Ημέρα Περιβάλλοντος

  

Του Γιάννη Σχίζα

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 9.6.18

Αυτή η «Ημέρα» δε συνεγείρει όσο συνήγειρε κάποτε και δεν προξενεί  εκφώνηση καταγγελιών  για την  φύση που απειλείται .Το «τις πταίει»  βέβαια ερμηνεύεται εύκολα, ιδιαίτερα προκειμένου για τη δική μας χώρα: Μέσα στη δίνη των συζητήσεων για τα γεωπολιτικά, μέσα στις  Βαλκανικές απειλές και στο «τυρί» των υδρογονανθράκων της Ηπείρου( τη φάκα δεν την γνωρίζουμε…) , μέσα στις συνθήκες της κρίσης, είναι επόμενο να ατονεί η  σχετική συζήτηση …

Παρ’ όλα αυτά ο διάλογος για ένα νέο μείγμα παραγωγικών δυνάμεων  διατηρεί την αξία του και απασχολεί  διάφορους οικολογούντες . Στην Οικονομία κυριαρχεί το  μοντέλο της  διαρκούς επέκτασης  μέσα από το οποίο αναμένεται η θεραπεία των ελλειμάτων και η ευημερία , απέναντι στο οποίο  κάποιοι    υψώνουν το εγχείρημα της αποανάπτυξης, που συνεπάγεται   οικονομία σε κατάσταση συρρίκνωσης και απεξάρτησης από τη πολυτέλεια. Θα περιγράφαμε αυτά τα δύο στρατόπεδα «ο Κομισάριος και ο Γιόγκι», με τους όρους του  Άρθουρ Καίσλερ...

Στην Ελλάδα  βιώσαμε  μια συλλογιστική  επιλεκτικής «αποανάπτυξης», μέσα από το έργο του Ξενοφώντος Ζολώτα «Οικονομική μεγέθυνση και φθίνουσα κοινωνική ευημερία»(1981).  Το έργο αυτό  έδειχνε την αντίφαση ανάμεσα στην κάλυψη των ιδιωτικών αναγκών και στην κατάρρευση των δημοσίων θεσμίσεων : Η ιδιωτική κυκλοφορία ΙΧ  ενάντια στις δημόσιες μεταφορές, η διάσπαρτη πολεοδομία κόντρα στη συγκεντροποιημένη πόλη,  η απουσία της ανακύκλωσης, ακόμη και τα προβλήματα ασφάλειας που δεν θεραπεύονταν με την ιδιωτική οπλοκατοχή, περιγράφονταν με πολύ πειστικό τρόπο.

Σήμερα μια μακρόπνοη πολιτική διατήρησης των βασικών παραμέτρων της ζωής – του εδάφους, του νερού, της βιοποικιλότητας, του κλίματος - μπορεί να σημαίνει τη λήψη πολύ περισσότερων μέτρων. 

Το μοντέλο μιας συνετής και συμμετρικής οικοανάπτυξης,  που μπορεί να προβλέπει την  υποχώρηση σε ορισμένους τομείς και την  επέκταση σε άλλους, είναι το ζητούμενο. Όμως χρειάζεται μια πολιτική βούληση για την πραγμάτωσή του, που δεν μπορεί να υποκατασταθεί με γνωσιολογικά ευχολόγια.    

Αυτό   μπορεί να το διασφαλίσει  ένας «αριστερός κεϋνσιανισμός», ως πολιτική κρατικής παρέμβασης με στόχο την ισορροπία μέσω διορθωτικών επεμβάσεων – όπου αντί για κανόνια η οικονομία θα παρήγε θέσεις εργασίας φιλικές με το περιβάλλον. Γιατί το πρόβλημα της ανεργίας είναι πάντα παρόν : Σε μια οικονομία που σπεύδει ταχύτατα προς  την αυτοματοποίηση, δεν θα μπορούσαμε να μείνουμε σε τεχνολογικά ξεπερασμένες δομές  χάριν της δημιουργίας  θέσεων εργασίας . Η λογική λέει ότι χρειάζονται παραγωγικές δυνάμεις και  παραγωγική απασχόληση νέου τύπου, μέσα από την άνθηση των υπηρεσιών και ιδιαίτερα αυτών που εγγυώνται τις βασικές παραμέτρους της ζωής…