Νέα του Αρχιπελάγους: Δεκέμβριος 2025

 

Χειμώνας στο Αιγαίο και παραμένουμε ενεργοί, κόντρα σε κάθε δυσκολία, με στόχο να μη λείψουμε ούτε μία μέρα από το ανοιχτό πέλαγος και να συμβάλλουμε όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά στην προστασία των θαλασσών μας.

Το έργο του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος δεν στηρίζεται ούτε σε δημόσιες χρηματοδοτήσεις ούτε στο λεγόμενο greenwashing. Από τις δημόσιες χρηματοδοτήσεις απέχουμε συνειδητά εδώ και 27 χρόνια. Όχι επειδή τις θεωρούμε εξ ορισμού λανθασμένες, αλλά επειδή, στο σημερινό (και παλαιότερο) αναξιόπιστο περιβάλλον, δεν προάγουν ούτε την αποτελεσματικότητα ούτε τη διαφάνεια. Σε ό,τι αφορά το greenwashing (πράσινο ξέπλυμα), που βρίσκεται τα τελευταία χρόνια στο απόγειο του στην Ελλάδα, παρότι δεχόμαστε συχνά σχετικές χορηγικές προτάσεις, τις αρνούμαστε σταθερά - μια αρχή στην οποία δεσμευτήκαμε από την πρώτη ημέρα της δράσης μας.

Ζούμε σε μια εποχή όπου, στην Ελλάδα, οι περιβαλλοντικές δράσεις τείνουν να ταυτίζονται είτε με τα θερινά επικοινωνιακά σόου εταιρικής ανευθυνότητας από πολυεθνικές εταιρείες και ορισμένα ιδρύματα, είτε με την εξαέρωση δημόσιων και ευρωπαϊκών πόρων με εργολαβική νοοτροπία (ως ένας επόμενος ΟΠΕΚΕΠΕ). Μία παγιωμένη κατάσταση που γίνεται με τις ευλογίες ενός λόμπι περιβαλλοντικών φορέων που κατοικοεδρεύει στο κέντρο της Αθήνας και τρέφεται από τους πόρους που προορίζονται για το περιβάλλον, θεωρώντας ως μέγιστη δράση τη συλλογή υπογραφών και τις θερινές εξορμήσεις. Μάλιστα επί χρόνια το λόμπι αυτό βρίσκει χρόνο και τρόπο να δυσφημεί οργανωμένα και υπόγεια φορείς, όπως το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος, που δεν συμμετέχουν σε αυτό το κατεστημένο.

Επιλέγουμε συνειδητά να απέχουμε από οτιδήποτε παραπλανά τους πολίτες και υπονομεύει την εμπιστοσύνη προς τους φορείς που επιτελούν ουσιαστικό περιβαλλοντικό έργο.

Οι πόροι μας προέρχονται από το εκπαιδευτικό και ερευνητικό μας έργο, καθώς και από ανθρώπους και φορείς που εδώ και χρόνια πιστεύουν και στηρίζουν την προσπάθειά μας, στη βάση της εμπιστοσύνης και της διαφάνειας. Σε αυτή τη δύσκολη διαδρομή, κάθε βοήθεια είναι πολύτιμη. Πέρα από την οικονομική στήριξη, ιδιαίτερη σημασία έχουν και οι δωρεές σε είδος: από ένα παλιό αυτοκίνητο ή μια παλιά βάρκα, έως την προμήθεια επιστημονικού εξοπλισμού ή εξοπλισμού σκαφών. Ας θυμόμαστε ότι η προστασία των θαλασσών μας είναι μια κοινή ευθύνη που μοιραζόμαστε όλοι, τους 12 μήνες του χρόνου, και ότι ο καθένας μας μπορεί να βρει τρόπους να συμβάλει σε αυτόν τον σκοπό, είτε ατομικά είτε συλλογικά.

Μέσα σε μόλις μία γενιά, πάνω από 1000 ξενικά είδη έχουν εισέλθει στη Μεσόγειο!

Όταν τα οικοσυστήματα αποδυναμώνονται από την υπεραλίευση και την ανθρώπινη επίδραση, δημιουργούνται «κενά» τα οποία ευννοούν την εγκατάσταση νέων ξενικών ειδών. Αποτέλεσμα είναι να αλλάξει η δομή και η λειτουργία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Δεν είναι όλα τα ξενικά είδη επιβλαβή. Ορισμένα έχουν θετικές επιδράσεις, όμως εκείνα που βλάπτουν τη βιοποικιλότητα και τις ισορροπίες των οικοσυστημάτων θεωρούνται εισβολικά. Αν δείτε ένα ασυνήθιστο ψάρι ή οργανισμό ενώ κολυμπάτε, καταδύεστε ή ψαρεύετε, φωτογραφίστε το και στείλτε την παρατήρησή σας στο Παρατηρητήριο Πολιτών του Αρχιπελάγους στο observations@archipelago.gr Κάθε καταγραφή είναι πολύτιμη! Διαβάστε περισσότερα

Διεθνές Ντοκιμαντέρ για το κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο CGTN

Ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ παραγωγής του κινεζικού τηλεοπτικού δικτύου China’s Global News Network (CGTN). Το ντοκιμαντέρ θα προβληθεί στις αρχές του νέου έτους σε διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα, καθώς και σε επτά κινεζικά κανάλια με ακροαματικότητα που φτάνει σε δεκάδες εκατομμύρια θεατές. Μέσα σε λίγες ημέρες, στην καρδιά του χειμώνα, εν πλω στον «Τρίτωνα» αποτυπώθηκαν στην κάμερα δεκάδες είδη, από το ανοιχτό πέλαγος μέχρι τα βαθιά νερά αυτής της μοναδικής περιοχής του Αιγαίου. Στην περιοχή της βαθιάς θαλάσσιας τάφρου βόρειας της Ικαρίας, μέσα σε δεκάδες παρατηρήσεις καταγράψαμε μεταξύ άλλων τους Φυσητήρες, τους εντυπωσιακούς γίγαντες των θαλασσών μας, ή τα Σταχτοδέλφινα - ένα σχετικά άγνωστο αλλα πολύ σημαντικό είδος δελφινιών - φτάνοντας μέχρι τα βαθιά νερά της μεσοφωτικής ζώνης του Αιγαίου όπου προσεγγίσαμε τους καταπληκτικούς σχηματισμούς των κοραλλιγενών οικοτόπων. Διαβάστε περισσότερα

4 χρόνια συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Terengganu της Μαλαισίας!

Αυτό το φθινόπωρο, οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Terengganu Mohamad Amirul Bin Jamaluddin και Muhammad Aidil Haikal bin Biamin έλαβαν υποτροφία από το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος και συμμετέχουν ενεργά στην έρευνα του Εργαστηρίου Παρακολούθησης Θαλάσσιων Συστημάτων του Αρχιπελάγους. Τους επόμενους μήνες, η συνεργασία μας θα συνεχιστεί με ανταλλαγές προσωπικού και τεχνογνωσίας, τόσο από το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος προς τη Νότια Θάλασσα της Κίνας, όσο και με την υποδοχή επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Terengganu στο Αιγαίο, όπως έχει συμβεί άλλωστε και τα προηγούμενα χρόνια. Διαβάστε περισσότερα

Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος σε Συνάντηση του Med Sea Alliance στη Βαρκελώνη

Με τη συμμετοχή 16 περιβαλλοντικών φορέων από Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, Τουρκία, Λίβανο, Τυνησία, Μαρόκο, Βέλγιο και Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και 2 διεθνών οργανισμών, η συνάντηση επικεντρώθηκε στη διαμόρφωση κοινής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της παράνομης και καταστροφικής αλιείας στη Μεσόγειο. Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος συμβάλλει ενεργά στη δράση του δικτύου από τη δημιουργία του το 2020, με βασικό ρόλο τη συστηματική τεκμηρίωση, μέσω επιστημονικής έρευνας στο ανοιχτό πέλαγος, της πραγματικής έκτασης της καταστροφικής αλιείας στις ελληνικές θάλασσες και την ΒΑ Μεσόγειο. Διαβάστε περισσότερα

Μαθητές από την Ικαρία και τη Χίο στο Ερευνητικό Σκάφος Τρίτων

Σε ένα σύντομο διάλειμμα από τη δουλειά στο ανοιχτό πέλαγος στην περιοχή της Τάφρου της Ικαρίας, σε μία στάση στο λιμάνι του Ευδήλου είχαμε τη χαρά να μας επισκεφθούν οι 110 μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Ευδήλου Ικαρίας.

Μαθητές από το Πρώτο Γενικό Λύκειο Χίου ταξίδεψαν έως τη Σάμο, για να παρακολουθήσουν σειρά μαθημάτων του Διεθνούς Σχολείου της Θάλασσας του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, με θέμα την εφαρμοσμένη προστασία των θαλασσών και του περιβάλλοντος.

Άλλο ένα Περιβαλλοντικό Έγκλημα σε Εξέλιξη με Αποδέκτη το Θαλάσσιο Περιβάλλον

Το περιβαλλοντικό έγκλημα με αποδέκτη τη θάλασσα, το οποίο δημοσιοποίησε το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος σε πρόσφατο δελτίο τύπου, συνεχίζει να εξελίσσεται στην κοίτη και τις όχθες του Ποταμού Τάνου, στο Παράλιο Άστρος Κυνουρίας της ανατολικής Πελοποννήσου, όπου χιλιάδες τόνοι απορριμμάτων έχουν εναποτεθεί σε απόσταση μόλις 1.5 χιλιομέτρου από τις εκβολές στη θάλασσα. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι η απόπειρα επικάλυψης από τις αρμόδιες αρχές μέρους των απορριμμάτων, μέσω επιφανειακών επιχωματώσεων που με ιδιαίτερο ζήλο ολοκληρώθηκαν σε διάστημα λίγων ημερών. Διαβάστε περισσότερα

Νεκρή Μεσογειακή Φώκια....

Μία ενήλικη αρσενική μεσογειακή φώκια εντοπίστηκε νεκρή στη θαλάσσια περιοχή νότια της Σάμου, έχοντας πιθανότατα παρασυρθεί από νοτιότερη περιοχή του Αιγαίου από τους έντονους νοτιάδες που επικρατούσαν τις τελευταίες δέκα ημέρες. Εντοπίστηκε από κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι ενημέρωσαν το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος, κλιμάκιο του οποίου μετέβη στο σημείο για τη διενέργεια αυτοψίας. Η φώκια δεν έφερε εμφανή τραύματα ή άλλα σημάδια που να υποδεικνύουν ηθελημένη θανάτωση. Σύμφωνα με τα πρώτα ευρήματα της αυτοψίας, ο θάνατός της είχε επέλθει τουλάχιστον μία εβδομάδα νωρίτερα. Διαβάστε περισσότερα

Άλλη μια Κακοποίηση Θαλάσσιων Θηλαστικών: Η Ανοχή Μας Είναι Συνενοχή

Οι εικόνες των θαλάσσιων λεόντων που παραμένουν για τουλάχιστον επτά χρόνια εγκλωβισμένοι σε μια τσιμεντένια δεξαμενή στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο αποτελούν μια ισχυρή υπενθύμιση ότι πρέπει να επανεξετάσουμε τι θεωρούμε αποδεκτό ως κοινωνία και τι όχι. Για το ζήτημα αυτό το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος έχει ήδη ενημερώσει το Τμήμα Προστασίας Ζώων και Περιβάλλοντος της Εισαγγελίας Αθηνών και αναμένονται οι ενέργειές τους. Διαβάστε περισσότερα

Η Φυσική Επιλογή σε δράση - εν πλω με τον “Τρίτωνα” στο βορειοανατολικό Αιγαίο, καταγράφουμε εκατοντάδες εικόνες που μας δίνουν την ελπίδα ότι δεν είναι ακόμη πολύ αργά για τη ζωή στις θάλασσές μας.