«ΑΘΗΝΑ ΠΟΛΗ ΕΧΘΡΙΚΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΡΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ»

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΥ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΠΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΕ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΗΤΡΟΠΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΓΟΥΔΗ ΣΤΙΣ 2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016 ΣΕ ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ ΚΑΠΑΨ

Θέλω να συγχαρώ κατ΄αρχάς την Επιτροπή γι΄ αυτή την πρωτοβουλία. Η ιστορική μνήμη πρέπει να διατηρείται ζωντανή, έστω κι αν πρόκειται για ιστορία με ι μικρό, την καθημερινή ιστορία τη δικιά μας, των δρώντων προσώπων, των πολιτών. Για μας πρέπει να διατηρείται ζωντανή, να εμπνεόμαστε, να παραδειγματιζόμαστε, να παίρνουμε δυνάμεις. Αντίθετα οι εξουσιαστές όλων των ειδών και τα ενεργούμενα τους επιδιώκουν να σβήσουν αυτή την ιστορική μνήμη.

Ο Χέγκελ στην «Φιλοσοφία της Ιστορίας» γράφει πως ο αυτοκράτορας Τσι Χουάγκ Λι, που επέβαλε την δουλεία στην Κίνα και κατασκεύασε το Σινικό τείχος «κατεδίωξε γενικά την παλιά φιλοσοφία και ιδιαίτερα τα βιβλία ιστορίας και τις ιστορικές μελέτες. Και το έκανε αυτό για να καταστήσει τη δυναστεία του πιο στερεά καταστρέφοντας την ανάμνηση των παλιών». Και βλέπουμε αυτή τη ιστορία να επαναλαμβάνεται συνέχεια και συνέχεια, και σήμερα, αν όχι με την καταστροφή των βιβλίων, τουλάχιστον με την παραποίησή τους.

Αλλά αν την ιστορία την γράφουν οι νικητές, όπως λένε, και οι εξουσιαστές εν γένει, και οι από κάτω έχουν το δικό τους λόγο να αντιστέκονται. Μια τέτοια πράξη αντί­στασης είναι και η σημερινή εκδήλωση.

Ο αγώνας των πολιτών για το περιβάλλον και τους ελεύθερους χώρους, χώρους ελευθερίας, δεν είναι βέβαια ζήτημα μόνον των τελευταίων 20 ετών.

  Εμάς θα μας απασχολήσει όμως αυτό το διάστημα, οπότε εμπλακήκαμε προσωπικά με τη δημι­ουργία της Συντονιστικής Επιτροπής Συλλόγων και Κινήσεων για την Προστασία των Ελεύθερων Χώρων και της Ποιότητας Ζωής η οποία και συγκρότησε στη συνέχεια την Επιτροπή Αγώνα για το Γουδή. Αλλά πρέπει να σημειώσουμε πως είχαμε εμπλακεί και πιο πριν, με τη δημιουργία της Συντονιστικής Επιτροπής για τη Σωτηρία του Πάρκου Ελευθερίας από το1994. Ήταν το προοίμιο που μας προίκισε με πολλή πείρα. Όμως τίποτε δεν πρέπει να εξετάζεται αποκομμένο από το γενικότερο πλαίσιο, με αιχμή το πολιτικό και κείνη η περίοδος ήταν κρίσιμη για την πατρίδα μας με αποκορύφωμα το2000 (συμβολικά). Καθόρισε τη μοίρα της για 30 έως 35χρόνια, όπως το 1944 καθόρισε τη μοίρα μας για 30 χρόνια επίσης αλλά και μέχρι σήμερα. Όπως το 1974 καθόρισε τη μοίρα της για άλλα 30 έως 35 χρόνια, με θετικό πρόσιμο, μέχρι το μοιραίο 2009-2010, με την επιβολή των μνημονίων και την υπαγωγή τής Ελλάδας σε καθεστώς επιτροπείας, σε καθεστώς νεοαποικιακής εξάρτησης και εκπτώχευσης για άλλα 30 έως 35 χρόνια, εκτός κι αν ξεσηκωθούμε εμείς οι πολίτες.                                                                    

Οι κατακτήσεις της προηγούμενης περιόδου έπρεπε να ακυρωθούν, κι αυτό έπρεπε να γίνει μέσω μιας επίπλαστης ευμάρειας, που αναπόφευκτα, θα έφερνε την χρεωκοπία. Αυτή ήταν η αποστολή το Σημίτη με τα μεγάλα έργα, τους Ολυμπιακούς αγώνες, την επίθεση στο περιβάλλον και στους ελεύθερους χώρους, το χρηματιστήριο (μικρογραφία του παραληρήματος πλουτισμού και στη συνέχεια κατάρρευσης-εκπτώχευσης, υφαρπαγής μικρών περιουσιών από παλιούς και νέους κεφαλαιοκράτες), και με αποκορύφωμα την υιοθέτηση του Ευρώ, την απεμπόληση της νομισματικής και κατ΄ επέκταση της εθνικής κυριαρχίας.

Αυτό, το οποίο ήταν μια παγίδα, καθόρισε τη μοίρα μας για 30 έως 35 χρόνια τουλάχιστον, εκτός κι αν ορθώσουμε το ανάστημα μας πιο νωρίς.

Οι περίοδοι βέβαια αλληλοκαλύπτονται ή προς το τέλος προετοιμάζουν την άλλη. Όπως το 1967 ήταν το αποκορύφωμα αλλά και η αρχή του τέλους του εμφυλιοπολεμικού καθεστώτος, έτσι και το 2000 ήταν το αποκορύφωμα αλλά και η αρχή του τέλους της περιόδου μιας αντιφατικής ευημερίας.

Από όλα αυτά, βέβαια, θα σταθώ μόνον στην επίθεση στο περιβάλλον και τους ελεύθερους χώρους με αποκορύφωμα τους Ολυμπιακούς αγώνες και τα έργα τους. Συνδέονται άρρηκτα αυτά.

Η Συντονιστική Επιτροπή συγκροτήθηκε με πρωτοβουλία του ΣΕΠΟΧ, όπου ο ομιλών ήταν Γενικός Γραμματέας με πρόεδρο τον Θύμιο τον Παπαγιάννη και του Πολιτιστικού Συλλόγου Άνω Αμπελοκήπων με  Πρόεδρο τον Θύμιο Μαύρη και μέλη τον Μιχάλη Ζωίδη (Γενικό Γραμματέα), τον Δημήτρη Κλεφτοδήμο (Αντιπρόεδρο) και τον Γιώργο Βοζικάκη. Συσπείρωσε, σχεδόν αμέσως, δεκαπέντε (15) συλλόγους και έφτασε μέχρι και τους είκοσι πέντε (25) της κεντρικής περιοχής του Λεκανοπεδίου και κάποιους γενικότερης αναφοράς όπως: ο ΣΕΠΟΧ, Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, οι ΠΕΖΗ που εμείς δημιουργήσαμε.

Αμέσως αποφασίσαμε πως δεν δεχόμαστε κομματικές ή δημοτικές κινήσεις, παρά μόνον κινήσεις πολιτών (ανεξάρτητα από την πολιτική τοποθέτηση καθενός- καθεμιάς, αρκεί να μένουμε προσηλωμένοι και αδιάλλακτοι στον κεντρικό μας στόχο: την προστασία και επαύξηση των ελεύθερων δημόσιων χώρων). Σύνθημα μας ήταν: «ούτε ένα εκατοστό ελεύθερου δημόσιου χώρου δεν πρέπει να διατεθεί για άλλο σκοπό». Το οποίο και διεκήρυσσε και ο τότε πρόεδρος του Ε΄ τμήματος του ΣτΕ, ο Μιχάλης Δεκλερής.

Τις αποφάσεις τις παίρναμε με ομοφωνία. Καθιερώσαμε τις αρχές της άμεσης δη­μοκρατίας. Εκεί στις συνελεύσεις, που γινόταν, κάθε είκοσι (20) ημέρες, παίρνονταν όλες οι αποφάσεις. Για τη διαχείρισή τους συγκροτήθηκε μια γραμματεία, τα μέλη της οποίας άλλαζαν κάθε 5-6 μήνες, ώστε όλοι και όλες να περάσουν απ’ αυτές τις θέσεις ευθύνης.

Ευθύς αμέσως προέκυψε, βέβαια, το θέμα των Ολυμπιακών Αγώνων (Οι οποίοι στοίχισαν 20-25 δισεκατομμύρια ευρώ). Επειδή δεν υπήρχε ομοφωνία για τη στάση μας απέναντι τους, δεν πήραμε θέση υπέρ ή κατά, αλλά αποφασίσαμε να παλέψουμε σθεναρά κατά των συνεπειών σε ό,τι αφορά το περιβάλλον και τους ελεύθερους χώρους. Έτσι διοργανώσαμε και την πρώτη ημερίδα γι΄αυτούς, σε συνεργασία με την Συντονιστική για την παραλία στο ΕΜΠ. Η δεύτερη ημερίδα οργανώθηκε λίγο αργότερα από τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων. Σ΄αυτές αναλύθηκαν σε ικανοποιητικό βαθμό όλες οι πλευρές ζητήματος και οι επι­πτώσεις των Αγώνων

Μέσα απ΄αυτές τις διεργασίες προέκυψε η Πρωτοβουλία Πολιτών κατά της διεξα­γωγής των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004,απ΄όσους είμαστε αποφασισμένοι να παλέψουμε κατά του συνόλου αυτού του ολέθριου για την χώρα μας εγχειρήματος. Αναφέρω μεταξύ άλλων τον Πάνο Τότσικα, την Ελένη Πορτάλιου, την Μαριλένα Ιατρίδου, τον Γιώργο Λιερό, τον Αντώνη Μαούνη, την Νανά Βαφείδη αργότερα.

Οι κοινοβουλευτικές πολιτικές δυνάμεις έμειναν, φαινομενικά, παγερά αδιάφορες απέναντι στο εγχείρημα μας, στην πραγματικότητα εχθρικές, εκτός από τον ΣΥΝ, που πήρε απόφαση κατά πλειοψηφία (με τον Κωνσταντόπουλο να μειοψηφεί) κατά των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά για πέντε (5) μήνες μόνο, μέχρι την απόφαση ανάθεσης στην Αθήνα της διεξαγωγής τους το Σεπτέμβριο του 1997. Μετά ο Κωνσταντόπουλος έγινε μέλος της Εθνικής Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων, μιας διακομματικής επιτροπής – φάντασμα για ξέπλυμα των Αγώνων και των συνεπειών τους. Ο ¨εθνικός στόχος» των Αγώνων, έγινε όργανο εθνικού εκμαυλισμού και παραπλάνησης, ύπνωσης των μαζών.

Εμείς βάζαμε το ερώτημα «ποιος θα τα πληρώσει όλα αυτά;» και απαντούσαμε: «Τα συνήθη υποζύγια, οι συνήθεις φορολογούμενοι». Κάποιοι οικονομολόγοι, με­ταξύ των οποίων και της Αριστεράς, ο Δραγασάκης και ο Τόλιος, απαντούσαν «Με την ανάπτυξη που θα προκύψει θα αυξηθούν τα δημόσια έσοδα». Και ο Βεργόπουλος είχε γράψει τότε ένα ανάλογο άρθρο στην Ελευθεροτυπία. Το δημό­σιο χρέος δεν το λάμβαναν υπόψη τους οι λαμπροί οικονομολόγοι.

Δεν μπορώ να μην πω, κι ας θεωρηθεί ότι περιαυτολογώ, επειδή έκανα μετακόμιση το Μάρτη αναγκαστικά σκάλισα τα χαρτιά μου, βρήκα λοιπόν άρθρα μου που τα είχα ξεχάσει, εκείνης της περιόδου, όπου έγραφα πως σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ η Ελλάδα έχει το ψηλότερο δημόσιο χρέος ποσοστιαία, από όλες αυτές τις χώρες. Και έθετα ευθέως το ζήτημα ότι τα τεράστια κόστη των Ολυμπιακών Αγώνων θα αυξήσουν θεαματικά αυτό το χρέος και ποιος θα το ξεπληρώσει .Δεν μπορούσα βέβαια να φανταστώ ότι θα φτάναμε σε αυτήν την μνημονιακή νεοαποικιακή υπο­ταγή της χώρας και την ραγδαία εκπτώχευση του λαού μας. Αλλά στη ζωή καθώς και στην πολιτική ποτέ μη λες ποτέ!

Εκείνη την εποχή λοιπόν αντιμετωπίζαμε την επίθεση στο περιβάλλον και στους ελεύθερους χώρους που είχε ξεκινήσει πριν από την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων και συνεχίστηκε και γενικεύτηκε στη διάρκεια της προετοιμασίας και με την τελική κατασκευή των εγκαταστάσεων. Οι καναλάρχες και τα άλλα μέλη της οικο­νομικής ολιγαρχίας είχαν πρωτοστατήσει. Ο Λαμπράκης στο Πάρκο Ελευθερίας, ο Κυριακού με τον Πανελλήνιο στο πάρκο του Πεδίου του Άρεως, οι Βαρδινογιάννηδες με τον Παναθηναϊκό και το γήπεδο του αρχικά στο πάρκο Γουδή, και μετά στον Βοτανικό και τον Ελαιώνα γενικότερα, το ζεύγος Γουλανδρή με το Μουσείο της Μοντέρνας Τέχνης αρχικά στο άλσος Ρηγίλλης (που σώθηκε χάρη στο Λύκειο του Αριστοτέλη) και στη συνέχεια στο άλσος Ριζάρη, ο Βωβός στο κτήμα Θων και στον Βοτανικό σε συνεργασία με Βαρδινογιάννηδες με το Μολ του πλάι στο μελλοντικό γήπεδο του ΠΑΟ. Αλλά αντιμετωπίσαμε και την επίθεση στους ελεύθερους χώρους από δημόσιους φορείς ή και μικρότερα συμφέροντα. Αναφέρω τη ΔΕΗ, που ήθελε να κτίσει τα κεντρικά της γραφεία στον ελεύθερο χώρο δίπλα στο Γηροκομείο Αθηνών, την Αρχαιολογική Υπηρεσία που περιέφραξε όλο το λόφο Φιλοπάππου και ήθελε να βάλει εισιτήριο αποκόπτοντας έναν τεράστιο και ζωτικό ελεύθερο από την πολίτες, την κατασκευή του θηριώδους Μουσείου της Ακρόπολης στον ελεύθερο δημόσιο χώρο του Μακρυγιάννη.

Κάποιους από τους ελεύθερους χώρους μπορέσαμε να τους σώσουμε με κινητο­ποιήσεις και προσφυγές στο ΣτΕ. Το οικόπεδο της ΔΕΗ με πρωτοστάτη τον Πολιτι­στικό Σύλλογο Άνω Αμπελόκηπων, ο οποίος κατάφερε και απελευθέρωσε τον χώρο του ΚΑΠΑΨ και δημιουργήθηκε το πάρκο. Επίσης τα άλση Ριζάρη και Ρηγίλλης (με τη βοήθεια και του Αριστοτέλη!), τον χαρακτηρισμό χώρο πρασίνου στον Βοτανικό από το γήπεδο του ΠΑΟ, παρόλο που ο Βωβός να φτιάξει το γιαπί για το Μολ, που έμεινε έτσι. Το άλσος Γουδή πιο πριν από το γήπεδο του ΠΑΟ και άλλες επιβουλές όπως το Ασκληπείο κάποιων καθη­γητών της Ιατρικής. Επίσης τα Τουρκοβούνια από διάφορες επιβουλές.

Σε άλλες περιπτώσεις όμως ο συσχετισμός δυνάμεων ήταν συντριπτικός. και αυτό αποκο­ρυφώθηκε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, τους σχεδιασμούς και την κατασκευή των έργων. Επικεφαλής τέθηκε από τον Σημίτη ένα σημαίνον στέλεχος της οικονομικής ολιγαρχίας. Η Γιάννα Αγγελοπούλου, έτσι για να εμπεδώσουμε ποιος κάνει κουμάντο. Χωρίς αιδώ, χωρίς ντροπή, χωρίς τσίπα. Κι από πίσω της όλα τα μεγάλα κατασκευαστικά, εκδοτικά, τηλεο­πτικά, τηλεπικοινωνιακά, εμπορικά συμφέροντα, ελληνικά και διεθνή. Το φαγοπότι ήταν μεγάλο, στις πλάτες του ελληνικού λαού που τον είχαν αποκοιμίσει έως αφιονίσει με την Μεγάλη Ιδέα του Έθνους. (Αν και ακόμα και οι δικές τους δημοσκοπήσεις έδειχναν σοβαρό ποσοστό αμφισβήτησης).

Ωστόσο και τότε ακόμα πετύχαμε κάποιες νίκες. Είχαν σχεδιάσει πάνω στη Φαληρική ακτή επτά μεγάλα Ολυμπιακά συγκροτήματα. Τελικά έγιναν μόνον δύο. Είχαν σχεδιάσει την κατασκευή του Ιπποδρόμου και του Ολυμπιακού Ιππικού κέντρου μέσα στο δάσος Τατοϊου- Βαρυμπόμπης, μοναδικού εκτεταμένου πνεύμονα πρασίνου μέσα στο Λεκανοπέδιο, ο οποίος αποδείχτηκε ακόμη πιο πολύτιμος μετά την καταστροφική λαίλαπα τη μεγάλη πυρκαγιά της Πάρνηθας. Το αποτρέψαμε και αυτό.

Και ήρθε το 2004, η διεξαγωγή των Αγώνων. Συνέπεσαν με την κατάκτηση του ευ­ρωπαϊκού κυπέλου στο ποδόσφαιρο, ενώ τον επόμενο χρόνο ήρθε η κατάκτηση του πανευρωπαϊκού στο μπάσκετ, και μετά η Τρίτη θέση στο Μουντομπάσκετ (κερδί­σαμε όμως την Dream Team, μας άρεσαν αυτά βέβαια).

Ήταν το αποκορύφωμα της επίπλαστης «ισχυρής Ελλάδας» του Σημίτη και όλων των άλλων, που θα το πληρώναμε σε λίγο με αίμα και δάκρυα. Σε πολύ λίγο μάλι­στα. Η πτώση ήταν κατακόρυφη και παταγώδης. Αλλά αυτήν δεν είναι ανάγκη να σας την περιγράψω, την ζείτε, την ζούμε όλοι μας.

Για τη σημερινή κατάσταση δε θα πω και πολλά πράγματα. Οι αντιστάσεις μεν έχουν μειωθεί λόγω του γενικότερα πεσμένου ηθικού και άλλων πιεστικών προ­βλημάτων, αλλά και η πίεση των οικονομικά ισχυρών έχει κάπως ατονήσει.1).Λόγω οικονομικής δυσπραγίας, 2). λόγω του ότι έχουν φάει τα μούτρα τους σε κάποιους ελεύθερους χώρους, όπως στο Βοτανικό και στο Άλσος Ριζάρη,3).είτε επειδή έχουν στερέψει  οι ελεύθεροι χώροι τώρα που ξεπουλήθηκε και το Ελληνικό, αν και είναι ικανοί να χτίσουν ακόμη και στην Ακρόπολη. Κάποιος Φιλανδός υπουργός είχε πει τάχα μου αστεία: «Δεν έχετε ξεπληρώσει το χρέος; Γιατί πουλάτε την Ακρόπολη ¨η την Κέρκυρα;»

Επήλθαν και ανακατατάξεις ή αλλαγή φρουράς στην ολιγαρχία. Ο Λαμπράκης μας άφησε ημέρες και άφησε το Μέγαρο Μουσικής χρεοκοπημένο. Η κυβέρνηση Σύριζα το πήρε στους ώμους του κράτους που θα πληρώσει όλα τα χρέη του,δηλαδή εμείς θα το πληρώσουμε. Μετά 30 χρόνια θα επιστραφεί αγνό και αμόλυντο στον σύλλογο «Φίλοι του Μεγάρου Μουσικής», στους ανθρώπους δηλαδή Λαμπράκη-Ψυχάρη και διάδοχοι. Το ζεύγος Γουλανδρή μάς άφησε επίσης μέρες, και οι κληρονόμοι αποφάσισαν το Μουσείο να γίνει σε ιδιωτικό χώρο. Κάτι είναι και αυτό. Οι Βαρδινογιάννηδες άφησαν τον ΠΑΟ χρεοκοπημένο. Ανέλαβε για ένα μήνα ο Κωνσταντόπουλος. Μετά ανέλαβε ο Αλαφούζος, ο οποίος θέλει να δείχνει οικολογικές ευαισθησίες μέσα από τον ΣΚΑΪ.

