Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΜΑΡΚΟ ΠΟΛΟ….

Στον 19^ο αιώνα, όταν δεν είχαν εγκαινιασθεί οι δυο μεγάλες ανατροπές στην κυκλοφορία ανθρώπων και πραγμάτων –  που επέφερε ο κινητήρας εσωτερικής καύσης και το αεροπλάνο – το χερσαίο ταξίδι διεξαγόταν με τους ίδιους, πανάρχαιους όρους, όπως επί εποχής Μάρκο Πόλο. Οι κίνδυνοι των μετακινήσεων  ήταν μεγάλοι, τα ταξίδια διαρκούσαν συχνά όσο μια μετάβαση σημερινού διαστημικού οχήματος στον Άρη,  οι «τουρίστες» εκτός από σπάνιοι  ήταν  μάλλον περιηγητές που έγραφαν βιβλία ή συνέλεγαν πολύτιμες πληροφορίες -  όταν δεν ήταν συναισθηματικά πληγωμένοι ή γενικά φυγάδες- αναχωρητές από τον γενέθλιο χώρο τους.

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΗΒΑΣ σκιαγραφεί μια φυσιογνωμία περιηγητή, που βίωσε την ισχυρή έλξη του αγνώστου και αναζήτησε νέες εμπειρίες….

"Ποιος  μπορεί  σήμερα  να  φαντασθεί  ότι  κάποιος  Έλληνας  ενάμιση  αιώνα  πρίν, βάδισε  στα  χνάρια  του  Μάρκο  Πόλο  και  έφθασε  μέχρι  την  μακρινή  Κίνα  και  την  Μογγολία ; Αυτό  καταγράφεται  βέβαια  στην  Ιστορία, αλλά    για  κάποιο  λόγο  η  σελίδα  της  αυτή  περιέργως  "τσαλακώθηκε", και  κατέστησε  δυσχερή  την  ανάγνωσή  της. Μιλούμε  για  έναν  φυσιοδίφη, ιατρό, εξερευνητή  και  γεωγράφο, τον  Παναγιώτη  Ποταγό(1839-1903). Καταγόταν  από  την  Βυτίνα  Αρκαδίας  και  από  νεαρά  ηλικία  άρχισε  να  ενδιαφέρεται  για  ταξίδια  μακρινά.

Παράλληλα  σπούδασε  Ιατρική  στην  Αθήνα  και  στο  Παρίσι. Μετά  το  τέλος  των  σπουδών  του, αποφάσισε  την  πραγματοποίηση  ενός  παράτολμου  ταξιδιού  προς  ανατολάς  στα  βήματα  του  Μεγάλου  Αλεξάνδρου  και  του  Μάρκο  Πόλο. Μεγάλο  μέρος  του  ταξιδιού  το  πέρασε  πεζός, ενώ  εκατοντάδες  χιλιόμετρα  τα  διάνυσε    έφιππος. Επέτυχε   να  τερματίσει  με  τις  διπλωματικές  του  ικανότητες  ακόμη   και  έναν  εμφύλιο  που  είχε  ξεσπάσει  στο  Αφγανιστάν, το  οποίο  βρισκόταν  υπό  την  κατοχή  της  Μεγάλης  Βρετανίας. Στην  Κίνα  ήλθε  σε  επαφή  με  τον  πανάρχαιο  πολιτισμό  της  και  κατέγραψε  πολλά  γι' αυτόν   στα  απομνημονεύματά  του. Έφθασε  μέχρι  και  την  Μογγολία.  Καθ' όλη  τη  διάρκεια  του  ταξιδιού  του  συνέλεγε  βότανα  τα  οποία  ταξινομούσε  και  κατέτασσε  σε  κατηγορίες  ενώ  κατέγραψε  πλήθος  ενδιαφερουσών  πληροφοριών. Το  ταξίδι  στην  Ασία  πραγματοποιήθηκε  κατά  την  περίοδο  1876-1880.

 Ο  Ποταγός  δεν  περιορίσθηκε  στην  Ασία. Επιχείρησε   μεγάλο  ταξίδι  και  στην  Κεντρική  Αφρική (1877) , μέχρι  τον  ποταμό  Μπόνου. Εκεί  ήλθε  σε  επαφή  με  άλλους  λαούς  καταγράφοντας  τις  εντυπώσεις  του. Στο  Κογκό  υπάρχει  και  λεωφόρος  που  φέρει  το  όνομά  του, όταν  στην  χώρα  μας  είναι  σχεδόν  άγνωστος.

  Παρά  τα  αιτήματά  του  για  συνδρομή  στο  έργο  του,  το  ελληνικό  κράτος   δεν  τον  συνέδραμε, αλλά  και  διάφοροι  σύλλογοι  στους  οποίους  αποτάθηκε  δεν  τον  βοήθησαν . Κρατικοί  υπάλληλοι  καταχράσθηκαν  χρήματά  του, ενώ  κατεστράφησαν  πολλά  βιβλία  και  βοτανολογικές  συλλογές  που  είχε  δημιουργήσει . Ακόμη  και  συγγενείς  του  επέδειξαν  αδιάφορη  ή  και   εχθρική  στάση  απέναντί  του.

  Αλλά  οι  υπηρεσίες  που  προσέφερε  στον  εξερευνητικό  τομέα  αναγνωρίσθηκαν  από  τις  Γεωγραφικές  Εταιρείες  της  Γαλλίας  και  του  Βελγίου, οι  οποίες  τον  αντάμειψαν  με  τα  ανώτατα  βραβεία  τους".