ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΕΣ

 

 

Του Γιάννη Σχίζα

Δρόμος της Αριστεράς, 4.1.25 

Δεν υπάρχει τίποτε περισσότερο παράλογο από

τις προλήψεις και δεισιδαιμονίες -  κι όμως τις δεχόμαστε καμιά  φορά με μια συγκατάβαση που πλησιάζει τα όρια της ηλιθιότητας. Ορισμένες από τις δεισιδαιμονίες τις αποδεχόμαστε σαν  θετικές  – πχ  όταν συμβεί να χύσεις λίγο από το νερό ή από το κρασί που πίνεις, οπότε αποφαίνεσαι ή αποφαίνονται  θετικά για το συμβάν – «λεφτά θα πιάσεις» . Ή το σπάσιμο ενός ροδιού, που γενικά έφερνε θετικές προσδοκίες, έφερνε  γούρι! Όμως σε γενικές γραμμές οι προλήψεις και οι δεισιδαιμονίες  είναι αρνητικές, είναι   κομιστές κακού, επιφέρουν δυσάρεστες καταστάσεις. Έτσι λοιπόν ο ραγισμένος καθρέπτης ήταν προμήνυμα γρουσουζιάς  , και ανάλογα συνέβαιναν με το  σφύριγμα τις βραδινές ώρες . Κάποτε, στην θεμελίωση των σπιτιών έσφαζαν ένα κόκορα , έπειτα ο μύθος ή η πρόληψη γι αυτό το γεγονός ξεχάστηκε. Η συνάντηση με μαύρη γάτα και το άνοιγμα ομπρέλας μέσα στο σπίτι φέρνουν γρουσουζιά, όπως επίσης είναι γρουσουζιά   να κόβεις τα νύχια σου το βράδυ. Σε ένα μαγαζί ή και σε σπίτι  έμπαινες/εβγαινες   πάντοτε με το δεξί , ενώ όταν συναντούσες ένα ιερέα στο δρόμο, εκτός βεβαίως από την ψηλάφηση των «απαυτών»  σου  που μετρίαζε το κακό, είχες γενικά άτυχη ημέρα. Αν έσπαγες καθρέπτη – πέραν του ραγίσματός του  που προαναφέραμε – είχες 7 χρόνια γρουσουζιά. Αν άκουγες ή μετέφερες  μια είδηση που αφορούσε ασθένεια, θάνατο ή άλλο κακό, τότε με την έκφραση «χτύπα ξύλο» μετρίαζες ή και εξαφάνιζες το κακό… Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσουμε και το μάτιασμα, τη βασκανία που γίνεται μάλιστα παραδεκτή από την Εκκλησία, που δεν λύνεται βέβαια με το «ξεμάτιασμα» αλλά με ευχές που υπάρχουν στο ευχολόγιό της …, .

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ή ΤΡΙΤΗ  ΚΑΙ 13,

 

Η Παρασκευή και 13 είναι γνωστή ως μία από τις πιο γρουσούζικες ημέρες στον δυτικό κόσμο, από το ότι προκαλεί  φόβο, δεισιδαιμονίες και ανησυχίες. Αντίστοιχα, για τους Έλληνες και τους ισπανόφωνους λαούς, η «γκαντέμικη» ημέρα είναι η Τρίτη και 13. Γενικά, ο αριθμός 13 θεωρείται  γρουσούζικος : Λέγεται ότι η άλωση της Κωνσταντινούπολης που έγινε την Τρίτη, 29 Μαϊου του 1453, ήταν υπεύθυνη για τον συμβολισμό τρίτη και 13, από τη στιγμή που το αριθμητικό άθροισμα του 1453 (όπου 1+4+5+3) ισούτο με 13….

 Στην κοπή πίτας θεωρείται επιτυχία ή απλώς τύχη το να είναι κανείς  ο τυχερός, που πετύχαινε το φλουρί.

Σε πιο λούμπεν καταστάσεις,  σε παίξιμο ζαριών, η τοποθέτηση των ζαριών στο παρακείμενο αιδοίο (!) φιλικά διακείμενης προς τον παίχτη γυναίκας , προσέθετε μια ακόμη γουρλίδικη σχέση. Γενικά, καθ’ όλη την περίοδο των γιορτών, το γούρι έδινε  κι έπαιρνε, σε χίλιες δυο περιστάσεις : Οι ευχές μάλιστα ήταν ένα είδος προληπτικής ελπίδας για την μακροημέρευση κλπ του προς όν απευθύνονταν.

Ο ΑΝΙΜΙΣΜΟΣ, ΤΟ ΩΡΟΣΚΟΠΙΟ …

Ο  Ευτύχης Μπιτσάκης μου έλεγε κάποτε για τον ανιμισμό των συγχρόνων του, στην κοινωνία του χωριού, για το γεγονός πως οτιδήποτε συνέβαινε κατά την άποψή τους εκπροσωπούσε τη βούληση δυνάμεων της φύσης : Όμως δεν θα μπορούσαμε να ονομάσουμε αυτό δεισιδαιμονία, γιατί ήταν κάτι άλλο,  από τη στιγμή που δεν υπαγόρευε μια μυστηριακή σχέση με τον εαυτό μας σε σχέση με τη φύση.

