Καλό το διάστημα, αλλά προσοχή στα πηγάδια…

Του Γιάννη Σχίζα

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 8.7.17

Με αφορμή  τον ελληνοκυπριακό δορυφόρο που εξαπολύθηκε πρόσφατα,   σκεπτόμουν μιαν αφήγηση του Πλάτωνα για τον  φιλόσοφο και αστρονόμο  Θαλή τον  Μιλήσιο, που  έπεσε σε κάποιο πηγάδι  ενώ είχε την προσοχή του στραμμένη στον έναστρο ουρανό….Σήμερα η   ιστορία  αυτή  προκαλεί  δυσάρεστες  σκέψεις, λαμβανομένων υπόψη των μνημονιακών  καταστάσεων στην Ελλάδα και των υπαρξιακών συζητήσεων για την Δημοκρατία της Κύπρου …

Όμως παρά τις υφιστάμενες ή απειλούμενες «λούμπες» ,  το διάστημα είναι  αναμφισβήτητη πρόκληση για  όλες τις ευρωπαϊκές χώρες -  αν εξαιρέσει κανείς το Σαν Μαρίνο και την Ανδόρα…. Τη χρονιά αυτή απέχουμε 60 χρόνια από την πρώτη εκτόξευση  Σοβιετικού δορυφόρου και  48 χρόνια από την προσελήνωση των Αμερικανών :   Απέχουμε όμως ελάχιστα  από  τον επαναχρησιμοποιούμενο πύραυλο,  που η  Space X δημιούργησε  με στόχο την επίτευξη πολλαπλών αποστολών  στο διάστημα . Αυτή η τεράστια ανατροπή στα κόστη εκτόξευσης είναι απολύτως βέβαιο ότι θα δώσει μεγάλη   ώθηση στην εξερεύνηση του διαστήματος, εκτοπίζοντας  τις αφηγήσεις του  Ιουλίου Βερν, του Ισαάκ Ασίμωφ και του Ντένικεν…..

[όψη των Άνδεων από τον διεθνή διαστημικό σταθμό] 

Σε  ένα αφιέρωμα του περιοδικού «Οικοτοπία» στην Οικολογία του διαστήματος  υπό τον τίτλο «Μια υποψήφια βιόσφαιρα»(1997), κάναμε αναφορά στη διεθνή συνθήκη «Για το εξωτερικό διάστημα» (1967), που περιείχε διατάξεις ανάλογες με αυτές  της προστασίας διεθνών βιοτόπων. 12 χρόνια αργότερα μια άλλη συνθήκη για την προστασία της ισορροπίας του σεληνιακού περιβάλλοντος επικυρώθηκε από την  πλειοψηφία των κρατών, αλλά  χωρίς τις  ΗΠΑ…

Τουλάχιστον εδώ και ένα τέταρτο αιώνα, αναπτύσσονται προβληματισμοί για τον «γεωσχηματισμό» (terraformation), που σημαίνει μια δυναμική σύνθεση βιοτικών και αβιοτικών στοιχείων για τη δημιουργία   φιλικού προς τον άνθρωπο περιβάλλοντος σε άλλο πλανήτη . Όμως σε αυτή τη στρατηγική του εποικισμού, υπάρχει ένα βασικό εμπόδιο   : Πολλά από τα θραύσματα ανενεργών διαστημικών συσκευών, περιφέρονται  με ταχύτητες άνω των  30.000 χιλιόμετρων  την ώρα, απειλώντας να διατρήσουν και να καταστρέψουν φρεσκοεκτοξευμένες συσκευές…Η απειλή  είναι ιδιαίτερα μεγάλη  έστω και σε ένα ιδιαίτερα μεγάλο χώρο, εκτεινόμενο  από τα 46.000 πόδια της οροφής ελέγχου  της Πολιτικής Αεροπορίας  μέχρι την ιονόσφαιρα…

Υπάρχει ανάγκη Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας στο  «Εγγύς διάστημα»; Σε όσους θα πουν «Όχι», αρκεί να υπενθυμίσουμε τον ντε φάκτο έλεγχο του «απώτερου διαστήματος» που ασκείται  για την επισήμανση  πιθανών συγκρούσεων  με ουράνια σώματα !  Μάλιστα κατά τα λεγόμενα της ΝΑΣΑ, επίκειται η εκτόξευση ενός σκάφους (DART) που θα «προβάρει»  την εκτροπή της πορείας  συγκεκριμένου   αστεροειδούς, ο οποίος  έχει κάποιες  πιθανότητες να προκαλέσει μια  Ιουράσια καταστροφή  το 2022…