Την Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου
στις 7μμ στο πολιτιστικό στέκι μπουκαδούρα (πάρκο
Λιμενικού Καλαμάτας)
Η Ελένη Παπαδάκη γεννήθηκε
το 1903 από εύπορη οικογένεια της Αθήνας. Είχε πάθος με το θέατρο, ήταν
πολύγλωσση και καταρτισμένη στην μουσική. Θεωρήθηκε η κορυφαία ηθοποιός της
γενιάς της μαζί με την Κατίνα Παξινού, με την οποία υπήρχε ανταγωνισμός για την
διανομή των ρόλων. Αυτή η σύγκρουση καταγράφηκε και στον Τύπο, με αρκετούς
κριτικούς να εκφράζουν τις αμφιβολίες τους τους για την προτίμηση που έδειχνε
το Εθνικό Θέατρο στην Παξινού.
Κατά τη διάρκεια της
Κατοχής, η Παπαδάκη κατηγορήθηκε για τις επαφές της με τους Γερμανούς και τη
στενή σχέση της με τον διορισμένο από τους Γερμανούς πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη.
Ωστόσο, η Παπαδάκη χρησιμοποίησε αυτές τις διασυνδέσεις για να σώσει
κρατούμενους των Γερμανών που θα οδηγούνταν στην εκτέλεση. Μετά την
Απελευθέρωση, το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών τη διέγραψε από μέλος του
κατηγορώντας την για προδοτική στάση. Στις 21 Δεκεμβρίου 1944, η Πολιτοφυλακή
του ΕΑΜ την συνέλαβε και αφού δικάστηκε από λαϊκό δικαστήριο, δολοφονήθηκε με
τσεκούρι. Λίγες μέρες μετά, το ΚΚΕ εκτέλεσε όσους ήταν υπεύθυνοι για το θάνατό
της. Στην 12η Ολομέλεια, ο Ζαχαριάδης παραδέχθηκε ότι η δολοφονία της ήταν
σφάλμα του κόμματος.
Έγινε ποίημα από
τον Άγγελο Σικελιανό και εικονογραφήθηκε σαν Αγία Ελένη από τον Φώτη Κόντογλου.
Η απώλειά της ενέπνευσε τρεις σημαντικούς νεοέλληνες συγγραφείς. Για τον Γιώργο
Θεοτοκά, η Παπαδάκη είναι η ανυστερόβουλη εκπρόσωπος της αστικής Αθήνας
που προσπαθεί με διαλλακτικούς τρόπους να επικοινωνήσει με τους Γερμανούς, ώστε
να μπορέσει να σώσει όσους πρόκειται να εκτελεστούν. Συμβολίζει μια συναινετική
πολιτική, η οποία προτάσσει την υπομονή, στοχεύοντας στις μικρότερες απώλειες
μέχρι τη φυγή των Γερμανών, γι' αυτό και στοχοποιείται από τους κομμουνιστές.
Για τον Μάνο Ελευθερίου, ο
θάνατος της Ελένης Παπαδάκη έχει να κάνει με καλλιτεχνικές αντιζηλίες οι οποίες
οδήγησαν στο στιγματισμό της στο Εθνικό Θέατρο και, τελικά, στο θάνατό της.
Αποπολιτικοποιείται και τοποθετείται στον μικρόκοσμο της καλλιτεχνικής
κοινότητας. Στον Μισέλ
Φάις, ο θάνατος της Παπαδάκη έρχεται ως κορύφωση μιας σκοτεινής εποχής
γεμάτης βία όπου οι εντολές ενός ανθρώπου ήταν εύκολο να δοθούν μέσα στην
σκληροπυρηνική, γραφειοκρατική αντίληψη εξουσίας.
Θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ (2009, διάρκεια 52') του Γιάννη
Τζανετάκου από τη σειρά Εξιστορείν και Ιστορείν.
Θα σχολιάσει ο δικηγόρος
Δημήτρης Καούνης.
Τη συζήτηση θα
συντονίσει ο δημοσιογράφος Θανάσης Παντές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου