Τζί­μης Πα­νού­σης: Γράμμα ἀπὸ τὸ μέτωπο

 

planodion posted: " Τζί­μης Πα­νού­σης (ἀφιέρωμα, 6/6) Γράμ­μα ἀ­πὸ τὸ μέ­τω­πο ΟΥ ΓΡΑΦΩ ΑΠΟ τὴν Ἀγ­γλί­α, ἀ­πὸ τὴν πρω­τεύ­ου­σα τῆς ἀ­σχή­μιας, για­τί τὸ Ἀγ­γλί­α βγαί­νει ἀ­πὸ τὸ ἄγ­γλι, ποὺ ση­μαί­νει ἄ­σχη­μο. Δὲν ἔ­χει σχῆ­μα, δη­λα­δή, σὲ ἀν­τί­θε­ση μὲ " Πλανόδιον - Ιστορίες Μπονζάι ΣΟΥ ΓΡΑΦΩ ΑΠΟ τὴν Ἀγ­γλί­α, ἀ­πὸ τὴν πρω­τεύ­ου­σα τῆς ἀ­σχή­μιας, για­τί τὸ Ἀγ­γλί­α βγαί­νει ἀ­πὸ τὸ ἄγ­γλι, ποὺ ση­μαί­νει ἄ­σχη­μο. Δὲν ἔ­χει σχῆ­μα, δη­λα­δή, σὲ ἀν­τί­θε­ση μὲ τὸ δι­κό μας τὸ λε­κα­νο­πέ­διο ποὺ ἔ­χει τὸ σχῆ­μα τῆς λε­κά­νης —τῆς παι­δι­κῆς λε­κά­νης, γιὰ νὰ εἴ­μα­στε πιὸ σα­φεῖς—, τὸ γνω­στὸ γκιὸ-γκιὸ, γι­ο­μά­το μὲ ἀ­χνι­στὰ παι­δι­κὰ κό­πρα­να. Ἔ­χου­με καὶ κα­ζα­νά­κι χα­λα­σμέ­νο ἀ­πὸ πά­νω μας στὸ βρά­χο τῆς Ἀ­κρό­πο­λης, ποὺ φαν­τά­ζει πα­ρά­ται­ρο ἐ­ξάμ­βλω­μα κα­τα­με­σῆς της ἄ­ναρ­χης δό­μη­σης τῶν ἐρ­γο­λά­βων τοῦ Κα­ρα­μαν­λῆ. Εὐ­τυ­χῶς ποὺ βά­λα­νε τὶς σκα­λω­σι­ὲς γύ­ρω ἀ­πὸ τὸν να­ὸ τῆς παρ­θέ­νας νο­νᾶς καὶ δὲν κλο­τσά­ει τό­σο κραυ­γα­λέ­α το ἀρ­χαῖ­ο μνη­μεῖ­ο τῆς ἀ­γά­μη­της πνευ­μα­τι­κῆς μας μη­τέ­ρας. Δὲν εἶ­ναι μύ­θος, ἀ­ρά­πη μου, εἶ­ναι γε­γο­νός! Τὰ που­λιὰ δὲν πε­τᾶ­νε πά­νω ἀ­πὸ τὴν Ἀ­κρό­πο­λη, τὴν πα­ρα­κάμ­πτου­νε ἀ­πὸ σε­βα­σμό, ἐ­νῶ τὴ Βου­λή, ἂς ποῦ­με, τὴν ἔ­χου­νε πνί­ξει στὴν κου­τσου­λιά. Ὁ­τι­δή­πο­τε φύ­γει ἀ­πὸ ἐ­δῶ, πά­ει ἔ­ξω καὶ μᾶς ξα­νάρ­θει, τὸ ἴ­διο πράγ­μα, φαν­τά­ζει ἀλ­λι­ῶς, γι' αὐ­τὸ καὶ ὅ­λοι ψά­χνον­ται με­τὰ μα­νί­ας γιὰ δι­ε­θνῆ κα­μα­ρι­έ­ρα. Ἀ­πὸ φι­λιπ­πι­νέ­ζα μά­να καὶ ἀλ­βα­νὸ πα­τέ­ρα ὁ νέ­ος μεσ­σί­ας, μὲ σχι­στὰ μά­τια καὶ μα­κριὰ χέ­ρια, θὰ κλέ­ψει τὶς καρ­δι­ὲς τῶν νέ­ων Ἑλ­λή­νων στὸν με­τα­ο­λυμ­πια­κὸ χει­μώ­να μὲ τὶς ἄ­χρη­στες ἀ­νι­σό­πε­δες καὶ τὰ γή­πε­δα τοῦ ράγ­κμπι.        