Προς το Α της αρχιτεκτονικής

του Γιώργου  Παπαγιαννόπουλου*

Ανταποκρινόμενος σε ένα  συλλογικό άρθρο των Τ. Μπίρη, Μ.Αδάμη, Μ. Οικονόμου

ΠΗΓΗ: Greekarchitects

Κατόπιν συζητήσεων με τους συναδέλφους στο ΤΑΜ-ΔΠΘ Ελένη Αμερικάνου και Πάνο Εξαρχόπουλο και θετικά τοποθετημένοι ως προς την πρωτοβουλία αυτή , καταλάβαμε ότι μοιραζόμαστε την ίδια αμηχανία ως προς το ποιο θα μπορούσε να ήταν το επόμενο βήμα στην προσπάθεια ενός ανοίγματος προς την εγκύκλια εκπαίδευση της αρχιτεκτονικής ως επιστήμης και τέχνης. Ταυτόχρονα ως έμφυτης δεξιότητας και ανάγκης όλων -  μικρών και μεγάλων. Άλλωστε η μουσική, η ζωγραφική ή η λογοτεχνία κατέχουν ανέκαθεν έναν τέτοιο ρόλο μέσα στη ζωή του σχολείου. Ωστόσο, αν ανοίξει κανείς το ραδιόφωνο σήμερα θα εκπλαγεί αν τύχει να διασταυρωθεί με τους ήχους και τα λόγια του Χατζηδάκη ή του Τσιτσάνη.

Πριν 20 χρόνια, όταν σπούδαζα κυκλοφορούσε στην επικράτεια ένα και μοναδικό έντυπο αρχιτεκτονικής. Από τότε έως σήμερα κατακλυζόμαστε από εκδηλώσεις, άρθρα περί της αρχιτεκτονικής όχι κατά ανάγκη στον ειδικό τύπο. Παράλληλα, η «μπαλκονολογία» και η χωρική μιζέρια στην εξελισσόμενη νέα πόλη της Ξάνθης καλά κρατεί. Είμαστε αυτόπτες μάρτυρες αυτής της συνθήκης, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, στη διάρκεια των τελευταίων είκοσι ετών.

Νιώθω ότι το βήμα που προσφέρεται εν αφθονία σήμερα στους αρχιτέκτονες διανοούμενους δε βρίσκει την αντίστοιχη και ποθούμενη ανταπόκριση στο ευρύ κοινό. Λεξιλαγνεία και ευφυολογήματα ενίοτε φαίνεται να συγκροτούν έναν «νέο»,  «ελευθεριακό» Ακαδημαϊσμό εντυπωσιακό στους «ψαγμένους», πληκτικό έως και εκνευριστικό στους υπολοίπους, ειδικούς ή μη.

Από την άλλη η αρχιτεκτονική, το δομημένο περιβάλλον γενικότερα,  αφορά εκ των πραγμάτων τους πολλούς . Όχι τους λίγους. Όπως άλλωστε η τεχνολογία, η ιστορία, η οικολογία, η γεωμετρία, η υγιεινή διατροφή.

Εκεί ίσως κρύβεται το νήμα που θα  οδηγούσε παραπέρα αυτή την πρωτοβουλία των Τ. Μπίρη, Μ.Αδάμη και Μ. Οικονόμου.

Για το παιχνίδι που προτείνει η δασκάλα μου Μάρω Αδάμη, κατά το πρώτο έτος στο Πολυτεχνείο, αρχικά θα συμφωνήσω και θα επαυξήσω με τα κτίρια που προκρίνει. Όμως ο Πικάσο κάπου έχει γράψει πως ένας ωραίος πίνακας, ανάμεσα σε πολλούς άσχημους φαίνεται και αυτός άσχημος. Έτσι λοιπόν εγώ ψηφίζω, ως ωραιότερο όλων, τον Εθνικό κήπο με το καφενείο του προσβάσιμο παραπλεύρως από την Ηρώδου Αττικού. Έχει μια κρεβατίνα που αποδίδει μια δροσερή σκιά στο φυσικό ημιυπαίθριο μπροστά από το στοιχειώδες πέτρινο κτίσμα. Εκεί τα παιδιά, οι μεγάλοι, οι γέροι βρίσκουν φυσικά τη θέση τους μέσα στο χώρο. Ιδίως οι τελευταίοι που η στάση του σώματός τους μου φαίνεται πάντα πιο σοφή. Με πλάτη στον τοίχο, κοντά στο κατώφλι της εισόδου,  για γρήγορη εξυπηρέτηση ώστε να απολαμβάνουν απερίσπαστοι, κουβεντιάζοντας ή σιωπώντας,  τον κήπο.

*Αρχιτέκτων Ε.Μ.Π  Επίκουρος καθηγητής ΤΑΜ-ΔΠΘ