"Σκάνδαλο Αυγών – και όχι μόνο – στη Β. Ευρώπη"

της Καίτης Μυλωνά

 

Κτηνίατρου, Σύμβουλου Ανάπτυξης Κτηνοτροφίας

aikmilona@3volve.io

Από τις 22 Ιουλίου, όπου η ολλανδική αρχή για την ασφάλεια των τροφίμων δήλωσε ότι έθεσε επτά εταιρείες πουλερικών υπό έρευνα, αφού διαπίστωσαν την ύπαρξη της ουσίας fipronil σε παρτίδα αυγών, το σκάνδαλο με τα μολυσμένα αυγά έχει περάσει τα σύνορα της Ολλανδίας και έχει εξελιχθεί σε σκάνδαλο των χωρών της Βόρειας Ευρώπης.

Το ζήτημα που προκύπτει είναι ότι όλα τα διατροφικά σκάνδαλα των τελευταίων ετών συμβαίνουν και διαπιστώνονται σε χώρες της Β. Ευρώπης. Συμβαίνουν σε χώρες, όπως η Ολλανδία και η Γερμανία όπου σκοπός της παραγωγικής διαδικασίας στον αγροτικό τομέα δεν είναι μόνο, ούτε κυρίως, η επάρκεια στη διατροφή των πολιτών τους, αλλά οι εξαγωγές. Έτσι, και ο τρόπος εκτροφής των ζώων και επεξεργασίας των κτηνοτροφικών προϊόντων για την παρασκευή τροφίμων είναι στην κατεύθυνση της ποσότητας και όχι της ποιότητας. Αυτή εξάλλου είναι και η κεντρική κατεύθυνση της ΚΑΠ.

Ο τρόπος αυτός της παραγωγής, που βασίζεται, εκτός από τα παραπάνω, στην απόκτηση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου κέρδους σε όσο το δυνατόν μικρότερο χρονικό διάστημα και με όσο το δυνατόν χαμηλότερο κόστος, είναι η φιλοσοφία των επιχειρήσεων σε όλη την αλυσίδα της διατροφής στις βορειοευρωπαϊκές χώρες και είναι αυτή η αιτία όλων των σκανδάλων στον τομέα της διατροφής.

Είναι η ίδια αντίληψη που εμπεριέχεται στις Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου και που θεωρεί εμπόδιο οτιδήποτε αναφέρεται σε προδιαγραφές υγιεινής και πρότυπα ποιότητας. Γι’ αυτό, εξάλλου, οι Ενώσεις των Γεωργών και των Κτηνοτρόφων (με επικεφαλής τις Copa – Cogeca) και οι Ενώσεις των Βιομηχανιών Ζωοτροφών και Τροφίμων είναι υπέρ των Συμφωνιών αυτών.

Στη Γερμανία, επίσης, έχει έδρα η συγχωνευμένη (με τη Monsanto) πολυεθνική εταιρεία Bayer, η οποία διακινεί το επίσης εντομοκτόνο Roundup τηςMonsanto, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως ενδοκρινικός διαταρράκτης με τις αντίστοιχες επιπτώσεις στην υγεία, καρκίνους κ.λ.π. Αλλά και παγκόσμια περιβαλλοντικά σκάνδαλα στη Γερμανία έχουν την έδρα τους και αναφέρομαι στο σκάνδαλο με το «πειραγμένο» σύστημα των εκπομπών καυσαερίων της γερμανικής εταιρείας αυτοκινήτων VW.

Ως προς το σκάνδαλο καθεαυτό, ευρύτερες, αν και ακόμη ελεγχόμενες διαστάσεις φαίνεται να παίρνει το διατροφικό σκάνδαλο με τα τοξικά αυγά στη Γερμανία και σε γειτονικές χώρες, Βέλγιο, Γαλλία και Μ.Βρετανία.Ετησίως εισάγονται στη Γερμανία 400 εκατομμύρια αυγά από ολλανδικές φάρμες.

Έλεγχοι που έχουν γίνει σε μεγάλα σούπερ-μάρκετ δείχνουν υψηλά επίπεδα του εντομοκτόνου Fipronil (φιπρονίλη), μία ουσία υψηλής τοξικότητας, η οποία σε υψηλές ποσότητες μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα νεφρά και άλλα ζωτικά όργανα.

Το Fipronil αποτελεί δημοφιλές εντομοκτόνο για τη θεραπεία των κατοικίδιων ζώων από τους ψύλλους και τα τσιμπούρια. Ωστόσο, απαγορεύεται η χρήση του στην τροφική αλυσίδα, διότι σε περίπτωση λήψης μεγάλων ποσοτήτων, μπορούν να προκληθούν βλάβες σε ζωτικά όργανα του ανθρώπου.Η χρήση της συγκεκριμένης χημικής ουσίας έχει απαγορευθεί στην εκτροφή των ζώων, καθώς οι ερευνητές έχουν συνδέσει το fipronil με σειρά προβλημάτων υγείας ιδιαίτερα στα παιδιά, ενώ παραμένει να δούμε αν το σκάνδαλο περιορίζεται στα αυγά ή αν το fipronil επηρεάζει επίσης τα τρόφιμα που περιέχουν αυγό ή ακόμη και το κρέας από κοτόπουλο.
Οι αρμόδιες αρχές της Βόρειας Ευρώπης προχώρησαν την προηγούμενη εβδομάδα στο κλείσιμο εκατοντάδων πτηνοτροφικών μονάδων αλλά και την απόσυρση εκατομμυρίων αυγών, μετά την ανακάλυψη ότι πολλές παρτίδες περιείχαν το τοξικό εντομοκτόνο fipronil. Το σκάνδαλο είναι ακόμη ένα πλήγμα στον τομέα των πουλερικών της Ευρώπης, το οποίο επλήγη από έναν καταστροφικό αγώνα της γρίπης των πτηνών πέρυσι.

Η υπόθεση αρχίζει να παίρνει και πολιτικές διαστάσεις, καθώς ο υπουργός Γεωργίας στο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας επικρίνει και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για τους χειρισμούς της στην υπόθεση. Η Κάτω Σαξονία είναι μαζί με τη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία τα κρατίδια που μέχρι στιγμής πλήττονται περισσότερο από το διατροφικό σκάνδαλο.

Βάσει των μέχρι στιγμής στοιχείων η ποσότητα φιπρονίλης στα μολυσμένα αυγά δεν αποτελεί οπωσδήποτε κίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων, και συγκεκριμένα για το συκώτι, τα νεφρά και το θυρεοειδή αδένα. Θα πρέπει κανείς να καταναλώσει επτά αυγά σε διάστημα μιας ημέρας για να ξεπεράσει το επιτρεπτό όριο. Ακόμη όμως και αυτή η ποσότητα δεν σημαίνει οπωσδήποτε κάποιον κίνδυνο για την υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, βλάβες προκαλούνται μόνο σε περίπτωση που η φιπρονίλη καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες και για μακρύ χρονικό διάστημα. Σε ό,τι αφορά την κατανάλωση κρέατος κοτόπουλων που τους έχει χορηγηθεί φιπρονίλη, προς το παρόν δεν υπάρχουν στοιχεία για αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.

Σύμφωνα με το γαλλικό υπουργείο Γεωργίας την Τρίτη, τα μολυσμένα αυγά βρέθηκαν σε πέντε εργοστάσια παραγωγής τροφίμων και συνεπώς, όλα τα προϊόντα που παραμένουν στα εργοστάσια αυτά απαγορεύονται να πουληθούν.