Γρήγορη μόδα

Του Γιάννη Σχίζα

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 5.8.17

Ένας  μουσικολόγος  μου έλεγε στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης ότι τα συνθήματα  στις διαδηλώσεις είχαν ταχύτερο χρόνο εκφοράς από αυτόν της παλιάς, προδικτατορικής περιόδου….Στη δεκαετία του 70 μια ομάδα Γάλλων  διανοουμένων έβαζε  στο στόχαστρό της την   ταχύτητα, ως ένα από τα δεινά της νέας εποχής. Και ο Εντγκάρ Μορέν στη δεκαετία του 80 γνωμάτευε : «H ίδια η ταχύτητα τρέχει όλο και πιο γρήγορα» …

Η συνέχεια βέβαια είναι γνωστή, καθώς η ταχύτητα δεν αναχαιτίσθηκε αλλά απλώς συνεκτιμήθηκε με άλλες παραμέτρους- που στην περίπτωση των μετακινήσεων ήταν η ασφάλεια, η άνεση,  κλπ. Τα ταχυφαγεία (Fast food) αποτέλεσαν  επίσης μια έκφανση της   επιταχυνόμενης κοινωνίας  , στα πλαίσια της οποίας  ακόμη και οι σκηνοθέτες των  γουέστερν έσπευδαν να κατασκευάσουν ήρωες «γρήγορα- μπιστόλια», καθαρά τεχνητούς αλλά συμβατούς με το πελατειακό  αίτημα «γρήγορων ξεκαθαρίσματων » …

Τα φαστφουντάδικα ήταν επόμενο να προκαλέσουν  αντιδράσεις, να καταχωρηθούν στη συνείδηση των κριτικών διανοουμένων ως έκφραση  γαστρονομικής και κοινωνικής υποβάθμισης. Στην Αμερική τα φαστφουντάδικα που διακρίνονταν για την κατανάλωση βοδινού κρέατος υπέστησαν μιαν ακόμη επίθεση,  γιατί θεωρήθηκαν από οικολογικές οργανώσεις -όπως  οι «Φίλοι της Γης» - ως ηθικοί αυτουργοί της εκχέρσωσης των δασών της Αμαζονίας   για τη δημιουργία βοσκοτόπων των βοοειδών…

Η  μετατροπή  των παραδοσιακών τραπεζωμάτων (με το πνεύμα και τις σχέσεις που αυτά συνεπάγονταν)  σε «αρπαχτές φαγητού» , προκάλεσε μια νέα δυναμική στο χώρο των κινημάτων. Τότε αναδύθηκε το “Slow food” – η αργοφαγία  -  που στην Ελλάδα είχε μια σύντομη διαδρομή πριν από την περίοδο της κρίσης,

υπό την πρωτοβουλία του αξέχαστου Γιάννη Καλατζή.  Η   ταχύτητα πάντως δεν θορυβήθηκε από κάτι τέτοια   αλλά αντίθετα έκανε «μετάσταση» σε άλλους χώρους.. Ένας από αυτούς είναι και ο χώρος της ένδυσης,  φυσικά σε χώρες ή σε κοινωνικές τάξεις με πόρους και ισχυρό καταναλωτισμό .

Στις ημέρες μας ένας αμερικανικός ιστότοπος  ασχολείται με κάτι που δεν συνιστά απλώς  «γρήγορη ένδυση» αλλά κάτι διαρκέστερο : Είναι η γρήγορη μόδα (Fast fashion)που επινοεί διαρκώς νέα ρούχα και  επιδίδεται  σε νέες τακτικές προώθησης πωλήσεων, για να πείσει για τα επόμενα ρούχα…Αποτέλεσμα : Μια διαρκώς μεταβαλλόμενη γκαρνταρόμπα, μια επιταχυνόμενη εισροή/εκροή υφασμάτων, μια επιδείνωση  του περιβάλλοντος…

Όριο της κατάστασης αυτής είναι τα ρούχα μιας χρήσεως  και η αντίστοιχη, διαλεκτική αντίθεση  – όπως τα κινήματα για ανακυκλώσιμα ρούχα !  Αν ένας άλλος καταναλωτισμός είναι εφικτός (!), το ίδιο εφικτή είναι μια κινηματική αντίρρηση….