Το ωροσκόπιο   είναι  μια άλλη περίπτωση δεισιδαιμονίας, διακριτή από τις υπόλοιπες κατά το ότι διαθέτει ένα αέρα πειστικότητας. Τα ωροσκόπια επιδίδονται σε προβλέψεις, ουδέποτε όμως ελέγχουν – εκ των υστέρων βέβαια -  την επιτυχία τους, αλλά προχωρούν αταλάντευτα προς το μέλλον . Γι αυτό φαίνεται ότι φταίνε οι εκ του μακρόθεν προβλέψεις, που δεν μπορούν βέβαια να επαληθευθούν ή κανένας δεν ενδιαφέρεται για την επαλήθευσή τους, όταν έλθει «η ώρα της δράσης».  Πχ ένα ωροσκόπιο, που δίνεται από τον Στράτη Μπουρνάζο («τι προλέπουν τα άστρα για την μέση ανατολή»,Αυγή 28.4.2002):  «Τον Μάϊο ολοκληρώνεται για Τρίτη και τελευταία φορά η αντίθεση ανάμεσα στον Κρόνο και στον Πλούτωνα, που επηρεάζει τους δυο λαούς και την ευρύτερη περιοχή της Μ.Ανατολής…». Τι εννοεί ο ποιητής; Εννοεί μήπως κάποια συμφωνία;

 Με την αστρολογία είχα απασχοληθεί πριν μερικά χρόνια,  όταν συνέπεσε – πολύ καθυστερημένα -  να διαβάσω στο BHMAgazino τις προβλέψεις της έγκριτης αστρολόγου κ. Άσης Μπήλιου στις 31.1.2010  για το πολιτικό μέλλον της κυρίας Άντζελας Γκερέκου , που βρέθηκε τότε στο πόστο της  Υφυπουργού. Οι προβλέψεις αναφέρονταν στα επόμενα δυο χρόνια της Υφυπουργού, και ήταν πολύ ευνοϊκές,  όμως έπεσαν στα χέρια μου  3 περίπου  μήνες μετά τη διατύπωσή τους, όταν η κ. Γκερέκου είχε πλέον υποχρεωθεί σε παραίτηση(!) λόγω των διαπιστωθεισών εκκρεμοτήτων του συζύγου της μακαρίτη  Τόλη Βοσκόπουλου με την Εφορεία ! Σκέφθηκα τότε δυο πράγματα :Ή ότι η αστρολόγος δεν έκανε καλά τη δουλειά της, ή ότι δεν είχε κάνει «παράλληλη» πρόβλεψη των κινήσεων των εφοριακών…

         Η όλη υπόθεση μου υπαγόρευσε πολλές- εν πολλοίς κωμικές σκέψεις. Ανέκαθεν σκεπτόμουν ότι  η «μικρο-αστρολογία», κοντολογίς η διατύπωση προβλέψεων για άτομα και «μικροσυλλογικότητες» όπως π.χ. μια οικογένεια, είναι γενικά επισφαλής, με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει να είναι   επισφαλής  και  η διατύπωση μετεωρολογικών προβλέψεων  για μικροσκοπικές χωρικές ενότητες – π.χ. ένας  κήπος …. Οι προβλέψεις μπορούν να αστοχήσουν πολύ ευκολότερα  για την «Αγαπητικιά του Βοσκόπουλου»  από ό,τι για μια ευρύτερη οντότητα  όπως η ελληνική οικονομία…. Στη δεύτερη περίπτωση, πιστεύω ότι  οι επιτυχίες πολλαπλασιάζονται, έχοντας σαν μαθηματικό όριο το 100%.

Ιδού και  ένα δείγμα «Μακρο-αστρολογίας» από τον ιστότοπο http://cosmo-biology.blogspot.com/2011/11/blog-post.html

 που επιχειρούσε  να δει  τα πράγματα πίσω από το ημίφως της τρέχουσας συγκυρίας:

 

«Η ανοιχτή, αποκλίνουσα αντίθεση μεταξύ του Ήλιου στο Σκορπιό και της Σελήνης στον Ταύρο υποδηλώνει ότι η διακυβέρνηση υπό την προεδρία του κ. Παπαδήμου είναι το αποτέλεσμα διεργασιών οι οποίες έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της Πανσελήνου του Νοεμβρίου του 2011. Το ηλιοσεληνιακό φαινόμενο ολοκληρώθηκε την 10η Νοεμβρίου 2011, μία μόλις μέρα πριν από την επίσημη ανάληψη της εξουσίας από το νέο Πρωθυπουργό, στην 19η μοίρα των Ταύρου/Σκορπιού, μοίρες οι οποίες στο χάρτη της ορκωμοσίας της 11ης Νοεμβρίου τοποθετούνται στον Άξονα 1ου/7ου οίκων. Στην πολιτική αστρολογία ο Άξονας 1ου/7ου σχετίζεται με διακρατικές σχέσεις, συνεργασίες και συμφωνίες, ενώ το δίπολο Ταύρου/Σκορπιού υποδεικνύει τον οικονομικό, ασφαλιστικό και δοσο-ληπτικό χαρακτήρα αυτών των σχέσεων/συμφωνιών»….

Νομίζω ότι μέσα σε όλα αυτά είναι άκρως ενδιαφέρουσα η έννοια της  «πολιτικής αστρολογίας», που εμφιλοχωρεί στο παραπάνω κείμενο του (αυτοπροσδιορίζόμενου  ως) κοσμοβιολόγου μπλόγκερ… Τελικά , με αστρο-λογικούς όρους, με κάνει να σκέπτομαι ότι επιβάλλεται  ένας νεωτερισμός στο κουρασμένο πολιτικό μας σύστημα – δηλαδή η δημιουργία ειδικών ομάδων κομματικών αστρολόγων για την αναλυτική καταγραφή των αστρολογικών στοιχείων φίλων και αντιπάλων και την πρόγνωση των εξελίξεων. Γιατί «το μέλλον αόρατον» - που έλεγαν οι Αρχαίοι ημών πρόγονοι, παρά τη προσπάθειά τους να το εξιχνιάσουν τη βοηθεία πρωτόγονων  θεσμών,  όπως το  Μαντείο των Δελφών….