Ο Βωβός, λόγω όμως αυτής της ιστορίας, χρεοκόπησε κι αυτός. Ο Κυριακού αποσύρθηκε από τον Πανελλήνιο, αφού όμως πρώτα κατόρθωσε να νομιμοποιήσει, μέσω των μνημονιακών κυβερνήσεων του εκμαυλισμού, τα αυθαίρετά του μέσα στο Πάρκο. Τώρα η Περιφέρεια Αττικής (η κα Δούρου!) επεκτείνει την περίφραξη όλου του Πάρκου μέχρι το δρόμο, για να κλείνει τη νύχτα. Σιδηρόφρακτα πάρκα, σιδηρόφρακτες πόλεις, από σιδηρόφρακτες ψυχές.

Αιχμή του δόρατος των αγώνων μας πια – χωρίς να εγκαταλείπουμε το Ελληνικό – είναι το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή και είμαστε πάντα σε επιφυλακή για τον Ελαιώνα, του Φιλοπάππου, τον Διόνυσο Πεδίο Άρεως και οποιοδήποτε άλλο ελεύθερο χώρο απειληθεί. Ό,τι μπορούμε να κάνουμε θα το κάνουμε, όσοι τουλάχιστον δεν ανήκουμε σε οργανώσεις και κινήσεις πολιτών που έχουν γίνει παραρτήματα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και της Κυβέρνησης.

Τελειώνοντας υπάρχει ακόμα ένα θέμα: Είναι βάρβαρο και αηδιαστικό, η ίδια η Επι­τροπή Πεδίου Άρεως να ζητάει ή να συζητάει σοβαρά με την Περιφέρεια να περι­φραχθεί, πλήρως το πάρκο, με πανύψηλη περίφραξη, που θα κλείνει τη νύχτα – ήδη έχουν επιτρέψει να κλείνει – και μάλιστα η αστυνομία πιο πριν να εκκενώνει το πάρκο από άστεγους, εξαρτημένους, πρόσφυγες και άλλους δυστυχισμένους. Μα αυτά είναι θύματα αυτής της κοινωνίας και του νεοαποικιακού καθεστώτος, που βιώνουμε, τα οποία χρειάζονται φροντίδα, κοινωνική προστασία, περίθαλψη και όχι διώξεις και βία.

Θυμάστε το τραγούδι του Σαββόπουλου πριν 50 χρόνια, που λέει: «Κι έδιωξε η αστυνομία τους αλήτες από το πάρκο». Για αυτό το πάρκο το έγραψε, και όχι βέ­βαια, για να επικροτήσει, αλλά για να θρηνήσει μαζί τους.                   

Και ο Καπλάνης είχε γράψει το 1949 το « Ένας αλήτης πέθανε στου πάρκου την πλατεία-μα ούτε μάτια δάκρυσαν ούτε καρδιές εράγισαν-άραγε ποιος να ΄ναι αιτία κακούργα κοινωνία» (Αυτό το «κακούργα κοινωνία» το περιγελούσαν μετά οι μικροαστοί. Δυστυχώς όμως έχουμε ξαναγυρίσει σε αυτές τις τραγικές εποχές). Και για να πάω πιο πίσω. Ο Ελύτης έγραφε στο Άξιον Εστί για την κατοχή, και μιλούσε για «τα παιδιά που τα λέγανε αλήτες» και όρθωσαν τα στήθη τους απέναντι στους Ναζί κατακτητές. Δυστυχώς εκείνη η περίοδος έχει καθορίσει τη μοίρα της πατρίδας μας για πολύ περισσότερα χρόνια, αλλά έχει αφήσει και παρακαταθήκες.

Υστερόγραφο: Φέτος κλείνουν είκοσι χρόνια από την ίδρυση της Συντονιστικής Επιτροπής για την Προστασία των Ελεύθερων Χώρων και της Ποιότητας Ζωής. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό και μας προκαλεί συγκίνηση, που στη σημερινή ημερίδα γίνεται η ιστορική αναδρομή στα δεκατέσσερα χρόνια ενεργού δράσης της.