ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΤΗ …

Του Γιάννη Σχίζα

Η φωτογραφία είναι του MONUMENTA 

    Στις εορταστικές περιόδους πολλές φορές η μνήμη υποτάσσεται στη νοσταλγία :  Που συχνά είναι  δύναμη εξωραϊστική, δύναμη έκφρασης της υπεροχής του δικού μας παρελθόντος κόσμου έναντι του  παρόντος.. Όμως η  μνήμη   μπορεί να είναι  επίσης   κριτική και ανατρεπτική – αν  πάρουμε για παράδειγμα τα  «όρια της πόλης», ένα βιβλίο όπου   ο Μάρραιη Μπούχτσιν   εγκωμιάζει παρελθούσες δομές πόλεων. Στο «Αθηναϊκό Ημερολόγιο» των  Καιροφύλλα και Φιλιππότη βρίσκει  κανένας και από τα δύο στοιχεία…

      Λόγου χάρη  σε ένα κείμενο για τις  «Διακοπές των Αθηναίων»,  σώζεται η δήλωση του  Εμμανουήλ Ροϊδη τον  19^ου αιώνα, περί της ύπαρξης   ειδυλλιακών χώρων παραθερισμού σε απόσταση μόλις 20 λεπτών (με τα πόδια παρακαλώ!) από την Ομόνοια …Μετά την εισβολή του αυτοκινήτου στην Αθηναϊκή ζωή το βασικό διαφημιστικό σλόγκαν  προς ανέστιους ή οικοπεδολάγνους («Οικόπεδα 5 λεπτά από την Ομόνοια») χρωμάτιζε  όλη τη δεκαετία του 60,  για να γίνει διαδοχικά  ουτοπία,   φάρσα,  τελικά είδος  σκωληκόβρωτο  στη χωματερή της Ιστορίας….…

            Μέσα στις σελίδες του «Ημερολόγιου» προβάλλει ένας κόσμος «πολύ της ησυχίας», που σε κάνει να σκέπτεσαι τους σημερινούς  επικοινωνιακούς καταιγισμούς. Το 1924 ο Κωστής Παλαμάς γράφει στην αγαπημένη του Ραχήλ  για την Αθήνα : «Πολυκοσμία, πανσπερμία, βαρβαροκοσμία, αυτοκινητοκρατορία (!), χαλασμός κόσμου, ακαθαρσία, βρώμα» ». Ακόμη όμως πιο «ησυχοκρατική» (!)  ήταν  η προσέγγιση   του Τίμου Μωραϊτίνη, που  με αφορμή την πρώτη επίσημη εκπομπή ραδιοφώνου το 1938   υποστήριζε   ότι ο κόσμος θα χάσει την ησυχία του…

       «Λόντρα Παρίσι Νιου Γιορκ Βουδαπέστη Βιέννη -  Μπρος στην Αθήνα καμιά σας  δεν βγαίνει», δήλωνε τραγουδιστικά το αυτάρεσκο  πνεύμα του μεσοπολέμου, όμως η Αθήνα βίωνε εγγενείς αδυναμίες . Λάσπη το χειμώνα και σκόνη το καλοκαίρι ήταν κυρίαρχες καταστάσεις στην  πρωτεύουσα  του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, όμως στο δεύτερο μισό το νέο μοντέρνο πνεύμα αναλάμβανε  τον εξωραϊσμό  του χώρου. Εκφραστής αυτού  ο Κ. Καραμανλής ο πρεσβύτερος,  και άντε να  εξηγήσεις σήμερα  ότι ο εκσυγχρονισμός  πάλαι ποτέ  «πήγαινε σετ»  με τις  χριστοπαναγίες του Πρωθυπουργού προς τα  κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης ….

         Κάποτε κυκλοφορούσαν  μέχρι και  «οδηγοί καλής συμπεριφοράς»  με συστάσεις  επί παντός κοινωνικού ζητήματος :  «Αποφεύγετε όταν συνοδεύετε μιαν κυρίαν να παρατηρείτε άλλας κυρίας ή πολύ περισσότερον να κάνετε κόρτε γύρω σας….»

          Ο εκ των ανθολογουμένων  Χρήστος Πυρπάσος  «καμαρώνει»  για την  βραβευμένη απάντησή  του στο ερώτημα : «Ποιο βραβείο θα δίνατε στην πιο άσχημη γυναίκα ; » .Και η  γαλλοπρεπής απάντηση :   Το βραβείο Νό-μπελ (No- belle- της όχι ωραίας ) ! 

ΑΥΓΗ 29.12.2018