Υμηττός

Του Γιάννη Σχίζα

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 6.5.17

Στα «Ταξίδια» του ο Κώστας Ουράνης μιλάει για ένα θείο του που είχε επισκεφθεί  τη Διεθνή Έκθεση Παρισίων το 1889  και για τούτο το λόγο αντλούσε τόσο κύρος, ώστε να δίνει αφ’ υψηλού εκτιμήσεις  για τα μεγάλα ευρωπαϊκά προβλήματα και να τιμάται ιδιαιτέρως στη γενέθλια πόλη του!  Η ελληνική κοινωνία του 19^ου αιώνα ήταν εξαιρετικά «υποκινητική» και η  πλειονότητα του πληθυσμού ταξίδευε ελάχιστα  έως καθόλου  για αναψυχή, γι αυτό και «θαμπωνόταν» μπροστά σε ταξιδευτές μεγαλομεσαίων αποστάσεων…

Η «επανάσταση της κινητικότητας» ήταν αναμφίβολα μια από τις επαναστάσεις του 20^ου αιώνα. Η μετακίνηση χάριν αναψυχής – από το πικ νικ στην εξοχή ως το ταξίδι στη Ταϋλάνδη – είχε ενσωματωθεί   στον ελληνικό  τρόπο ζωής. Μόνο που τα τελευταία χρόνια, υπό καθεστώς  επιτροπείας, ενισχύθηκαν οι τάσεις για ένα  ιστορικό ρετρό  όσον αφορά την κινητικότητα γενικά και ειδικά την οδική. Το επεκτεινόμενο σύστημα  των διοδίων (ευτυχώς εξαιρουμένης προς το παρόν της Λεωφόρου Συγγρού…)    πλήττει   τα εισοδήματα  και την  ομαλή ροή της κυκλοφορίας, ενώ επίσης αναλώνει πόρους σε   μη παραγωγικές  εισπρακτικές υπηρεσίες . Κι ακόμη   μειώνει  τη ζήτηση υπηρεσιών αναψυχής στην περιφέρεια,  υποβαθμίζοντάς την   συχνά  κάτω από  τα «κρίσιμα μεγέθη» που απαιτούνται για την ύπαρξη ορισμένων  επιχειρήσεων ….

Σε αυτές τις συνθήκες  αναπόφευκτη είναι  η   παθητική προσαρμογή του καταναλωτή μέσα από τη μείωση της διάρκειας,   της δαπάνης και της εμβέλειας  των ψυχαγωγικών «εξορμήσεων». Η  περιαστική φύση εμφανίζεται πλέον σαν  ένας δυνητικά σημαντικός προορισμός , στο βαθμό  που διατηρεί ορισμένες ποιότητες.

Κατά πόσο  όμως κατανοείται από τους υπεύθυνους  η «ψυχαγωγική γαιοπρόσοδος»  της κοντινής περιφέρειας;  Και  πώς  διασφαλίζεται η συμβατότητα των χρήσεων που αναπτύσσονται σε αυτό το  χώρο σε σχέση με την πρωτεύουσα ψυχαγωγική χρήση;  

Η περίπτωση του Υμηττού  εγείρει  πολλές αμφιβολίες. Το παλαιότερο και όπως φαίνεται ανακαινισμένο σκεπτικό περί νέων διατρήσεων του χώρου από οδικά δίκτυα,  οι «σκουπιδολογικές» χρήσεις, η αναθεώρηση των ζωνών προστασίας κ.ά δημιουργούν  νέες αβεβαιότητες.

Το βουνό δεν είναι απλώς η Ιστορία του, όπως τα ίχνη του Δωδεκαθέου ,  τα  μοναστήρια  με την χιλιετή παρουσία στο χώρο,  οι μνήμες της διέλευσης περιηγητών και στοχαστών όπως του Οβιδίου, του Εβλιγιά Τσελεμπή, του Καμπούρογλου, του Σεφέρη, του Γιώργου Θεοτοκά - με εκείνη  την συγκινητική αναφορά στον «λαμπρό Υμηττό με τα ματωμένα πλευρά»  : Είναι ακόμη ένας ψυχαγωγικός βιότοπος, ένα πεδίο   πολιτιστικών εισπράξεων και  περιβαλλοντικής παιδείας, ένα τεράστιο γήπεδο ορεινού αθλητισμού.

Η αγωνία  απέναντι στις χρησιμοθηρικές λογικές βραχείας πνοής αλλά και η θετική σχέση  με τις ποιότητες του χώρου – παρά τις παλιότερες και πρόσφατες πυρκαγιές – οδηγεί τους φίλους του Υμηττού σε μια αυριανή, πεζοπορική οικείωση με το χώρο. Όποιος θέλει, μπορεί να  συμπορευθεί…