Πάσχα στη Σερβία

Του Γιάννη Σχίζα

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ τις 14.4.2018

Κατά κανόνα οι αφηγήσεις για το Πάσχα προηγούνται του Πάσχα, αλλά εδώ ας μου επιτραπεί μια εξαίρεση. Η ιδιότητα του εκδρομέα είναι περιορισμένης αξιοπιστίας σε σχέση με άλλες ιδιότητες , γι αυτό θα επιστήσω κάθε προσοχή στα λεγόμενα μου. Θα ξεκινήσω από μια επιγραφή που  είδα στη Σερβία και σήμαινε  «απαγορεύται η οπλοφορία», αλλά ήταν ιδιαίτερα ασυνήθιστη  : Ένα περίστροφο ζωγραφισμένο στην όψη ευαγούς χαρτοπαικτικού ιδρύματος  και η απαγόρευση δηλωμένη με μια διαγώνια ευθεία...Θα πείτε βέβαια πως  μπορεί η επιγραφή να  ήταν  τυχαία και χωρίς να έχω διάθεση να  αντικρούσω, θα πω ότι ήταν πολύ κομψή  και κάθε άλλο θύμιζε παλαιότητα …

Στη Σερβία η παράδοση του αίματος  επηρεάζει το κόσμο περισσότερο από τη δική μας  χώρα. Παραδείγματος χάρη στο Κραγούγεβατς, πόλη μερικών εκατοντάδων χιλιάδων , η παράδοση της ανθρωποσφαγής 8000 ατόμων το 1943, δοσμένη με συγκλονιστικές λεπτομέρειες, είναι ακόμη ιδιαίτερα ζωντανή : Ο γερμανικός στρατός συνέλαβε και εκτέλεσε ενήλικους, παιδιά του γυμνασίου (με τους καθηγητές τους), παιδιά κάθε ηλικίας. Η επιχείρηση ενορχηστρώθηκε από τον διαβόητο Μαξ Μέρτεν, που ήρθε στην Ελλάδα το 1958 , συνελήφθη και καταδικάστηκε σε 20 χρόνια – μέχρι τελικά να απελευθερωθεί.   

Σε ανάμνηση του συμβάντος   στήθηκε ένας τεράστιος σταυρός με τον εσταυρωμένο   , ενώ η ανθρωποθυσία εκφράζεται με χίλιους δυο τρόπους και γλυπτά στους λόφους που περιστοιχίζουν το Κραγούγεβατς.

Η χώρα περνάει περίοδο εντατικής ανοικοδόμησης, ως απάντηση στους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ το 1999, ενώ έξω από το Κοινοβούλιο η απόφαση για την διατήρηση του Κόσοβου στο παρόν καθεστώς διατρανώνεται με ένα μακροσκελές πανό. Πόσοι ήταν οι νεκροί της νέας εκατόμβης; 500 κατά τους μεν- με ταυτόχρονη εισαγωγή του όρου «παράπλευρη απώλεια» στην καθομιλουμένη ελληνική- 5000 κατά τους δε . Κατά τα λεγόμενα της ξεναγού, κάποιες γέφυρες στον Δούναβη  δεν βομβαρδίστηκαν γιατί  ήταν ασφαλισμένες από τους Lloyd…

Σε όλη τη Σερβία το γκράφιτι δεν είναι είδος που συνηθίζεται, γι αυτό και οι συγκρίσεις με το δικό μας χάλι  είναι συντριπτικές . Τα αγάλματα σε δρόμους και σε πλατείες σου δίνουν μια μοναδική αίσθηση, έτσι όπως είναι αβανδάλιστα. Μόνο το άγαλμα του Γκαγκάριν, του πρώτου ανθρώπου που βγήκε στο διάστημα, έτυχε μιας κακής μεταχείρισης, καθώς το κεφάλι του αγάλματος είναι κωμικά μικρό  σε σχέση με το βάθρο του.

Τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης άναψαν από τη συγκεκριμένη συμπεριφορά: Μερικοί τόριξαν στο χιούμορ, άλλοι καυτηρίασαν τη προσβολή για ένα άνθρωπο που πρωτοταξίδεψε στο διάστημα…