Μαύ­ρη δι­α­σκέ­δα­ση, μαύ­ρη κω­μω­δί­α, εἶ­ναι ὅ­λα μαῦ­ρα ἐ­κτὸς ἀ­πὸ τὸ κα­τά­λευ­κο δι­κό σου ση­μαιά­κι, τῆς ἄ­νευ ὅ­ρων πα­ρά­δο­σης, ποὺ προσ­δί­δει τὸ ἄλ­λο χρῶ­μα στὴν ἀ­σπρό­μαυ­ρη ζω­ή μας. Πά­ρε χαρ­τὶ καὶ μο­λύ­βι καὶ ση­μεί­ω­νε: Ἀγ­γε­λό­που­λος, Μι­χα­λό­που­λος, Τρι­αν­τα­φυλ­λό­που­λος, ὅ­λοι σὲ -ό­που­λος. Κα­κούρ­γα. Πε­λο­πόν­νη­σος, μιὰ μούν­τζα εἶ­σαι στὸ χάρ­τη, ὁ δι­ά­ο­λος σ’ τὴν ἔ­ρι­ξε, κι ἐ­σύ, Ἑλ­λά­δα, πά­ρ' τη. Γιὰ νὰ τὰ πι­ά­σου­με ἀ­πὸ τὴν ἀρ­χή, ἡ Πε­λο­πόν­νη­σος, μὲ ἐ­πέμ­βα­ση τῶν βυ­ζαν­τι­νῶν χρι­στι­α­νι­κῶν αὐ­το­κρα­τό­ρων ἔ­μει­νε ἀ­κα­τοί­κη­τη γιὰ πολ­λὰ χρό­νια, ἀ­φοῦ ἔ­στει­λαν τὸν βάρ­βα­ρο Ἀ­λά­ρι­χο νὰ ἀ­φα­νί­σει ὅ,τι ἀ­να­πνέ­ει. Με­τά, κά­ποι­α στιγ­μὴ (τὰ γρά­φω γρή­γο­ρα νὰ μὴ σὲ κου­ρά­ζω), φέ­ρα­νε ἐ­ποί­κους, τοῦ φυ­ρά­μα­τος τῶν κα­τα­δί­κων ποὺ ἐ­ποί­κη­σαν τὸ Σὰν Φραν­σί­σκο καὶ τὸ Λὸς Ἄν­τζε­λες. Τουρ­καλ­βα­νούς, κυ­ρί­ως, ἀ­εκ­τζῆ­δες, κολ­λη­μέ­να μυα­λά, χα­νού­μια, βά­ζε­λους, γαύ­ρους, χα­σι­σέμ­πο­ρους, ντα­βα­τζῆ­δες, δη­μο­σι­ο­γρά­φους, μπά­τσους, ὑ­πουρ­γούς, τὸν Πα­πα­δό­που­λο, τὸν Πα­παν­δρέ­ου, τοὺς πα­πά­δες... καὶ φτά­σα­με σ' αὐ­τὸ τὸ χά­λι. Ἕ­να εἶ­ναι τὸ πρό­σω­πο ποὺ ξε­χω­ρί­ζει ἀ­π' ὅ­λη αὐ­τὴ τὴν πε­λο­πον­νη­σια­κὴ λέ­ρα. Ὁ μο­να­χὸς Πα­που­λά­κος! Ποι­οὶ σκο­τει­νοὶ κύ­κλοι φρε­νά­ρουν τὴν ἁ­γι­ο­ποί­η­ση τοῦ Πα­που­λά­κου; Ὁ ἕλ­λη­νας πι­στὸς φο­ρο­λο­γού­με­νος δὲν μα­σά­ει. Ἀ­νή­κει σὲ ἄλ­λη φυ­λή, κά­τι σὰν πα­πού­α, μὲ τὸν ἅ­γιο Πα­που­λά­κο σὲ εἰ­κό­νι­σμα στὸ καν­τράν. Ντρέ­πο­μαι ποὺ τὸ λέ­ω, ἀλ­λὰ ἐ­γὼ εἶ­μαι ὑ­πὲρ τῆς ἁ­γι­ο­ποί­η­σης τοῦ Πρό­δρο­μου Τσα­ου­σά­κη.        Τὴν ἁ­γι­ο­ποί­η­ση τοῦ Πα­που­λά­κου ὑ­πο­στη­ρί­ζει ἐν­θέρ­μως καὶ ὁ ἀρ­χι­ε­πί­σκο­πος Χρι­στό­δου­λος. Ἡ Μπέμ­πα δὲν ἔ­χει τσί­πα. Ἡ τε­λευ­ταί­α ἁ­γι­ο­ποί­η­ση ποὺ ἔ­κα­με ἡ ἐκ­κλη­σί­α μας, εἶ­ναι αὐ­τὴ τοῦ Κο­σμᾶ τοῦ Αἰ­τω­λοῦ, τοῦ Πα­τρο­κο­σμᾶ, μὲ τὶς πρω­το­πο­ρια­κὲς ἰ­δέ­ες σὲ σχέ­ση μὲ τὶς σε­ξου­α­λι­κὲς σχέ­σεις τῶν ἀν­θρώ­πων, ἕ­να βῆ­μα μπρο­στὰ ἀ­πὸ τὸν αὐ­το­ευ­νου­χι­σμὸ τοῦ πα­τέ­ρα τῆς ἐκ­κλη­σί­ας μας, χαλ­κέν­τε­ρου Ὠ­ρι­γέ­νη. Ὅ,τι εἶ­ναι ὁ Κο­σμᾶς ὁ Αἰ­τω­λὸς γιὰ τὴ Βό­ρεια Ἑλ­λά­δα, Μα­κε­δο­νί­α, Σκό­πια, Ἀλ­βα­νι­κὴ Ἤ­πει­ρο, εἶ­ναι κι ὁ Πα­που­λά­κος ποὺ ἔ­δρα­σε στὴν πε­ρι­ο­χὴ τῶν Κα­λα­βρύ­των καὶ προ­φή­τε­ψε τὰ ἀ­ε­ρο­πλά­να καὶ τὰ στα­θε­ρὰ τη­λέ­φω­να. Ὁ Πα­που­λά­κος εἶ­πε πρῶ­τος γιὰ τὰ ἱ­πτά­με­να μαῦ­ρα κο­ρά­κια καὶ γιὰ τὸ πε­ρί­φη­μο σύρ­μα ποὺ θὰ πε­ρι­κυ­κλώ­σει ὅ­λα τα κρά­τη καὶ τὰ σύμ­παν­τα.        Για­τί κω­λυ­σι­ερ­γεῖ, ἑ­πο­μέ­νως, ἡ ἁ­γι­ο­ποί­η­ση τοῦ Πα­που­λά­κου; Ποι­οί ἑ­βραῖ­οι ἔ­χου­νε συμ­φέ­ρον νὰ μὴ γί­νει ἅ­γιος ὁ Πα­που­λά­κος;        Μὲ τὸ ποὺ θ' ἀ­νοί­ξει τὸ πα­γα­νι­στι­κὸ καὶ εἰ­δω­λο­λα­τρι­κὸ τρι­ώ­διο, σὲ κα­λῶ, ἀ­ρά­πη μου, νὰ καυ­λώ­σου­με ποῦλ­μαν καὶ νὰ πᾶ­με ὅ­λοι ἐ­μεῖς, οἱ ὀ­πα­δοὶ τῆς ἁ­γι­ο­ποί­η­σης Πα­που­λά­κου, στὸ χι­ο­νο­δρο­μι­κὸ στὰ Κα­λά­βρυ­τα καὶ νὰ κά­νου­με συμ­βο­λι­κὴ κα­τά­λη­ψη στὶς πί­στες. Ἐμ­πρὸς νὰ στε­ρή­σου­με ἀ­πὸ τὸν Ἕλ­λη­να τὸ σκί. Κι ὁ ἅ­γιος, φο­βέ­ρα θέ­λει! Πη­γή: Πού­στευ­ε καὶ μὴ ἐ­ρεύ­να, Ἔκδ. Ὄ­πε­ρα, Β΄ ἔκ­δο­ση, Ἀ­θή­να, 2005. [Αὐ­το-ερ­γο­βι­ο­γρα­φι­κὸ ἀ­πὸ τὴν ἔκ­δο­ση Πού­στευ­ε καὶ μὴ ἐ­ρεύ­να, Ἔκδ. Ὄ­πε­ρα, Ἀ­θή­να, 2005:] Τζί­μης Πα­νού­σης. Γεν­νή­θη­κε τὸ 1954, στὶς 12 Φε­βρου­α­ρί­ου, λί­γο πρὶν τὶς 12 τὰ με­σά­νυ­χτα [...]. Γρά­φει τρα­γού­δια, βι­βλί­α καὶ κά­νει ἐκ­πομ­πὲς στὸ ρα­δι­ό­φω­νο ἀ­πὸ τὸ 1988. Ξε­κί­νη­σε τὴν κα­ρι­έ­ρα του ἐν­νέ­α χρό­νων παί­ζον­τας Κα­ραγ­κι­ό­ζη, μὲ αὐ­το­σχέ­δι­ες φι­γοῦ­ρες ἀ­πὸ ἐ­ξώ­φυλ­λα πε­ρι­ο­δι­κῶν, ἔ­ξω ἀ­πὸ τὰ σύρ­μα­τα ἱ­δρύ­μα­τος ἀ­προ­σάρ­μο­στων παι­δι­ῶν στὸ Χο­λαρ­γό. Ἔ­χει ἀλ­λερ­γί­α στὸ ὀ­πα­δι­λί­κι ὅ­λων τῶν τύ­πων, ἀ­πὸ κόμ­μα­τα καὶ ὀρ­γα­νώ­σεις μέ­χρι πο­δο­σφαι­ρι­κὲς ὁ­μά­δες καὶ πα­τρί­δες. Σι­χαί­νε­ται τοὺς ἀ­με­ρι­να­νο­τσο­λιά­δες, τοὺς νε­ο­γε­νί­τσα­ρους ἐκ­συγ­χρο­νι­στὲς καὶ τοὺς χρη­μα­τό­δου­λους ἀρ­πα­κο­λα­τζῆ­δες [...]. Κομ­πορ­ρη­μο­νεῖ ὁ ἴ­διος, ὅ­τι οὐ­δέ­πο­τε συγ­κι­νή­θη­κε ἀ­πὸ τὸ ντέρ­μπι τῶν αἰ­ω­νί­ων ἀν­τι­πά­λων Δό­ξας καὶ Χρή­μα­τος (τὸ παί­ζει στάν­ταρ Χί, καὶ μά­λι­στα μη­δὲν μη­δέν). Συμ­πα­γὴς καλ­λι­τέ­χνης βα­ρέ­ων βα­ρῶν, ἔ­χει στὴν πλά­τη του ἕ­να βα­ρὺ ἔμ­φραγ­μα κι ἕ­να βα­ρὺ ἐγ­κε­φα­λι­κό, ἀλ­λὰ συ­νε­χί­ζει ἀ­πτό­η­τος (;) μὲ τὴν εὐ­χή: «Νὰ μᾶς ἔ­χει ὁ θε­ὸς γε­ροὺς νὰ μπο­ροῦ­με ν’ ἀρ­ρω­στή­σου­με, δι­ό­τι ἡ ἀρ­ρώ­στια στὸ κα­πά­κι δὲ λέ­ει, εἶ­ναι του­μα­τσί­λα....». Εἰ­κό­να: Ὁ Παπουλᾶκος (1770-1861) στὴ μοναδική του φωτογραφία. Βλ. καὶ ἄρθρο τῆς Μαίρης Παπαγιαννίδου στὸ Βῆμα: https://www.tovima.gr/2009/12/20/books-ideas/agios-i-diabolos/