Ημέρες ορειβασίας

Ημέρες ορειβασίας

Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2020

«Μην ανοίγεις το ψυγείο»: για την ιχθυοκαλλιέργεια στην Ελλάδα



Του δρ Γιάννη Πάσχου

Η ιστορία της ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελλάδα αρχίζει κάπου το 1950 με την εκτροφή της αμερικάνικης πέστροφας. Το τι είχε ειπωθεί εκείνα τα χρόνια, όπως διηγούνται οι παλιοί ιχθυολόγοι, ήταν κάτι το τραγικό. Ακόμη και ομάδες από αγρότες, κυρίως, έκλειναν τα βράδια τις εισόδους του νερού για να πεθάνουν τα ψάρια, οι διάβολοι, οι φορείς της μεγάλης αρρώστιας που θα ερχόταν… Βέβαια από μια μεριά δεν είχαν και άδικο, όταν καθημερινά έβλεπαν τόνους από νωπά εντόσθια κοτόπουλων να τα πετάνε παράνομα τις νύχτες στις δεξαμενές και τα ψάρια να τα τρώνε αχόρταγα. Σταδιακά τα πράγματα άλλαξαν, το στοιχειώδες νομικό πλαίσιο άλλαξε, οι πεστροφοτρόφοι πλήρωσαν πολύ ακριβά τις αποκοτιές, την επιπολαιότητα και την ασχετοσύνη τους, η πετροφοκαλλιέργεια εκσυγχρονίστηκε, με αποτέλεσμα, η ελληνική πέστροφα να εξάγεται με επιτυχία σε δύσκολες ανταγωνίστηκες αγορές.

Η  εμπειρία  από την πεστροφοκαλλιέργεια σηματοδότησε σε μεγάλο βαθμό και τις αυστηρές προδιαγραφές που μπήκαν εξ αρχής στις εκτροφές των θαλασσινών ψαριών. Αυτό βέβαια  δε σημαίνει ότι το πλαίσιο αυτό ήταν και το καλύτερο και  ότι οι παραγωγοί σέβονταν και ακολουθούσαν  κατά γράμμα τις οδηγίες μιας καλής και ισορροπημένης  εκτροφής.  Αυτό που έβαλε και βάζει ένα μεγάλο στοπ  στη μη συμμόρφωση ορισμένων  παραγωγών  με την επιστημονική και ισορροπημένη  εκτροφή είναι το ίδιο το ψάρι. Το ψάρι,  σε σχέση με άλλα ζώα  που εκτρέφονται, είναι από τη φύση του πιο ευαίσθητο, οτιδήποτε  δεν εναρμονίζεται με τις βιολογικές του ανάγκες έχει άμεσες αρνητικές  επιπτώσεις, επιπτώσεις που μπορούν να οδηγήσουν στην καταστροφή ολόκληρης της παραγωγής, πράγμα που κατάλαβαν πολύ καλά  οι περισσότεροι παραγωγοί. Εξαιρέσεις, φυσικά πάντα  υπάρχουν.

Τις καταγγελίες του Χρήστου Στελακάτου δεν είναι να τις ξεπερνά κανείς, ακόμη κι αν κάποιος τις εκτιμά ως αβάσιμες, υπερβολικές και μεγαλόστομες, ούτε μπορούν  να αφήσουν  αδιάφορους  αυτούς  που είναι υπεύθυνοι για  τους ελέγχους στις μονάδες εκτροφής, αλλά σίγουρα αυτή δεν είναι   η  εικόνα της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας. Θα αναφέρω κάτι απλό:  όλα, σχεδόν, τα ψάρια που εκτρέφονται  εξάγονται στο εξωτερικό, οι έλεγχοι είναι αυστηροί και συνεχόμενοι, όχι μόνο από την ελληνική πλευρά αλλά και από αυτούς που τα εισάγουν. Αυτό από μόνο του λέει πολλά…

Τι είναι όμως αυτό που έχει εξαγριώσει τον κόσμο με τις καταγγελίες του Χρήστου Στελακάτου;  Είναι ο τρόπος που τον  αντιμετωπίζουν οι δικαστικές αρχές, αλλά  και η ίδια η αντίδικος εταιρεία.  Το κυνηγητό που υφίσταται είναι δυσανάλογο με αυτά τα οποία είπε και με τον τρόπο που τα είπε, μοιάζει σαν να θέλουν να τον ισοπεδώσουν…  όταν μάλιστα είναι φανερό  ότι η επιστημονική κοινότητα, με την επιφύλαξη  που τη διακρίνει σε παρόμοια  ζητήματα, έχει τοποθετηθεί: ότι εγκεκριμένο, από τις αρμόδιες υπηρεσίες, χρησιμοποιείται σήμερα στις ιχθυοκαλλιέργειες, απολυμαντικά, αντιβιοτικά, τροφές κλπ, δεν  ενέχουν κανένα κίνδυνο για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Στο ερώτημα αν έχουν εντοπιστεί, από την έναρξη της ιχθυοκαλλιέργειας μέχρι και σήμερα,  παρατυπίες, ασυνέπειες,  παραβίαση των αδειών λειτουργίας, ασέβεια στο περιβάλλον  και παρερμηνεία της έννοιας της ευζωίας,  η απάντηση είναι ναι,  υπάρχουν. Σίγουρα λιγότερες  από κάθε άλλη πρωτογενή δραστηριότητα που έχει εξελιχτεί σε βιομηχανική παραγωγή και όχι μόνο.

Δεν θα  ήταν λοιπόν λογικό και ανθρώπινο να είχαν δημοσιευτεί από το αρμόδιο Υπουργείο όλα τα στοιχεία του πορίσματος που έχει συνταχθεί και  αφορά τις συγκεκριμένες καταγγελίες;   Δεν  θα ήταν λογικό και ανθρώπινο η εταιρεία να ξεκαθαρίσει τη θέση της και με το ίδιο πάθος που κινεί τα ένδικα μέσα  να ενημερώσει τον κόσμο για την υπόθεση  και για τα προϊόντα της, που από ό,τι γνωρίζω εξάγονται,  και με μεγάλη επιτυχία; Σίγουρα θα ήταν καλύτερα και είμαι σίγουρος ότι οι νοικοκυρές θα έπαυαν  να βλέπουν όλους τους ιχθυολόγους σαν  τα κακά πνεύματα που σκορπάν το θάνατο και τον καρκίνο να τους χαμογελά (από το  πάνω ράφι) κάθε φορά που ανοίγουν το ψυγείο τους.

Τέλος χρωστάω μια απάντηση σε όσους με ρωτούν αν τρώω  ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας: Ναι, φυσικά και τρώω, αυτό που δεν τρώγεται με τίποτε όμως, είναι η μεγάλη  μας αδυναμία  να διαχειριστούμε  με στοιχειώδη ψυχραιμία πράγματα και καταστάσεις.
Ο δρ Γιάννης Πάσχος είναι καθηγητής ιχθυολογίας

Πηγή: thepressproject

6 σχόλια:

  1. Πολύ ενδιαφέρον το εμπεριστατωμένο κείμενό σου κε συνάδελφε. Και εγώ και η γυναίκα μου φυσικά τρώμε ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας, απαντώντας στην "πονηρή" ερώτηση, με την οποία προσπαθούν να επιβάλλουν την περί αντιθέτου άποψή τους οι εξυπνάκηδες, δηλ. να μην τρώμε. Όμως αυτοί με την σειρά τους αποσιωπούν τους κινδύνους από την κατανάλωση των άγριων ψαριών, εξαιτίας της βιοσυσσώρευσης βαρέων μετάλλων και διοξινών που απορρίπτονται στο υδάτινο περιβάλλον, για να μην αναφερθώ και στην ραδιενέργεια από ατυχήματα όπως αυτά της Φουκουσίμα. Βεβαίως οι ουσίες αυτές απουσιάζουν από τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας των οποίων η διατροφή είναι ελεγχόμενη. Σαν επί πλέον επιχείρημα, παραθέτω την μαζική εξαγωγή των ψαριών αυτών στις ξένες μεγάλες αγορές όπου βέβαια το προϊόν ελέγχεται. Επειδή δούλεψα στην Γερμανία σε εργαστήρια ελέγχων τροφίμων ζωικής προελεύσεως, δηλώνω υπεύθυνα ότι οι έλεγχοι είναι ενδελεχείς και απόλυτα αξιόπιστοι. Όμως και οι δικοί μου, όσο ήμουν εν ενεργεία, απέβαιναν αρνητικοί για ανίχνευση καταλοίπων αντιβιοτικών. Η δική μου έκκληση προς τους ιχθυοπαραγωγούς είναι, εφαρμόστε κύριοι τους κανόνες της καλής κτηνιατρικής πρακτικής στις επιχειρήσεις σας και δεν έχετε τίποτα να φοβηθείτε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Συμπληρωματικά αναφέρω ότι όσοι έχουν επιφυλάξεις σχετικά με την ποιότητα των καλλιεργημένων ψαριών, μπορούν να στραφούν στα βιολογικά ιχθυηρά, τα οποία βεβαίως είναι ακριβότερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κάνοντας μια πολλή πρόχειρη κριτική στο τρόπο ζωής των ψαριών στις ιχθυοκαλλιέργειες, διαπιστώνω ότι ο εγκλωβισμός των ψαριών σε ένα μικρό χώρο έχει συνέπειες στην "υγεία" τους και τα κάνει πιο ευάλωτα σε πολλές ασθένειες. Βεβαίως και εγώ τρώω αυτά τα ψάρια, πιστεύοντας ότι είναι σε θέση να "αφομοιώσουν" τις διάφορες ουσίες (πχ αντιβιοτικά) έτσι ώστε να μην φτάνουν αυτές (ή να φτάνουν ελάχιστα) ως τον άνθρωπο. Το ζήτημα όμως είναι άλλο - και τίθεται με έξοχο τρόπο από τον συγγραφέα του άρθρου : Προς τι ο λυσσώδης αγώνας για την δικαστική εξόντωση του Στελακάτου; Όταν μάλιστα θα αρκούσαν πολύ πιο ήπια μέσα για να απαντηθούν τα επιχειρήματά του....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Τα ψάρια αποβάλλουν τα αντιβιοτικά από το σώμα τους και καθίστανται ασφαλή για κατανάλωση, μετά από χρόνο αναμονής που μετράται σε βαθμοημέρες (δηλ. ημέρες θεραπείας Χ την θερμοκρασία του νερού). Συνήθως θέτουμε όριο ασφαλείας τις 200 η 300 βαθμοημέρες, πέραν του οποίου τα ψάρια θεωρούνται κατάλληλα για βρώση, αφού η συγκέντρωση αντιβιοτικών στη σάρκα τους είναι κάτω του επιτρεπόμενου ορίου ασφαλείας, που ορίζουν οι διάφορες υγειονομικές διατάξεις της ΕΕ. Βεβαίως απολύτως ασφαλή είναι τα βιολογικά καλλιεργούμενα ψάρια στα οποία απαγορεύεται η χρήση αντιβιοτικών, των οποίων όμως η τιμή είναι λογικά αρκετά υψηλότερη...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Σαν επιμύθιο κάνω αναδρομικά την εξής διαπίστωση : Όταν την αρχή της δεκαετίας του 80, άρχισαν την πορεία τους οι ελληνικές θαλασσοκαλλιέργειες, το σύνθημα και ζητούμενο του κλάδου ήταν να προσφέρουμε στον ελληνικό λαό, φρέσκο και φτηνό ψάρι. Ο στόχος επιτεύχθηκε πλήρως συν το εισόδημα από τις εξαγωγές ψαριών. Τα υπόλοιπα είναι φιλολογική συζήτηση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή