της Μαριάννας Τζιαντζή
Δύσκολο να μην προσέξουμε αυτό το φυτό που φυτρώνει παντού: σε πόλεις και χωριά, στους φράχτες, τις πέτρινες μάντρες, τους ακάλυπτους των πολυκατοικιών, ανάμεσα στις πλάκες των πεζοδρομίων, σε σκαλοπάτια, πλάι σε λεύκες και πικροδάφνες. Φυτρώνει και φουντώνει. Εχει πολλές ονομασίες: βρομοκαρυδιά, βρομοκαστανιά, βρομόδεντρο, βρομούσα, βρομοκάτι τέλος πάντων γιατί αν κόψουμε έναν νεαρό βλαστό ή ένα φύλλο του αναδύεται μια δυσάρεστη οσμή. Αείλανθος ο υψηλότατος (Ailanthus altissima) είναι το βαφτιστικό του, όμως κανείς δεν το λέει έτσι. Το ύψος του μπορεί να ξεπεράσει και τα 20 μέτρα, όμως καθώς υψώνεται κατακόρυφα λογχίζοντας τον ουρανό δεν δημιουργεί ίσκιο για να ξαποστάσει κανείς.
Δεν πρόκειται για νέο είδος, όμως τα τελευταία χρόνια και ιδίως φέτος το καλοκαίρι το βλέπουμε παντού. Αρκεί μια χούφτα χώμα, μια μικρή σχισμή στο τσιμέντο ή την άσφαλτο για να ξεφυτρώσει και να γιγαντωθεί. Αναπτύσσεται και πολλαπλασιάζεται ταχύτατα χωρίς να το πτοούν η ξηρασία, η σκόνη της ασφάλτου, η ρύπανση, ο καύσωνας, οι αέρηδες. Είναι τρομερά ανθεκτικό και, όταν περάσουν ένα-δυο χρόνια, δεν ξεριζώνεται χωρίς εργαλεία.
Το ριζικό του σύστημα έχει χαρακτηριστεί επιθετικό και ικανό να πνίξει άλλα φυτά και να προκαλέσει φθορές στους σωλήνες ύδρευσης. Επιπλέον, το βρομόδεντρο έχει τις ιδιότητες της Λερναίας Υδρας: αν κοπεί χωρίς να ξεριζωθεί, ξαναφυτρώνει και ιδρύει ολόκληρες αποικίες. Ενώ οι τσουκνίδες και τα άλλα ζιζάνια που φουντώνουν την άνοιξη έχουν τώρα τον Ιούλιο μαραθεί, τα φύλλα της βρομοκαρυδιάς είναι καταπράσινα, σμαραγδένια.
Είναι πληγή, είναι ευλογία; Οι επιστήμονες το θεωρούν βλαβερό, το ίδιο και όσοι ασχολούνται πολλά χρόνια με τη γη. Και απ’ ό,τι γνωρίζω, κανένας ποιητής δεν αφιέρωσε λίγους στίχους στον αείλανθο, όπως έχει συμβεί με το ταπεινό κυκλάμινο των «18 Λιανοτράγουδων», που φυτρώνει «στου βράχου τη σχισμάδα».
Το ενδιαφέρον με αυτό το φυτό δεν είναι μόνο η αντοχή του και η ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται, αλλά η ταχύτητα με την οποία το συνηθίσαμε. Εχουμε πάψει να το προσέχουμε. Δεν το βλέπουμε καν. Το αφήνουμε να μεγαλώνει έξω από την πόρτα μας, υποθέτοντας ότι κάποιος άλλος θα βρεθεί να το κόψει.
Μάθαμε να ζούμε με τα βρομόδεντρα, όπως μάθαμε να ζούμε με πολλά πράγματα άσχημα, ανωφελή, απάνθρωπα κι επικίνδυνα. Ας μην τα απαριθμήσουμε. Δε μας μένει παρά να τραγουδήσουμε «βρομοζωή, βρομόκοσμε και βρομοκοινωνία»: μια που δεν μπορούμε να σας αλλάξουμε, δεν μας μένει παρά να σας υπομένουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου