To «Κρητικό πρωινό»

Γράφει ο Λεωνίδας Κουμάκης

Χερσόνησος, Κρήτη, Μάιος 2017. Η περιοχή άρχισε σιγά-σιγά να υποδέχεται τους χιλιάδες επισκέπτες που καταφθάνουν από ολόκληρο τον κόσμο θέλοντας να πάρουν  ένα μικρό μερίδιο από τον μαγικό συνδυασμό του λαμπερού ήλιου, της πεντακάθαρης  θάλασσας και της μοναδικής ιδιαιτερότητας που απλόχερα της χάρισε η φύση.

Ολόκληρη η παραλία πλημμυρισμένη από μικρές κυρίως τουριστικές μονάδες πάνω στο κύμα της θάλασσας, καταστήματα και υπηρεσίες για κάθε γούστο και για κάθε βαλάντιο.

Φίλος καρδιακός επέμενε, χρόνια ολόκληρα, να πάω λίγες μέρες στην Χερσόνησο όπου είχε δημιουργήσει με απίστευτο κέφι και μεράκι, ένα καταπληκτικό συγκρότημα –δεκαπέντε όλα κι΄ όλα δωμάτια- που νοικιάζει εδώ και 25 χρόνια στην ίδια τουριστική εταιρία η οποία σήμερα εξελίχτηκε στον μεγαλύτερο ταξιδιωτικό οργανισμό του κόσμου! Δεν τους άλλαξε ακόμα και όταν η ζήτηση ήταν τέτοια που του πρόσφεραν 30 ή 40% περισσότερα χρήματα, δεν τον άφησαν ακόμα και όταν η ζήτηση ήταν τόσο χαμηλή ώστε χρειαζόταν μόνο ένα ή δύο δωμάτια.

Όταν επιτέλους πήγα στην Χερσόνησο κατάλαβα αμέσως το γιατί. Η τουριστική εταιρία διακρινόταν για την συνέπεια στις οικονομικές της υποχρεώσεις και ο καρδιακός μου φίλος δημιούργησε κάτι που ξεχωρίζει σαν την μύγα μες το γάλα: Ένα χάρμα οφθαλμών,  εξωτερικά με τα περιποιημένα λουλούδια και την ξεχωριστή αρχιτεκτονική, την μικρή πεντακάθαρη παραλία με την «σφραγίδα» της προσεκτικής φροντίδας, τις σπάνιες πέτρες της εξωτερικής διακόσμησης, την λάμψη της καθαριότητας.

Ανάλογη εικόνα φροντίδας και περιποίησης και μέσα στα διαμερίσματα: Μια πιατέλα με φρούτα εποχής, τσάι από τα βουνά της Κρήτης και ένα δείγμα Ελληνικών μπισκότων μαζί με όλες τις ανέσεις και τον εξοπλισμό της κουζίνας για τους φιλοξενούμενους.

Το πρωί ο λαμπερός ήλιος, το ελαφρό αεράκι και η μοναδική ηρεμία του τοπίου, μου δημιούργησαν την επιθυμία να περπατήσω και να πάρω πρωινό σε κάποιο από τα καταστήματα της παραλίας. Πράγματι, περπατώντας εδώ και εκεί, στάθηκα μπροστά σε ένα τρίποδο με τιμοκατάλογο πρωινών: Πρωινό από 2,50 Ευρώ  που έφθανε μέχρι 10 Ευρώ. Το μάτι μου στάθηκε στο «Κρητικό πρωινό» με 9,80 Ευρώ. Α, ωραία σκέφτηκα. Επιτέλους δίδεται μια υπεραξία στο Κρητικό πρωινό που αποτελεί ένα ξεχωριστό «κεφάλαιο» μέσα στην περίφημη Μεσογειακή διατροφή η οποία θεωρείται η πιο υγιεινή για τον ανθρώπινο οργανισμό. Αποφάσισα να το δοκιμάσω. Άλλωστε εδώ και αρκετά χρόνια δημιουργήθηκε η εξαιρετική πρωτοβουλία το «Ελληνικό Πρωινό» (www.greekbreakfast.gr), του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, ένα πρόγραμμα που επικεντρώνεται στην ελληνική γαστρονομική παράδοση, με στόχο να αναδείξει τον πλούτο και την ιδιαιτερότητα των τοπικών προϊόντων και της τοπικής κουζίνας και να δώσει τη δυνατότητα να συνδεθούν ο πρωτογενής τομέας με τον τουρισμό αλλά και να εμπλουτίσει το τουριστικό προϊόν της πατρίδας μας.

Ειδικά για την Κρήτη, με την πολύτιμη γαστρονομική παράδοση που έγινε διάσημη σε ολόκληρο τον κόσμο με την έρευνα του Πανεπιστημίου Harvard για την Μεσογειακή Διατροφή, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος και η Ένωση Ξενοδοχείων Ηρακλείου, σε συνεργασία με τον Παγκρήτιο Σύλλογο Διευθυντών Ξενοδοχείων, την Λέσχη Αρχιμαγείρων Κρήτης και το Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Ηρακλείου προωθούν το «Ελληνικό Πρωινό της Κρήτης» σε μια προσπάθεια ανάδειξης και αξιοποίησης του αμύθητου γαστρονομικού πλούτου της Κρήτης.

Αυτά ακριβώς σκεφτόμουν όταν κάθισα απέναντι από την απέραντη, γαλάζια θάλασσα  και παρήγγειλα το «Κρητικό πρωινό». Σε λίγο ήρθε ένας νεαρός, πρόσχαρος σερβιτόρος για να με ρωτήσει εάν είχα κάποια προτίμηση στο τσάι. Του ζήτησα «Κρητικό τσάι του βουνού». Είδα την αμηχανία στο βλέμμα και στο πρόσωπο του. Δίστασε λίγο και μετά μου είπε: «Δεν έχουμε Κρητικό τσάι του βουνού αλλά θα σας φέρω την κασετίνα με τα τσάγια ώστε να διαλέξετε αυτό που θέλετε!». Σε λίγο επέστρεψε φέρνοντας μαζί του μια μαύρη κασετίνα με μια πλήρη ποικιλία τσαγιών…. Lipton!

«Κρητικό πρωινό» με Lipton; αναρωτήθηκα φωναχτά. Αν δεν έχετε Κρητικό τσάι του βουνού, δεν έχετε τουλάχιστον κάποια Κρητικά βότανα όπως δίκταμο, φασκόμηλο, τίλιο και τόσα άλλα; Έλεος πλέον, παίρνουμε Κρητικό πρωινό με εισαγόμενο τσάι Lipton; Και μετά απορούμε γιατί η Ελλάδα βρίσκεται καταχρεωμένη!».

Βλέποντας την απορία του σερβιτόρου ζωγραφισμένη στο πρόσωπο του έσπευσα να προσθέσω: «Με συγχωρείς πολύ φίλε μου, αυτά που λέω δεν έχουν καμιά σχέση με εσένα προσωπικά! Ασφαλώς και εσύ δεν φταις σε τίποτα! Απλά αγανακτώ γιατί φέραμε την Ελλάδα μας εδώ που βρίσκεται από άγνοια ή από αδιαφορία ή επειδή δεν καταλαβαίνουμε την τεράστια σημασία που έχει για την επιβίωση μας η επιλογή προϊόντων του τόπου μας!».

Μετά από μια μικρή παύση, ζήτησα να δω το αφεντικό του. Ο νεαρός σερβιτόρος μου απάντησε πως δεν είχε έλθει ακόμα και πρόσθεσε με έκδηλο προβληματισμό: «Έχετε όμως απόλυτο δίκαιο! Δεν προσέχουμε καθόλου τα προϊόντα μας! Απλά επειδή εδώ το 99% είναι ξένοι και γνωρίζουν το Lipton, όταν τους το προσφέρουμε μένουν ευχαριστημένοι».

«Ναι» του απάντησα, «αλλά αυτοί που θέλουν να γνωρίσουν τα προϊόντα της Κρήτης και θα πληρώσουν 10 Ευρώ για «Κρητικό πρωινό» περιμένουν κάποιο Κρητικό βότανο ή τσάι του βουνού. Ασφαλώς και δεν περιμένουν … Lipton! Εν πάση περιπτώσει, ας διαλέξω κάποιο από αυτά, αλλά σε παρακαλώ όταν έρθει το αφεντικό σου να του πεις πως ήρθε ένας «τρελός» και έλεγε πως δεν μπορεί να πουλάμε «Κρητικό πρωινό» με τσάι Lipton!»

Ο σερβιτόρος χαμογέλασε. «Σας το υπόσχομαι!» μου είπε και απομακρύνθηκε, συνεχίζοντας την δουλειά του.

Σε λίγο επέστρεψε με ένα μεγάλο δίσκο που είχε το «Κρητικό πρωινό». Όσο κοίταζα αυτά που είχα μπροστά μου, τόσο η απογοήτευση μου μεγάλωνε: 

Εκτός από το Lipton με ένα φλιτζάνι ζεστό νερό, ψωμί από έτοιμο τοστ που μόλις είχε ζεσταθεί πρόχειρα, δύο αυγά, μερικές φέτες λουκάνικου, βούτυρο Lurpak, προτηγανισμένες πατάτες με έντονο το χρώμα του καβουρντισμένου λαδιού, δύο φέτες καθόλου «λαχταριστού» τυριού (μία λευκή και μια κίτρινη), ένα κομμάτι μπαγιάτικης ντομάτας αποθετικής όψης, δύο κομμάτια έτοιμου κέικ  – το ένα σοκολάτας, ένα ποτήρι με χυμό πορτοκαλιού, μέλι και μαρμελάδα σε μικρά βαζάκια  - και τα δύο προέλευσης… Κίνας και Γερμανίας!

Μάλιστα, στην Χερσόνησο της Κρήτης προσφέρεται «Κρητικό πρωινό» χωρίς σταρένια ψωμιά, χωρίς παξιμάδια, κουλούρια ή βουτήματα, χωρίς παραδοσιακά ροφήματα, χωρίς ελιά, Κρητικό μέλι και μαρμελάδα, χωρίς κανένα από τα παραδοσιακά γαλακτοκομικά ή τυροκομικά προϊόντα της Κρήτης, χωρίς κανένα φρέσκο ή αποξηραμένο φρούτο, σαλάτα ή πίτα. Το «Κρητικό πρωινό» περιλαμβάνει Τσάι Lipton, Κινεζικό μέλι, Γερμανική μαρμελάδα, βούτυρο Lurpak, πρόχειρο τοστ και έτοιμο κέικ!

Ο εξευτελισμός της Κρητικής κουζίνας από ανεύθυνους «επαγγελματίες» σε όλο του το  μεγαλείο! Φυσικά δεν μπόρεσα να αγγίξω καθόλου το λουκάνικο, τις πατάτες, την ντομάτα, τα δύο κομμάτια τυριού, το μέλι, την μαρμελάδα και το βούτυρο (αν δεν αρέσει στο μάτι, πως θα αρέσει στο στομάχι μου;) και από μεγάλη περιέργεια δοκίμασα από ένα μικρό κομματάκι των δύο έτοιμων κέικ και φυσικά, σταμάτησα αμέσως.

Είναι ασφαλώς δικαίωμα του κάθε επαγγελματία να πουλάει τα φθηνά και συνήθως υποβαθμισμένα εισαγόμενα προϊόντα γιατί έτσι νομίζει πως κάνει καλά την δουλειά του βγάζοντας περισσότερα χρήματα. Δεν είναι όμως δικαίωμα του να κοροϊδεύει τους πελάτες  του υποσχόμενος «Κρητικό πρωινό» αλλά προσφέροντας «διεθνές» πρωινό με εισαγόμενα προϊόντα της Δανίας, της Γερμανίας, της Αγγλίας ή της Κίνας.

Δεν είναι δικαίωμα του να διασύρει, να κατεξευτελίζει το «Κρητικό πρωινό» προκαλώντας τεράστια ζημιά στην φήμη και στην ποιότητα των Κρητικών προϊόντων. Το αυθεντικό  «Κρητικό πρωινό» εμπεριέχει, πέρα από τα πολύτιμα συστατικά του για τον ανθρώπινο οργανισμό, και μια τεράστια αξία, μια υψηλή εικόνα που κανένας «επαγγελματίας» δεν έχει δικαίωμα να καταστρέφει συνειδητά για λίγες ψευτοδεκάρες, υποθηκεύοντας το μέλλον ενός ολόκληρου νησιού που στηρίζεται στην αγροτική του παραγωγή και στον τουρισμό.

Αν επιθυμεί να βγάλει περισσότερα χρήματα ας προσφέρει «Διεθνές Πρωινό» με προϊόντα Κίνας, Ουγκάντας ή οποίας άλλης χώρας του τα προσφέρει τζάμπα. Δεν έχει όμως κανένα δικαίωμα να πουλάει «Κρητικό πρωινό» κοροϊδεύοντας ανθρώπους που συρρέουν από ολόκληρο τον κόσμο και είναι φυσικό να μην γνωρίζουν τι περιλαμβάνει το αυθεντικό «Κρητικό πρωινό»!

Η Κρήτη μοσχοβολάει από το τσάι των βουνών της και από τα πολύτιμα βότανα της. Έχει ένα μοναδικό στον κόσμο μέλι, παξιμάδια, παραδοσιακές μαρμελάδες, ελιές, ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα, πλήθος τυριών, φρούτων και αλλαντικών, σαλάτες, πίτες και άλλα εδέσματα που συνθέτουν το αυθεντικό  «Κρητικό πρωινό». Ας μην το κατεξευτελίζουμε οι ίδιοι με …. Lipton, Lurpak, Γερμανική μαρμελάδα και Κινέζικο μέλι!   

ΠΗΓΗ