ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 2017 Ο ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ NATURA

του Θοδωρή Καραουλάνη

http://greenagenda.gr

Ομάδα εργασίας για την κατάρτιση σχεδίου νόμου για το εθνικό σύστημα διοίκησης και διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών διόρισαν ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης και ο Αναπληρωτής Υπουργός Σωκράτης Φάμελος. Όμως η απόφαση αυτή, που φέρει χθεσινή ημερομηνία (5 Ιουλίου 2017) έρχεται πολύ καθυστερημένα, όπως καλά γνωρίζουν οι αναγνώστες μας. Η Greenagenda έχει ασχοληθεί επισταμένα και έχει αναδείξει τα προβλήματα των Φορέων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, ενώ παράλληλα έχει καταγράψει επανειλημμένα τη δέσμευση του Υπουργείου για οριστικές λύσεις μέσα από ένα νέο θεσμικό πλαίσιο.

Σύμφωνα με την απόφαση Σταθάκη – Φάμελου η ομάδα εργασίας οφείλει να παραδώσει σχέδιο νόμου προς διαβούλευση στις 29 Σεπτεμβρίου 2017. Παράλληλα προβλέπεται να περατώσει το έργο της έως τις 30 Νοεμβρίου 2017, εννοώντας προφανώς ότι μέχρι τα τέλη Νοέμβρη θα πρέπει να ενσωματώσει τις παρατηρήσεις από τη διαβούλευση που θα μεσολαβήσει.

Το χρονοδιάγραμμα αυτό όμως αποτελεί επιβεβαίωση της καθυστέρησης της κυβέρνησης. Θυμίζουμε ότι είχαν αρχικά δεσμευθεί για λύση (επί Αναπληρωτή Υπουργού Γιάννη Τσιρώνη) μέσα στο 2016. Έχει προηγηθεί  εκτεταμένος δημόσιος διάλογος με καταγεγραμμένες τις απόψεις των ενδιαφερόμενων φορέων – αν και όχι όλων των αρμοδίων… Με την αιτιολογία των κυβερνητικών αλλαγών τον Νοέμβρη του 2016, υποσχέθηκαν νέο νόμο για τη βιοποικιλότητα και τις προστατευόμενες περιοχές μέσα στο 2017. Δυόμιση χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, αποφασίζουν μόλις τώρα να φτιάξουν επιτροπή για να υλοποιήσουν μια προγραμματική τους δέσμευση! Και το χρονοδιάγραμμα που βάζει η απόφαση συγκρότησης της ομάδας εργασίας όχι μόνο δεν είναι δεσμευτικό για τη νομοθέτηση αλλά ούτε καν ενδεικτικό

.

Αν δεν υπάρξουν επιπλέον καθυστερήσεις (πράγμα δύσκολο σε τόσο σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία, καθώς θα συνυπογράφουν και άλλοι υπουργοί…) και το νομοσχέδιο ετοιμασθεί, όπως προκύπτει από την απόφαση, τέλη Νοεμβρίου, θα πρέπει να εισαχθεί και να συζητηθεί στη Βουλή το Δεκέμβρη. Πέραν της περίπτωσης ειδικής εντολής του Πρωθυπουργού, αυτό δεν πρόκειται να εφαρμοστεί, καθώς η Βουλή συνήθως στα τέλη του έτους είναι πλήρης από πλευράς προγράμματος λόγω της συζήτησης και ψήφισης του Προϋπολογισμού και – συνήθως - ορισμένων «εκτάκτων» νομοσχεδίων. Θα καταφέρει άραγε το ΥΠΕΝ να βάλει τον Δεκέμβρη στα «επείγοντα και αναγκαία» το συγκεκριμένο νομοσχέδιο;

Αυτό το χρονοδιάγραμμα είναι «στον αέρα» και για δύο ακόμη βασικούς λόγους, που άπτονται των σταδίων που πρέπει να περάσει.

Ο πρώτος λόγος είναι η επεξεργασία του στην Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή. Θυμίζουμε ότι το νομοσχέδιο για το δομημένο περιβάλλον και τα αυθαίρετα ακόμη «αγνοείται» και δεν έχει κατατεθεί στη Βουλή – η τελευταία επίσημη ενημέρωση του ΥΠΕΝ λέει ότι ολοκληρώνεται η επεξεργασία στην ΚΕΝΕ, αλλά βρίσκεται εκεί ήδη επί ένα μήνα- παρά την πίεση του Υπουργού Γιώργου Σταθάκη. Όταν το νομοσχέδιο για τις προστατευόμενες περιοχές είναι εξίσου σημαντικό, καθώς αφορά το 37% της έκτασης της χώρας και αλλάζει ολόκληρο το μέχρι σήμερα θεσμικό πλαίσιο, πως είναι σίγουροι στο ΥΠΕΝ ότι θα ολοκληρώσει γρήγορα η ΚΕΝΕ την επεξεργασία ώστε να προλάβουν τη Βουλή εν λειτουργία πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων;

