαιολογικό χώρο εντείνει το ενδιαφέρον των διάφορων μεγάλων ή μικρότερων επενδυτών.

Η Ακαδημία Πλάτωνος είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός αρχαιολογικός χώρος, ταυτόχρονα όμως και μια ανάσα πρασίνου και ελεύθερου χώρου σε μια από τις πολύπαθες περιοχές του κέντρου της Αθήνας. Η λειτουργία του ως αρχαιολογικού χώρου και πολιτιστικού πάρκου μαζί με τη λειτουργία και του Μουσείου της Πόλης των Αθηνών, μπορούν να μεταμορφώσουν την περιοχή και να αναδείξουν τη σημασία των σημαντικών για την ιστορία της κλασικής Αθήνας μνημείων.

Αυτή η προσπάθεια ανάδειξης της περιοχής είναι ο λόγος που τα όρια δόμησης είναι αναγκαίο να παραμείνουν χαμηλά στη γύρω περιοχή, όπως έχει γνωμοδοτήσει το Συμβούλιο Επικρατείας (στην 77/19-3-2013 συνεδρία του), η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, και το ζητούν και οι κάτοικοι της περιοχής.

Η δημιουργία ενός ακόμη τεράστιου Mall στον περιβάλλοντα χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνος, με την όχληση και τις χρήσεις του, μόνο υποβάθμιση θα φέρει στην περιοχή του αρχαιολογικού χώρου. Όπως και η «εμπορική χρήση» του ονόματος της Ακαδημίας στον τίτλο ενός πολυκαταστήματος (Academy Gardens).

Το ερώτημα επομένως είναι, αν τα κτίρια με μεγάλα ύψη και όγκο συνάδουν με τον στόχο για την ανάδειξη του σημαντικού αρχαιολογικού χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος.

Από το 2008, στον κόμβο Λενορμάν & Κηφισού, στα όρια Ακ. Πλάτωνος – Κολοκυνθούς – Περιστέρι, στο πρώην εργοστάσιο Μουζάκη, η εταιρεία Artume που εξαγόρασε η BlackRock, επιδιώκει με κάθε μέσο την κατασκευή ενός Mall εμπορίου και μαζικής ψυχαγωγίας με τον τίτλο “Academy Gardens”, πάνω από 45.000 τμ.

Οι «επενδυτές» δηλώνουν πως θα συμβάλουν στην «αξιοποίηση» του Αρχαιολογικού χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνα, αλλά και του μελλοντικού Μουσείου της Πόλης των Αθηνών. Υπόσχονται χιλιάδες θέσεις εργασίας που υπολόγισαν με μαθηματικούς τύπους στα χαρτιά.

Τα σχέδια της Artume προωθήθηκαν με την αγαστή συνεργασία του νυν Δήμαρχου στην Αθήνα, του πρώην περιφερειάρχη Σγουρού και, κυρίως, όλων των κυβερνήσεων της προηγούμενης περιόδου.

• Με διαδικασίες μιας νύχτας κατεδάφισαν κτίρια βιομηχανικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
• Με επιλεκτικές ρυθμίσεις εξαιίρεσαν την ιδιοκτησία μόνον της Artume από τη μείωση των όρων δόμησης που προβλέπεται για όλη την περιοχή γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο. Το ΣτΕ με επανειλημμένες αποφάσεις του, μετά από προσφυγή των κατοίκων, έχει επιστρέψει όλα τα σχέδια ΠΔ για τους όρους δόμησης στο ΟΤ της εταιρείας και γι αυτό η “επένδυση” δεν έχει προχωρήσει ακόμη.
• Άλλαξαν τις χρήσεις γης με τοπική τροποποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου μόνο για την ιδιοκτησία της Artume.

Η πολυεθνική διάλεξε με μεγάλη ακρίβεια τη θέση. Στο στόχαστρό της εκτός από την εμπορική εκμετάλλευση του αρχαιολογικού χώρου, είναι η αρπαγή της αγοράς της δυτικής Αθήνας, κύρια του Περιστερίου.

Οι εξελίξεις ήρθαν σε τελείως αντίθετη κατεύθυνση.

Αντί να προωθηθεί το πρόγραμμα πολεοδομικής ανάπλασης με πυρήνα τον αρχαιολογικό χώρο στην βιομηχανική περιοχή που τον περιβάλλει, όπου και βρίσκεται η ιδιοκτησία της πολυεθνικής, ακολουθήθηκαν μια σειρά μεθοδεύσεις με στόχο να διευκολυνθεί η πολυεθνική να ανεγείρει το Mall. Επίσης, η περιφέρεια Αττικής παρότι έχει την αρμοδιότητα να προωθήσει το πρόγραμμα πολεοδομικής αναβάθμισης με βάση τις πολύ συγκεκριμένες προτάσεις που της έχουν υποβληθεί, επί 2 χρόνια δεν προχωρά τις ενέργειες, αφήνοντας το “πεδίο ελεύθερο”.

Η τελευταία εξέλιξη είναι και η χειρότερη.

Το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής υπο τον Γ. Δραγασάκη, στις 9 Μάη, αποφάσισε να εγκρίνει την εισήγηση Σταθάκη για την κατασκευή του Mall της πολυεθνικής ARTUME – BLACKROCΚ, στο χώρο του πρώην εργοστασίου Μουζάκη.

Υιοθετώντας όλα τα επιχειρήματα της εταιρείας περί “ανάπτυξης”, συνδέοντας προκλητικά ένα Mall με την “αναβάθμιση και προστασία” του αρχαιολογικού χώρου της Ακ. Πλάτωνος, η κυβέρνηση επιδιώκει να περάσει σαν οδοστρωτήρας πάνω από τους πολύχρονους αγώνες κατοίκων, μικρών επαγγελματιών και καταστηματαρχών στις γειτονιές μας, στο Περιστέρι και σε άλλες περιοχές της δυτικής Αθήνας. Ξεπερνώντας κάθε γνωστή, μέχρι σήμερα, μεθόδευση, δίνει την έγκριση στον υπουργό Σταθάκη να νομοθετήσει όλες τις πολεοδομικές ρυθμίσεις σύμφωνα με τα συμφέροντα της εταιρείας καθώς και να υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας μαζί της!

Ο συνετός, κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ πετάει στα σκουπίδια τον ΣΥΡΙΖΑ των “λαϊκίστικων κραυγών και δεσμεύσεων” και στην Ακαδημία Πλάτωνος. Ο ΣΥΡΙΖΑ διατυμπάνιζε ότι το Mall είναι καταστροφή. Δεν είχε μόνο πρόβλημα με τους όρους δόμησης που προωθούσαν οι προηγούμενοι “κακοί”, όπως προσπαθούν να παρουσιάσουν τώρα. Η δική μας μνήμη δεν κάνει κωλοτούμπες.

Η κατασκευή του Mall σημαίνει:

• Καταστροφή των μικρών επιχειρήσεων των Σεπολίων, του Κολωνού, του Σκουζέ, του Πλάτωνα, όσων ακόμα επιβιώνουν από την εφαρμογή των μνημονίων.
• Ερήμωση στο Μπουρνάζι, κτύπημα της εμπορικής αγοράς στο Περιστέρι και τους άλλους γειτονικούς δήμους.
• “Ανάπτυξη” με ανακυκλώσιμους εργαζόμενους και κατάργηση της Κυριακάτικης αργίας από την εγκατάσταση μεγάλων εμπορικών αλυσίδων.
• Κυκλοφοριακή συμφόρηση σε ένα ήδη επιβαρυμένο κόμβο. Τσιμεντοποίηση απίστευτου μεγέθους, με μαντρότοιχους από μπετόν στα 21μ., αν γίνουν πράξη οι τελευταίες μακέτες της εταιρείας που είδαν τη δημοσιότητα.
• Εμπορευματοποίηση ενός παγκόσμιας αξίας πολιτιστικού αγαθού, με την «εμπορική χρήση» του ονόματος της Ακαδημίας στον τίτλο ενός πολυκαταστήματος (Academy Gardens) και τη μετατροπή του αρχαιολογικού χώρου σε αυλή του Mall. Αντί της ανέγερσης του Μουσείου της πόλης των Αθηνών, διαρρέουν ότι στα “αντισταθμιστικά οφέλη του μνημονίου συνεργασίας” θα συμπεριλαμβάνεται η δυνατότητα έκθεσης αρχαιολογικών ευρημάτων που φυλλάσσονται στις αποθήκες του ΥΠΠΟ στην περιοχή.
• Σαρωτική αλλαγή σε όλες τις γειτονιές γύρω από την περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνα, από τη Λ. Αθηνών, το μέτωπο του Κηφισού και μέχρι τα Σεπόλια. Οι χρήσεις του Mall θα κατασκευάσουν “ταυτότητα” για όλη την περιοχή με προσέλκυση και άλλων χρήσεων εμπορευματοποίησης, μακριά από τις πραγματικές ανάγκες των εργαζόμενων και των κατοίκων.

 Οι κάτοικοι της περιοχής, αλλά και από άλλα σημεία της πόλης που γνώρισαν το χώρο και ήρθαν σε επαφή με τις πολύμορφες πρωτοβουλίες και δράσεις που αναπτύσσονται πλέον με πυρήνα το αρχαιολογικό πάρκο, επιμένουμε σε όσα αγωνιστήκαμε μέχρι τώρα, στο στόχο για μια καλύτερη ζωή. Για:

• Πραγματική αναβάθμιση του Αρχαιολογικού Χώρου, προστασία και ανάδειξη της μεγάλης ιστορικής και πολιτιστικής του αξίας, ανοιχτό στους πολίτες και την καθημερινότητα των κατοίκων, που στάθηκαν οι μόνοι ικανοί να διατηρήσουν την ύπαρξή του.
• Πραγματική αναβάθμιση των περιοχών κατοικίας με την εξασφάλιση όλων των απαραίτητων υποδομών (δρόμοι, αποχέτευση, αθλητικοί και ελεύθεροι χώροι, κοινωνικές λειτουργίες).
• Πολεοδομική ανάπλαση, με επίκεντρο τον πολιτισμό και τη γνώση, της περιοχής του Βιομηχανικού Πάρκου (ΒΙΟΠΑ), που ερημώνει από την αποβιομηχάνιση, ενάντια στις κερδοσκοπικές επενδύσεις-φούσκες, που δεν καλύπτουν ούτε στο ελάχιστο τις ανάγκες για σταθερή εργασία.
• Στήριξη των μικρών επιχειρήσεων και υπεράσπιση των θέσεων εργασίας σε αυτές.

Μέχρι σήμερα έχουμε δώσει έναν επίμονο αγώνα για την διεκδίκηση του δημόσιου χώρου σαν αγαθό πραγματικής βελτίωσης της ποιότητας ζωής στις γειτονιές μας και στην πόλη. Συνεχίζουμε με αυτόν το στόχο και παράλληλα υπερασπιζόμαστε τον πολιτιστικό μας πλούτο από την έμμεση ή άμεση ιδιωτικοποίηση που προσβλέπει στην αξιοποίησή του εν είδει Disneyland.

Παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα που αφορούν την εμπλοκή του Δήμου Περιστερίου στο μνημόνιο που υπέγραψε ο Υπουργός Γ.Σταθάκης με την Αrtune. Στη σύμβαση προβλέπεται ότι η ΑRTUNE, ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ (ΥΠΕΝ) Κ ΟΙ ΟΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ (Δήμοι Αθήνας, Περιστερίου και Αιγάλεω)αναλαμβάνουν σε συνεργασία την υποχρέωση ΝΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΟΥΝ ΠΛΑΝΟ ΔΡΑΣΗΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΚΡΙΒΕΣ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ.

Προβλέπονται περίπου 5εκατομμυρια ευρώ για “αναπλάσεις”, ΚΑΛΟ ΤΥΡΑΚΙ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΥΝΕΝΟΧΩΝ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΖΟΜΕΝΟ ΕΓΚΛΗΜΑ…

ΤΑ ανταποδοτικά έργα θα διαμορφωθούν από ΚΟΙΝΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ που προβλέπει το μνημόνιο Υπουργείου και ΑRTUNE ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΥΣ ΘΑ ΕΝΣΩΜΑΤΩΘΕΙ ΣΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ… 

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΔΗΜΑΡΧΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ:

1. Θα αναλάβει η Δημοτική Αρχή την υποχρέωση κατάρτισης πλάνου δράσης με πρωτοβουλίες και ακριβές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των δράσεων;

2. Έχει υποβάλει η θα υποβάλει μελλοντικά κατάλογο αναπλάσεων όπως θρυλείται;

3. Διαφωνεί με την υλοποίηση του έργου ή απλά δυσαρεστήθηκε επειδή δεν μίλησε με τον Υπουργό Γ.Σταθάκη;

4. ΘΑ ΕΠΙΤΡΕΨΕΙ ΤΗ ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Ή ΘΑ ΜΠΕΙ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ;

ΟΙ ΕΝΩΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΘΑ ΑΠΟΤΡΕΨΟΥΝ ΤΗΝ “ΦΑΡΑΩΝΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ, ΑΠΕΙΛΗΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ”

Ο Νίκος Ζούτος είναι Δημοτικός Σύμβουλος Περιστερίου