Του Γιάννη
Σχίζα
Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 8.6.15
Θυμάμαι μια
φορά το στρατηγό Δομάζο -«που ο θεός να μου κόβει ημέρες και να του δίνει χρόνια », θα έλεγε ένας
παραδοσιακός και διατηρητέος Παναθηναϊκός, με ολίγη ανατολίτικη εσάνς… Τον θυμάμαι στη
Μέκκα των «απανταχού», προφανώς όχι των Νεοχωριτών
Φθιωτιδοφωκίδος αλλά των μετέπειτα αποκληθέντων
βάζελων, δηλαδή στο γήπεδο της Λεωφόρου. Τότε
ήταν εκτός δράσης, φορούσε μπλου-τζην
και από πάνω ένα πανάκριβο γούνινο παλτό…Η αντίθεση ήταν
χοντρή, αλλά ταυτόχρονα δήλωνε και το κομφορμιστικό πνεύμα κάποιας εποχής: Όταν το τζην είχε γίνει ακόμη και για τους κυριλέ,
πιο κυριλέ από ό,τι οι γραβάτες .
Απεχθάνομαι το
μένος των γέρων εναντίον των νεωτερισμών, αλλά δε νοιώθω την ανάγκη να
αποδέχομαι αισθητικά τον κάθε ένα που νεωτερίζει …
Μια φορά , προ εποχής unisex, το μουστάκι ήταν σημαία της
αρρενωπότητας, τόσο ώστε ένας προπονητής
του Ολυμπιακού [«φτου σκουληκομυρμηγκότρυπα», θα έλεγε μια παναθηναϊκής εμπνεύσεως βασκανία, και μάλιστα τετράκις]
να απευθύνεται στους παίχτες του πριν
από κρίσιμο αγώνα και να τους λέει : “Άντρες
είστε, μουστάκια έχετε, παίξτε μπάλα να κερδίσετε”…
Κάποτε
πέρασε κι αυτό - οι μίνι φούστες, οι
μάξι, οι καμπάνες, τα σωληνοειδή παντελόνια, οι ευτραφείς ή «στημένοι»
μύστακες. Η εμφανισιακή παραδοξότητα αποκεντρώθηκε, ο κάθε ένας έγινε
διαχειριστής της μόστρας του . Οι
γενειοφόροι μάλλον σπάνιζαν στο σύνολο του ανδρικού πληθυσμού, εξ αυτών δε κάποιοι
είχαν μοντέλο τη ροκ όπερα «Ιησούς Χριστός υπέρλαμπρο άστρο», ενώ άλλοι περιποιόντουσαν τα γένια τους πιο πολύ και από
καλοθρεμμένα πεκινουά. Τότε επαναποκαταστάθηκε
κάπως ο συνειρμός γενειάδας και ληστή - κάτι λίγο από πρώϊμες φωτογραφίες του 19ου
αιώνα, κάτι λίγο από φωτογραφίες κεφαλιών κακοποιών που τουφεκίσθηκαν και εκτίθονταν – ακόμη και στα τυράδικα του
Μετσόβου. Μάλιστα κάποιες εποχές,
αρκετά χρόνια μετά την κατάργηση των ξυριστικών λεπίδων που μπαίναν σε
πατάτες και εκτοξεύονταν κατά της Αστυνομίας από μαχητές οικοδόμους, όταν ακόμη
ήταν ισχυρή η μνήμη του ακριβού ξυρίσματος αλλά και των επιδερμίδων που λόγω
αξυρισιάς ήταν σκληρές σα σολόδερμα*, κυκλοφορούσε κι ένα ανέκδοτο, μάλλον στερεολαδίτικης εμβέλειας ….
«Ένας
γενειοφόρος πήγε στο μπαρμπέρη για ξύρισμα …Του λέει ο μπαρμπέρης, να
ξεκινήσουμε από τη σαπουνάδα….Τσαντίζεται ο γενειοφόρος, άκου ρε, τι πα να πει σαπουνάδα, εγώ είμαι από το Καρπενήσι…Εν τάξει, ό,τι
πεις, του λέει ο μπαρμπέρης, «στεγνό ξύρισμα», μάλιστα, και ξεκινάει , χρατς, του κόβει μια φέτα, χρουτς…..
ο άλλος έπαθε….Συνεχίζει ο μπαρμπέρης, χρατς, μια ακόμη φέτα, χρουτς, ο άλλος
δάκρυσε από τον πόνο …Οπότε κάποια στιγμή δεν άντεξε και λέει στο μπαρμπέρη : βάλε και λίγο σαπουνάδα, δεν είμαι τελείως
μέσα από το Καρπενήσι, είμαι παραέξω…..»
Και αφού
λοιπόν όλα αυτά έγιναν και ξέγιναν, εμφανίζεται στις ημέρες μας ο νεωτερισμός
της γενειάδας…Ξαφνικά όλο και περισσότεροι
μοστράρουν γενειάδα τζιχαντικού τύπου, σα να κυκλοφορούν ως στρατιώτες Ισλαμικού συντάγματος με άδεια εξόδου …Και η γενειάδα μεταδίδεται ταχύτερα από ιό σε υπολογιστή,
μέχρι που σε λίγο αναμένεται η παραγωγή ψευδογενειάδων (περούκες) για σπανούς…
Στη ζωή
σημασία δεν έχει μόνο το γίγνεσθαι, αλλά και η ταχύτητα. Στη διαλεκτική ένα
πολύ γρήγορο χάδι περνάει στο αντίθετό του, δηλαδή γίνεται χαστούκι, ως εκ της
ταχύτητάς του ! Στην περίπτωση της
διαχείρισης του προσώπου, μια αργή προσχώρηση στη «λογική» της γενειάδας θα έδινε ένα στίγμα νέας αισθητικής , κι
ακόμη θα αποτελούσε πλάγια μορφή διαμαρτυρίας στα ξυραφάκια της εποχής της
λιτότητας : Που όλο χάνουν σε δραστικότητα και ξυριστική ισχύ…
Ο κομφορμισμός , ως μορφή παθητικής προσαρμογής
στα πλειοψηφικά γούστα, δημιουργεί μια
υποδόρια αίσθηση ασφάλειας, πλην όμως καταστέλλει την ιδιαιτερότητά μας
. Ο αγώνας εναντίον της μόδας δεν είναι μια ακόμη «πλάκα» για να ξεχνάμε τα
χάλια μας, αλλά πάγια – έστω και μικρή -
διάσταση του αγώνα για την κοινωνική χειραφέτηση…..
*δέρμα που
χρησιμοποιούσαν παλιά οι τσαγκάρηδες για τις σόλες των παπουτσιών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου