Αυτό είναι σεισμός, όχι συγκέντρωση…

Του Γιάννη Σχίζα

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 28.7.17

Στην εποχή του  «Ανένδοτου Αγώνα» εναντίον της βίας και νοθείας των εκλογών του 1961, ο πρεσβύτερος Γεώργιος Παπανδρέου διαβεβαίωνε μια λαοθάλασσα ότι  «αυτό δεν είναι συγκέντρωση αλλά σεισμός, και οι ετοιμόρροποι θα καταρρεύσουν» … Έκτοτε  το «πολιτικό παίγνιο» του Παπανδρέου απέβη  συχνά  άτοπο, δοθέντων  των δολοφονικών σεισμών που επακολούθησαν . Σήμερα το άτοπο θα ήταν «ατοπότερο», λαμβανομένης υπόψη της τουριστικής περιόδου από την οποία εξαρτάται   η ελληνική οικονομία.

Ο πρόσφατος σεισμός των 6,4 ρίχτερ στην Κω, υπογράμμισε  την  ανάγκη μιας  ολικής εκτίμησης  ζημιών και απωλειών, όπως επίσης την μελλοντική αντιμετώπιση τέτοιων κινδύνων για σύγχρονα και «διατηρητέα»  παλιά κτίρια, που αποτελούν  βασικό στοιχείο του «τουριστικού προϊόντος». Το θέμα είναι ότι  τέτοιες  συγχρονικές  και διαχρονικές  εκτιμήσεις δεν είναι πάντα  εύκολες, λαμβανομένων υπόψη των εξωραϊστικών διαθέσεων της τουριστικής βιομηχανίας παγκοσμίως : Η οποία  συχνά  προωθεί  παραδείσιες απεικονίσεις του τουριστικού προϊόντος και επιδίδεται στη συγκάλυψη τυχόν μελανών σημείων. Στην προκειμένη περίπτωση  χαρακτηριστικό ήταν το μυθιστόρημα  του Τόμας Μαν «Θάνατος στη Βενετία», όπου οι αρχές  επιδίδονταν στη συγκάλυψη μιας επιδημίας χολέρας, για να αποφύγουν τη διαρροή της τουριστικής πελατείας…

Στην Αθήνα  ο σεισμός του 1999 προκάλεσε  150 περίπου νεκρούς και   50 χιλιάδες άστεγους  παρά το μικρότερο μέγεθός του των  5,9-6,0 ρίχτερ, όμως το επίκεντρό του βρισκόταν  μόλις 18 χιλιόμετρα από την Ομόνοια. Το 1981 ο μεγάλος αθηναϊκός σεισμός των 6,7 ρίχτερ έβγαλε τον κόσμο στις πλατείες επί εβδομάδες, φέρνοντας   ως «παράπλευρη ωφέλεια» την κριτική της  μοναχικής αστικής κατοίκησης σε διαμερίσματα : Τότε η κοινωνία της αντιπαροχής, η αποκόλληση από την μονοκατοικία με κήπο και η αποσάθρωση πολλών γειτονικών δομών  είχαν  μικρή ιστορία, κάνοντας σχετικά εύκολες τις  συγκρίσεις  .

Οι σεισμοί αποτελούν  εξαιρετική προπόνηση για την οργάνωση  μηχανισμών προστασίας, αν και παρουσιάζουν χτυπητή ομοιότητα με τις πυρκαγιές : Τους θυμόμαστε όταν είναι εν δράσει ή λίγο μετά την αποτίμηση των απωλειών τους, για να τους ξεχάσουμε σύντομα…Στο νεοφιλελεύθερο πολιτικό τοπίο οι σεισμοί υπογραμμίζουν την ανάγκη των μεγάλων και ενορχηστρωμένων κινητοποιήσεων. Οι μεγάλες καταστροφές θέλουν ισχυρό δημόσιο τομέα  και δε σηκώνουν αστεία : Όπως αυτό του Μπερλουσκόνι προς τους σεισμόπληκτους σκηνίτες  της Λ’ Ακουϊλα το 2009

(« φανταστείτε ότι κάνετε πικνίκ στην εξοχή»!), ή   προχειρότητες όπως αυτές του Τζωρτζ Μπους , που   ζητούσε  - για την αντιμετώπιση της καταστροφής της Νέας Ορλεάνης  το 2005 - τη συμβολή των εθελοντών,  την τελευταία στιγμή και κατόπιν εορτής….