Ο δεύτερος λόγος είναι πιο «πεζός» αλλά περισσότερο σημαντικός σε επίπεδο νομοθέτησης. Και αφορά το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και την έκθεσή του που πρέπει να συνοδεύει το νομοσχέδιο. Σύμφωνα με όσα έχουν δηλώσει πολλές φορές από το Υπουργείο, το σχέδιο νόμου θα αλλάζει το σύστημα διοίκησης και τη χρηματοδότηση των φορέων. Αυτό σημαίνει επιπτώσεις στα έσοδα και τα έξοδα του κράτους, οπότε η συμβολή και η ανάλυση του ΓΛΚ – και η συμφωνία επί αυτών με τους θεσμούς – αποτελεί προαπαιτούμενο νομοθέτησης.

Και υπάρχει και κάτι ακόμη: αν το νομοσχέδιο ετοιμαστεί τέλη Νοέμβρη, σημαίνει αυτόματα ότι οι όποιες προβλέψεις του σε έσοδα – έξοδα του κράτους δεν θα έχουν συμπεριληφθεί στον Προϋπολογισμού του Κράτους που θα έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή και θα ψηφίζεται στο ίδιο διάστημα. Επομένως οι όποιες σχετικές προβλέψεις (για αυξημένα έσοδα ή αυξημένα έξοδα) δεν θα μπορούν πρακτικά να εφαρμοστούν το 2018 αλλά θα παραπεμφθούν για το 2019! Διότι ως γνωστόν καμία δαπάνη και κανένα έσοδο δεν μπορεί να εγγραφεί στον προϋπολογισμό αν δεν υπάρχει ρητή νομοθετική πρόβλεψη – που είναι και ένας βασικός λόγος που το ΥΠΕΝ φτιάχνει καινούργιο νομοσχέδιο. Εκτός και αν στο Υπουργείο κάνουν έναν συνδυασμό υπαρχόντων κωδικών και μεταβατικών διατάξεων στο νομοσχέδιο ώστε να λειτουργήσει «εν μέρει» το νέο θεσμικό πλαίσιο κατά το 2018…

Γιατί επιμένουμε στο θέμα της νομοθέτησης εντός του 2017; Δεν επιμένουμε στην πραγματικότητα εμείς, το ίδιο το Υπουργείο έχει διατυπώσει την αναγκαιότητα… Θυμίζουμε ότι οι εργαζόμενοι σε όλους τους φορείς διαχείρισης αναμένουν λύσεις μόνιμες εντός του έτους.

Τα προβλήματα αυτά, μαζί με την ουσία των ρυθμίσεων, ανέλαβαν να διερευνήσουν και να καταλήξουν σε διατάξεις νόμου τα μέλη της ομάδας εργασίας που όρισαν οι Σταθάκης – Φάμελος. Ποιοι όμως αποτελούν αυτήν την ομάδα εργασίας που θα παραδώσει το πολυαναμενόμενο σχέδιο νόμου στην πολιτική ηγεσία;

Τον συντονισμό αναλαμβάνει ο διευθυντής του γραφείου του Αναπληρωτή Υπουργού Γιώργος Μπακής, δίνοντας ξεκάθαρο μήνυμα για τη σημασία του νομοσχεδίου αλλά και για το ποιος δίνει την κατεύθυνση των ρυθμίσεων.

Μέλη της επιτροπής που θα συντάξει το σχέδιο νόμου είναι οι:

• Γεώργιος Αλβανόπουλος του Χαραλάμπους (προϊστάμενος στο Τμήμα Βιοποικιλότητας και Προστατευόμενων Περιοχών (ΤΒΠΠ), ΥΠΕΝ), με αναπληρώτρια την Αικατερίνη Στυλογιάννη του Χαραλάμπους (Γραφείο Αν. ΥΠΕΝ – ΤΒΠΠ).
• Ελένη Γιακουμή του Γεωργίου (προϊσταμένη στο Τμήμα Δασικών Προστατευόμενων Περιοχών και Δασικής Αναψυχής της Γεν. Διεύθυνσης Ανάπτυξης & Προστασίας Δασών & Αγροπεριβάλλοντος, ΥΠΕΝ), με αναπληρωτή τον Παναγιώτη Δρούγα του Δημητρίου (Προϊστάμενο στο Τμήμα Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Δασικής Πολιτικής και Ανάπτυξης της Γεν. Διεύθυνσης Ανάπτυξης & Προστασίας Δασών & Αγροπεριβάλλοντος, ΥΠΕΝ).
• Θεοδώρα Μηνιώτη του Νικολάου με αναπληρώτρια την Ευδοξία Καραμπατζού του Δημητρίου (νομικοί, Γραφεία ΥΠΕΝ και Αν. ΥΠΕΝ αντίστοιχα).
• Νεφέλη Γιαννάκη του Δημητρίου (νομικός), με αναπληρωτή τον Ευάγγελο Κουέλη του Αναστασίου (Γραφείο Γενικής Γραμματέως ΥΠΕΝ).
• Βασίλειος Λυκούσης του Παναγιώτη με αναπληρώτρια την Πηνελόπη Δεληπέτρου του Χρήστου (εκπρόσωποι Επιτροπής Φύση 2000).
• Ιόλη Χριστοπούλου του Κωνσταντίνου με αναπληρωτή τον Σπυρίδωνα Ψαρούδα του Αθανασίου (ορίζονται ως εκπρόσωποι περιβαλλοντικών ΜΚΟ – αν και η κυρία Χριστοπούλου είναι και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φύση 2000).
• Νικόλαος Καραβάς του Χρήστου με αναπληρωτές τους Ανδρέα Αθανασιάδη του Ιακώβου και Δρόσο Κουτσούμπα του Ιωάννη (εκπρόσωποι του δικτύου των προέδρων των ΔΣ των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών - ΦΔΠΠ).
• Μιχαήλ Βάκκας του Ιωάννη με αναπληρώτρια τη Γεωργία Καραμπέρου του Βασιλείου (εκπρόσωποι του Πανελλαδικού Συλλόγου Εργαζομένων ΦΔΠΠ «Ελληνική Φύση»).
• Πέτρος Λυμπεράκης του Εμμανουήλ (ειδικός, χερσαία οικοσυστήματα, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης).
• Αναστασία Δαλάκα του Γεωργίου (Μονάδα Τεχνικής Υποστήριξης για το Περιβάλλον, ΜΟΔ).
• Ιωάννης Καζόγλου του Ευαγγέλου με αναπληρωτή τον Κωνσταντίνο Παπασπυρόπουλο του Γεωργίου (Γραφείο ΥΠΕΝ), που ορίζεται ως γραμματέας της Ομάδας Εργασίας.

Διαβάζοντας τη σύνθεση της Επιτροπής, εντυπωσιάζει η πλήρης απουσία από την επιτροπή εκπροσώπων συναρμοδίων υπηρεσιών του ΥΠΕΝ. Για παράδειγμα, απουσιάζουν εκπρόσωποι της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων, παρά την άμεση εμπλοκή με τα θέματα προστασίας σε θαλάσσιες και παραλίμνιες περιοχές – οι οποίες αυξάνονται σύντομα από το ίδιο το ΥΠΕΝ - αλλά και σε θέματα υδροφόρου ορίζοντα και υδατικών διαμερισμάτων. Επίσης δεν υπάρχει παρουσία της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού, η οποία και αρμόδιο τμήμα διαθέτει και αρμοδιότητα επί των χρήσεων γης, του χωρικού σχεδιασμού και των αδειών που θα χρειάζονται – και σημειώνεται ότι αρμοδιότητα επί αυτών των θεμάτων έχει μόνο ο Γιώργος Σταθάκης και όχι ο Σωκράτης Φάμελος. Αυτή η απουσία συναρμοδίων μπορεί να αποδειχτεί καθοριστική για το χρονοδιάγραμμα, καθώς το σχέδιο νόμου που θα παρουσιάσει στην δημοσιότητα το ΥΠΕΝ θα πρέπει να έχει λάβει τη συνδρομή αυτών των υπηρεσιών, οπότε η μη ενσωμάτωσή τους στο κείμενο της επιτροπής μπορεί να προκαλέσει καθυστερήσεις στην τελική διαμόρφωση του νομοσχεδίου – πέρα από τις όποιες παρατηρήσεις ουσίας που μπορεί να έχουν. Βέβαια η ομάδα εργασίας έχει τη δυνατότητα να καλεί εμπειρογνώμονες στα θέματα διοίκησης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, για πληροφορίες, προτάσεις, διευκρινίσεις κ.λπ., καθώς και υπαλλήλους του δημοσίου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα, σε θέματα αρμοδιότητάς τους, οπότε εμείς καταγράφουμε εγκαίρως τους προβληματισμούς (που μας μεταφέρουν κύκλοι του Υπουργείου…) ώστε να μην παρουσιαστούν αυτά τα προβλήματα…