Ανακοίνωση του ΓΕΩΤΕ για τις πυρκαγιές της Θάσου

Στον απόηχο των καταστροφικών πυρκαγιών που έπληξαν το νησί της Θάσου το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Ανατολικής Μακεδονίας, ως θεσμοθετημένος σύμβουλος της πολιτείας σε Δασολογικά θέματα και γενικότερα θέματα πρωτογενούς παραγωγής και προστασίας περιβάλλοντος, προχώρησε σε επιτόπια αυτοψία των καμένων εκτάσεων και μία σειρά συναντήσεων με τους αρμόδιους φορείς, Διεύθυνση Δασών και Δασαρχείο Θάσου, προκειμένου να ενημερωθεί και να συμβάλει στο βαθμό που του αναλογεί στην αντιμετώπιση αυτής της οικολογικής καταστροφής.

Οι δασικές πυρκαγιές εκτός από την σημαντική καταστροφή που προκαλούν στον προστατευτικό μανδύα της βλάστησης, επηρεάζουν τη δομή καθώς και τις φυσικές και χημικές ιδιότητες του επιφανειακού στρώματος του εδάφους μετατρέποντας το σε υδρόφοβο και προκαλώντας με αυτόν τον τρόπο αυξημένο κίνδυνο διάβρωσης. Επιπλέον σε πυρόπληκτες περιοχές, η απώλεια του εδάφους αποτρέπει τη φυσική αναγέννηση και τη διήθηση του νερού αυξάνοντας τον κίνδυνο πλημμυρικών φαινομένων. Οι επιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών εκτός από περιβαλλοντικές είναι και οικονομικές καθώς επηρεάζουν τις γεωργικές δραστηριότητες αλλά και τις υποδομές.

Η Διοικούσα Επιτροπή του Παραρτήματός μας αποφάσισε να συστήσει ειδική επιστημονική επιτροπή που θα εξετάσει τα προβλήματα που έχουν προκύψει και να υποβάλει αναλυτικά δέσμη προτάσεων.

Μέχρι τότε και θέλοντας να συμβάλει στο σχετικό διάλογο πιστεύουμε ότι:

·                Πρέπει να σταματήσει επιτέλους η διαχρονική απαξίωση των Δασικών Υπηρεσιών, που είναι θεσμική, υλικοτεχνική και στελεχιακή. Η απαξίωση αυτή έχει ως αποτέλεσμα τα δάση μας να αφήνονται στην τύχη τους τα τελευταία χρόνια, με ανυπολόγιστες επιπτώσεις.

·                Πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση και χρηματοδότηση στην Δασοπροστασία και στην Δασοπονία που σαν σκοπό έχουν, εκτός των άλλων, την πρόληψη και την εκτέλεση προκατασταλτικών έργων για την αποφυγή έναρξης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών. Τα τελευταία χρόνια, που η χώρα μας μαστίζεται από την οικονομική κρίση, ξοδεύονται περισσότερα χρήματα στην δασοπυρόσβεση – καταστολή δασικών πυρκαγιών με σκοπό τη διαχείριση της καταστροφής και όχι την πρόληψη της. Παρατηρείται ένας άνισος καταμερισμός ενδιαφέροντος και πόρων μεταξύ των δύο πυλώνων της δασοπυροπροστασίας, δηλ. μεταξύ της πρόληψης και καταστολής, με τη ζυγαριά να γέρνει υπερβολικά προς το μέρος της καταστολής. Όλο αυτό αποβαίνει εις βάρος του δασικού πλούτου της χώρας μας.

·                Για την αποτελεσματικότερη Δασοπροστασία και Δασοπυρόσβεση επιβάλλεται η δημιουργία ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης και προστασίας δασών, έτσι ώστε να πάψει να υφίσταται ο σημερινός κατακερματισμός των αντικειμένων μεταξύ των υπηρεσιών (αλλού ανήκει η δασοπροστασία, αλλού η δασοπυρόσβεση, αλλού η σύνταξη των δασικών χαρτών και αλλού η κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων κ.λ.π.).

·                Οι δασικές υπηρεσίες θα πρέπει να είναι παρούσες σε κάθε δραστηριότητα που αφορά τα δάση και τις δασικές εκτάσεις γενικότερα, διότι αυτές γνωρίζουν καλύτερα τις περιοχές αυτές και τις ιδιαιτερότητες των δασών, της δασοπροστασίας και της δασοπυρόσβεσης. Ταυτόχρονα θα πρέπει να εγκατασταθεί ένα δίκτυο επιτήρησης των δασών τις επικίνδυνες μέρες το οποίο υπήρχε στο παρελθόν και σήμερα έχει σχεδόν εκλείψει.

·                Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα εφαρμογής και αστυνόμευσης των απαγορευτικών διατάξεων που θα εκδοθούν από τις δασικές υπηρεσίες για την Θάσο και θα αφορούν την κήρυξη αναδασωτέων των καμένων εκτάσεων και την απαγόρευση της βόσκησης. Σε αυτές θα πρέπει να προστεθεί και η απαγόρευση της θήρας σε όλο το νησί διότι η μεγάλη έκταση της ζημιάς δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια για ανάκαμψη του πληθυσμού των θηραμάτων. Σε αυτή την περίπτωση η πολιτεία θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε να δοθεί στους κτηνοτρόφους έκτακτη ενίσχυση για την αγορά ζωοτροφών, προκειμένου να τραφούν τα κοπάδια τους στις πληγείσες περιοχές.

·                Πρέπει να γίνουν άμεσα όλες οι σχετικές μελέτες υπό την επιμέλεια Δασολόγων για τις απαραίτητες επεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν στο νησί και αφορούν την αντιπλημμυρική του προστασία και να εξασφαλιστεί από την πολιτεία η χρηματοδότηση για την υλοποίηση αυτών των Δασοτεχνικών έργων. Όσον αφορά δε την αναδάσωση, που είναι υποχρέωση της πολιτείας, αυτή θα πρέπει να σχεδιαστεί μετά το πρώτο έτος από τις πυρκαγιές λαμβάνοντας υπόψη και την φυσική αναγέννηση.

·                Στις μελέτες αυτές θα πρέπει να περιληφθούν και οι δασοτεχνικές επεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν από Δασολόγους, μετά την αποτίμηση των αιτίων της πυρκαγιάς και θα αφορούν Δασοπονικής φύσεως επεμβάσεις (διάνοιξη και συντήρηση δασικών δρόμων, ζωνών πυροπροστασίας, δημιουργία υδατοδεξαμένων, καθαρισμοί βλάστησης κ.α.).

·                Να ληφθεί μέριμνα από την πολιτεία για την άμεση αποζημίωση όλων των αγροτών και κτηνοτρόφων των οποίων έχει πληγεί από τις πυρκαγιές το φυτικό και ζωικό τους κεφάλαιο και οι πάγιες εγκαταστάσεις τους κατόπιν εξατομίκευσης των ζημιών από εκτιμητές. Ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να δοθεί και για την αποζημίωση των πληγέντων από τις φωτιές μελισσοκόμων, που την εποχή αυτή συρρέουν στη Θάσο με τα μελίσσια τους για την παραγωγή πευκόμελου.

Η Δασική Υπηρεσία της Θάσου έκανε ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν παρά την υποχρηματοδότηση και υποστελέχωσή της και κατάφερε να διατηρήσει τις υποδομές πυρόσβεσης στο μέγιστο δυνατό επίπεδο ετοιμότητας. Θα πρέπει όμως να ενισχυθεί πολλαπλά η υπηρεσία για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της πυρκαγιάς.

Το ιδιοκτησιακό όμως καθεστώς των δασών της Θάσου περιλαμβάνει δημόσια, ιδιωτικά και σε μεγάλο ποσοστό δημοτικά δάση. Αυτό το καθεστώς επιβάλει την επιπρόσθετη οικονομική και στελεχιακή ενίσχυση του Δήμου Θάσου, αφού έχει να διαχειριστεί ένα μεγάλο τμήμα του δασικού πλούτου του νησιού. Επιπρόσθετα θα πρέπει να υπάρξει αγαστή συνεργασία των Δασικών Υπηρεσιών με τον Δήμο Θάσου, ώστε με τη βοήθεια της πολιτείας να εξευρεθεί η χρηματοδότηση και γίνουν όλες οι απαραίτητες μελέτες και επεμβάσεις που θα μετριάσουν όσο αυτό είναι δυνατό, τις επιπτώσεις αυτής της καταστροφικής πυρκαγιάς.

Ο Πρόεδρος της Δ.Ε.

του ΓΕΩΤΕ.Ε.

Ανατολικής Μακεδονίας

Ζαφείρης Μυστακίδης